“Keisse reduceerde vrouw in openbaar tot seksobject. Dat is ook in België strafbaar”

Een mopje was het volgens Iljo Keisse (36). Maar de 18-jarige Argentijnse dienster kon er niet mee lachen dat de wielrenner behoorlijk suggestief met zijn onderlichaam naar voren - tot bijna tegen haar achterwerk - op de foto stond, die vorige vrijdag werd genomen. De juffrouw diende prompt klacht in bij de politie van San Juan. Keisse werd verhoord en beboet. Hij moest 70 euro betalen.

"De dingen moeten veranderen. Laat het een Franse toerist zijn, een Italiaan of gewoon iemand uit San Juan, laat het een bouwvakker zijn, ingenieur of advocaat: dit kan niet meer. Vrouwen moeten rustig over straat kunnen wandelen en moeten gelukkig kunnen zijn, op het werk en thuis. Er is maatschappelijk iets veranderd. Seksistische grappen en machogedrag zijn nu sociaal onaanvaardbaar", stelde rechter Enrique Mattar.

Niet om te lachen

Met seksisme lachen ze dus niet in Argentinië, waar het gerecht met Veronica Guagnino zelfs een speciale aanklager voor gendergelijkheid heeft. Een bekende radiopresentator werd in december nog aangeklaagd en gestraft wegens vrouwenhaat - hij noemde feministes live in de ether ‘feminazi's’ en ‘walgelijke mensen’.

Presentator Angel Etchecopar sloot daarop een deal met het gerecht: hij moet nu de komende vijf maanden elke week een feministische gast in zijn programma op Radio 10 ontvangen. Het gerecht zal de lijst met gasten en onderwerpen opstellen. Tijdens de uitzending mag Etchecopar zijn gasten tien minuten lang niet onderbreken en nadat ze zijn uitgesproken mag hij hen ook niet bekritiseren.

Dinsdag excuseerde Keisse zich nog uitgebreid op een inderhaast bijeengeroepen persconferentie. Maar dat was niet voldoende voor de organisatie van de wielerwedstrijd: Keisse mocht gisteren niet meer starten. Volgens de organisatie had de Belgische renner het imago van de wedstrijd en van het wielrennen beschadigd. Terwijl teambaas Patrick Lefevere nog even overwoog om dan maar, bij wijze van protest, zijn hele ploeg terug te trekken, ziet Liesbet Stevens, behalve professor seksueel strafrecht ook adjunct-directeur van het Instituut voor Gelijkheid van Mannen en Vrouwen, in de verdediging van Keisse vooral de kern van het probleem.

"Eerst zei hij dat een grap was, en niet zijn beste ooit. Dat is wat alle plegers van grensoverschrijdend seksueel gedrag zeggen. Daarna minimaliseerde hij de feiten door te zeggen dat hij toch geen aanrander was. En tot slot wentelde hij zich in de slachtofferrol", zegt Stevens. "Maar waarom heeft hij die pose aangenomen? Dat dit niet in vraag wordt gesteld, zegt veel over hem en over de mannelijke wereld waarin hij leeft. En dat is precies de kern van het probleem: het is zonneklaar dat hij zich niet bewust is van het feit dat hij met zijn houding de vrouw heeft gereduceerd tot een seksobject."

Niet alleen Argentinië heeft een antiseksismewet, ook in ons land is seksisme sinds vijf jaar juridisch strafbaar. Mocht Keisse op zo'n manier op de foto hebben gestaan in Gent of Antwerpen, hij zou ook vervolging riskeren, zegt Stevens.

"Het beantwoordt ook aan onze interpretatie van seksueel grensoverschrijdend gedrag. De vrouw wordt tot seksobject gereduceerd, tegen haar wil en in in het openbaar. Je kunt het vergelijken met seksuele straatintimidatie. De eerste veroordeling wegens seksisme was omdat een man op straat 'vuile hoer' naar een vrouw had geroepen. Het is natuurlijk aan de rechter om de feiten te beoordelen, en omdat de wet nog niet lang bestaat is het niet helemaal duidelijk, maar volgens mij zou Keisse ook voor onze seksismewet strafbaar zijn."

Of de straf van Keisse overdreven was of niet, het is een gevolg van een veranderde tijdgeest, zegt moraalfilosoof Johan Braeckman (UGent). "We zitten in een morele stroomversnelling na #MeToo. De tolerantie ten opzichte van seksistisch gedrag en vernederende opmerkingen is heel snel afgenomen. We bedekken dat niet langer met de mantel der liefde. Maar als je het grote probleem wilt aanpakken, mag je de kleine problemen niet minimaliseren. Vergelijk het met kindermishandeling: als je dat wilt oplossen, moet je ook de pedagogische tik tegen de billen afkeuren."