Is ramp in Genua de genadeslag voor de wankele familie Benetton?

De catastrofale ineenstorting van de Morandi-brug is niet alleen een menselijk drama. Het is ook een economische ramp. Zowel voor de stad Genua die haar belangrijke havenuitvoer lamgelegd ziet. Ook voor de Italiaanse overheid is de heropbouw van de verkeersader een belangrijke financiële dobber. Maar voor de holding Atlantia, die het snelwegbedrijfbedrijf Autostrade per l'Italia die de brug exploiteert, beheert is dit een financiële nachtmerrie. Atlantia-groep is met 30 procent de hoofdaandeelhouder van de exploitant, en is in handen van de bekende Italiaanse familie Benetton.

Die familie is bij ons en het grote publiek vooral – of bijna uitsluitend – bekend van de modeketen en eventueel ook nog een beetje van de formule 1. Maar de beursgenoteerde holding is een van de grootste beursgenoteerde investeringsmaatschappijen van Europa.

Atlantia, die vroeger door het leven ging onder de naam Autostrade, maakte zich in de jongste decennia ongenaakbaar op de markt voor wegen- en luchtvaartinfrastructuur. Het heeft belangen in Europese luchthavens en beheert zowat 5.000 kilometer aan snelwegen in Italië, Spanje, Polen, Brazilië, Chili en India. Daar steken ook nog eens belangen bij in aanverwante bedrijven voor verkeersplanning en tolwegenoperatoren. Ook de bekende cateringgroep Autogrill behoort tot het imperium. 

Via de familiale 21 Investimenti-holding, geleid door Alessandro Benetton, heeft de familie ook belangen in de wijnmaker Farnese Vini die verschillende wijndomeinen omvat. Het is het grootste wijnbedrijf van de Abruzzen en Zuid-Italië op het vlak van geëxporteerd volume.

Verliezen stapelen zich op

Maar de ramp in Genua lijkt haast symptomatisch voor de aanzienlijke problemen waartegen de familie Benetton aankijkt. 

Met het gekende modehuis gaat het niet goed. De broers Luciano, Carlo en Gilberto, en hun zus Giuliana, stichtten in 1965 het bedrijf in Italië. Het idee om een eigen modemerk te creëren kwam van Luciano, de oudste van de familie. De eerste collectie bestond uit een reeks wollen pulls in verschillende kleuren. Het werd meteen een succes. In de jaren 90 was het Italiaanse merk werkelijk overal, met meer dan 7.000 winkels in zowat 120 landen. Er werkten bijna 10.000 mensen voor de groep. Maar sinds het nieuwe millennium kreeg het hippe huis klappen, en werd het van alle kanten voorbijgestoken door winkelketens als H&M of Zara, die de vinger aan de pols hadden. Vorig jaar was er een verlies van ruim 80 miljoen euro.

Het lijkt een constante te heten in de participaties van de Benettons. Zo is hun belang in de noodlijdende luchtvaartmaatschappij Alitalia al jaren niks meer waard. De Italianen hangen aan het infuus van de Italiaanse overheid, dat een meerderheidsbelang heeft. Benetton wil graag zijn belang van 9 procent in Alitalia verkopen, maar de Italiaanse regering heeft daarin het laatste woord.

Licentie kwijt

Maar de verhoudingen met de regering zijn vandaag ronduit slecht. Zo goed de Benettons vroeger konden opschieten met Silvio Berlusconi, dan is de relatie met de huidige regeringsleiders erg gespannen. Lega-leider Matteo Salvini, vicepremier en minister van Binnenlandse Zaken, beloofde woensdag dat de regeringspartijen ‘er alles aan doen om de verantwoordelijken voor deze onmenselijke ramp’ te vinden en te straffen. Daarbij doelde hij op de familie Benetton.

De Italiaanse regering bevestigde dat hij de concessie wil intrekken van Autostrade per l'Italia. Liefst 67 procent van de omzet die Atlantia vorig jaar boekte, komt uit het beheer van de Italiaanse snelwegen. Als Rome de concessie van Autostrade intrekt, is dat een financiële ramp. Het aandeel van Atlantia werd geschorst nadat het donderdagochtend met bijna een kwart opende. 

In een reactie laat het bedrijf weten dat het zijn onderhoudsverplichtingen nakwam. Het is bijgevolg 'laakbaar om de ramp in verband te brengen met slecht beheer, en dat de uitlatingen over de eventuele intrekking van de licentie zware gevolgen heeft'. Dat laatste klopt, in de eerste plaats dan wel voor de familie, dat zijn belangrijkste financiële fundament dreigt te verliezen.