Gaat de foto van de verdronken vader en dochter het migratiedebat in de VS veranderen?
De verdrinkingsfoto van een vader en dochter in de Rio Grande roept herinneringen op aan die van een Syrische jongen in Turkije in 2015. Klinkt ook in de VS nu de roep om een menselijke opvang?
Na duizenden doden aan de zuidgrens van de Verenigde Staten zijn er nu twee gevallen die zijn opgevallen. Een vader en zijn dochtertje, verbonden door zijn t-shirt, in het water van de Rio Grande. De foto leidt sinds dinsdagavond tot afschuw en verontwaardiging. Dit zegt meer dan een paar gebleekte botten in de woestijn.
Zo kan een lijdensweg dus eindigen. De vraag is nu: gaat dit een einde maken aan al die andere lijdenswegen?
Aan de oorsprong van het lijden valt niet snel veel te doen. De armoede en het geweld in Midden-Amerika zijn zo groot dat elke maand meer dan honderdduizend mensen het erop wagen en naar het noorden trekken. Dat velen daarbij hun kinderen meenemen, toont niet hun achteloosheid maar hun radeloosheid: als je voor jezelf al geen toekomst ziet, hoe kun je dan voor je kinderen een toekomst zien? En ja, zo’n tocht heeft risico’s, maar die zijn in principe te overzien.
Tot ze aan de grens komen. De regering-Trump heeft de vluchtweg opzettelijk bemoeilijkt. Doordat de grenswachten nog maar mondjesmaat migranten toelaten bij de officiële overgangen, dwingen zij hen maanden te bivakkeren in morsige grensplaatsen, zonder dat ze weten wanneer ze aan de beurt zijn. Dan wordt het verleidelijk om een alternatieve weg te zoeken.
Via de woestijn of de rivier
Voor de duidelijkheid: de meesten van deze migranten hebben geen illegale plannen, na de illegale grensoversteek waartoe ze zich gedwongen voelen. Aan andere kant van de grens zijn ze niet meer op de vlucht, daar zijn ze op zoek: ze hopen er zo snel mogelijk de groen-witte auto’s van de grenspolitie te ontwaren om zichzelf aan te kunnen geven als vluchteling of asielzoeker.
Daarmee is de ellende nog niet voorbij: door de grote toeloop zijn de ‘verwerkingscentra’ van de grenspolitie overvol, waardoor de afgelopen maanden verschillende kinderen zijn omgekomen terwijl ze al ‘veilig’ waren. In een geruchtmakende rechtszaak vorige week betoogde een advocaat van de regering-Trump dat kinderen geen zeep, tandenborstel, dekens of slaap nodig hebben. En ook in de officiële opvangcentra, vaak gerund door bedrijven, is het slecht toeven – het afgelopen jaar zijn honderden incidenten van (seksueel) geweld door bewakers of medegedetineerden gemeld.
De afgelopen weken heeft dat geleid tot langzaam groeiende verontwaardiging en schaamte, die dinsdag uitmondde in een zak geld met 4,5 miljard dollar waarmee het door de Democraten gedomineerde Huis van Afgevaardigden de ergste nood wil lenigen.
Handhaving
Het is twijfelachtig of de Senaat en president Trump daarmee instemmen, omdat het geld te specifiek bedoeld zou zijn voor humanitaire hulp, en niet voor handhaving en uitzetting.
De onwil van Trump en de Republikeinen toont aan dat de crisis aan de grens maar ten dele als probleem wordt beschouwd dat moet worden opgelost.
Het is ook niet voor niets dat dinsdag het hoofd van de dienst CBP de laan uit werd gestuurd, om te worden vervangen door een nog hardere hardliner, Mark Morgan, de man achter de geplande massadeportaties van immigratiepolitie ICE. Afschrikking is een expliciet doel van Trumps immigratiebeleid. En of deze foto nu gezien wordt door migranten in Midden-Amerika of niet: in elk geval Trumps achterban zal er een bewijs in zien dat de president, muur of geen muur, doet wat hij kan.
Lees ook:
De fatale tocht van Oscar Alberto Martínez Ramírez en zijn familie leidt tot een emotionele oproep van de Salvadoraanse minister van Buitenlandse Zaken Alexandra Hill. ‘Ik smeek alle families, ouders, om het risico niet te nemen.’