Moeizame tocht naar individuele pensioenpot
Den Haag
eigentijdse loopbaan
Het pensioenstelsel is midden in de vorige eeuw opgebouwd voor kostwinners met een loopbaan bij een werkgever. Dat past niet meer bij de eigentijdse loopbaan met veel afwisseling: soms vijf dagen, dan weer vier dagen werken in loondienst, een periode verlof of als zelfstandige aan de slag. Dat levert een reeks pensioenbreuken op.
Intussen dient de zzp’er zelf voor pensioenopbouw te zorgen, wat in veel gevallen niet goed lukt.
Het idee is nu om aan iedere werkende een individuele pensioenpot te geven, maar de beleggingsrisico’s via pensioenfondsen te delen. De premie kan dan ook variëren.
Nu betalen werknemers in loondienst een doorsneepremie, waarmee jong eigenlijk oud subsidieert. Dat werkte vroeger, maar niet bij grillige loopbanen. Afschaffing van het oude systeem kost vele miljarden, vooral om werknemers van middelbare leeftijd te compenseren die eerder wel ouderen subsidieerden maar na afschaffing de subsidie van jongeren ontberen.
reeks voorwaarden FNV
De vakcentrale FNV stelt een hele rits voorwaarden. In ieder geval moet zo veel mogelijk collectief geregeld worden om risico’s te delen. Individuele pensioenpotjes moeten verankerd blijven in de fondsen. Nachtmerriescenario voor de FNV is dat de individuele potjes mogen verhuizen naar een ander fonds, een verzekeraar of in eigen beheer belegd mogen worden. Pensioen is uitgesteld loon, omdat het uit de loonruimte betaald wordt. Loonsverhogingen zijn decennialang gematigd omdat pensioenpremies werden ingevoerd, omhoog gingen en zo indirect de loonkosten stuwden. De vakbeweging wil er greep op houden. Belangrijker voor het kabinet is een andere eis: voordat gepraat wordt, wil de FNV de toezegging dat de AOW-leeftijd voor jaren ‘bevroren’ wordt op 66 jaar (geen automatische verhoging meer) en dat er een vroegpensioenregeling voor ‘zware beroepen’ komt. En de FNV wil afspraken om de tomeloze groei van flexwerk en zzp in laagbetaald werk te beteugelen.
kabinet vreest de rekening
De grote uitdaging voor het kabinet is om de FNV terug aan tafel te krijgen. Aan de werkgevers heeft het niet veel: als er geen akkoord komt, is voor de werkgevers geen man overboord. Dat werknemers door grillige carrières minder pensioen opbouwen, zien werkgevers niet als hun probleem. Voorstellen worden getoetst op de kosten en de gevolgen voor ondernemersvrijheid, niet op hun sociale merites.
Maar werkgevers zijn wel gebaat bij arbeidsrust en een goede verstandhouding met de vakbonden. Doemscenario voor het kabinet is dan ook een akkoord van vakbeweging en werkgevers waarin een gigantische rekening volledig bij het kabinet gelegd wordt. Denk aan jarenlange bevriezing van de AOW-leeftijd op 66 jaar. <
