Jazeker, Elio Di Rupo formuleert een utopie. Is dat erg?
Bart Eeckhout is opiniërend hoofdredacteur.
Als een verhaal te mooi is om waar te zijn, dan is het waarschijnlijk ook niet waar. Die voor journalisten niet onbelangrijke wijsheid, is een nuttige leidraad bij lectuur van Nouvelles Conquêtes, het pamflet waarmee Elio Di Rupo de PS nieuw leven tracht in te blazen.
Het klinkt allemaal geweldig: volledig gratis leerplichtonderwijs, een vierdaagse werkweek, alle uitkeringen boven de armoedegrens… Zijn al die plannen ook realistisch te financieren? Het lijstje nieuwe belastingen dat de PS-voorzitter aanbiedt, noopt tot scepsis. Als dit te nemen of te laten is, dan zal het voor velen ‘te laten’ zijn.
Dat gezegd zijnde: is dat erg? Misschien wel als je het boekje leest als een concreet plan om te gaan regeren. Met de liberalen of met de N-VA hangt er niet meteen een coalitieakkoord in de lucht op basis van Nouvelles Conquêtes.
Té haalbaar
Maar die kritiek is niet helemaal fair. Als er één fundamentele kritiek te leveren valt op Europese sociaal-democratische partijen, dan wel dat zij zich de voorbije jaren als beheerders al te veel hebben laten leiden door wat haalbaar was. Het is wat de PS in Frankrijk en de PVDA in Nederland van de kaart geveegd heeft en ook de Vlaamse en Franstalige socialisten parten speelt.
Wie politici, van links of rechts, wil verhinderen utopieën te verbeelden, verengt het democratische debat tot dat van een technocratie
Dan is het wat flauw om te klagen over gebrek aan realiteitszin van links als de voorstellen radicaler, populistischer en, euh, ‘linkser’ worden. Jazeker, Elio Di Rupo formuleert een nieuwe utopie. Wie politici, van links of rechts, wil verhinderen utopieën te verbeelden, verengt het democratische debat tot dat van een technocratie.
Uitgewist
Als strategie is dat nieuw-linkse – of: nieuw oud-linkse – utopisme niet eens kansloos. Jeremy Corbyn en de PTB in eigen land behalen er successen mee, tot verbazing of verbijstering van velen. De professionele scepsis in de Wetstraat wordt niet altijd gedeeld in de Dorpstraat. Ook dat geldt voor zowel links als rechts utopisme/populisme.
Dat wil niet zeggen dat succes verzekerd is. Vóór Di Rupo pende ook sp.a-voorzitter John Crombez al twee lezenswaardige boekjes vol met gloedvolle, linkse ideeën. Bevraag honderd mensen en de kans is zeer reëel dat niemand ook maar één ervan weet op te noemen. Een agenda zet zich niet vanzelf.
De grootste hinderpaal voor een renaissance van de PS is niet de publicatie van een boekje met onrealiseerbare ideeën, wel de auteur ervan
De grootste hinderpaal voor een renaissance van de PS is niet de publicatie van een boekje met onrealiseerbare ideeën, wel de auteur ervan. Elio Di Rupo blijft de verpersoonlijking van een PS die al zo lang de kans gekregen heeft om beleid vorm te geven. Zeker in Franstalig België blijft de sociaal-economische balans mager. Daarnaast blijft meneer Di Rupo ook de leider die niet of zeer veel te traag inging tegen de schaamteloze zelfbediening van partijgenoten.
Geen utopie krijgt die realiteit uitgewist.