Direct naar artikelinhoud
Sterrenkunde

Eerste ruimte-object dat ons zonnestelsel bezoekt is gehuld in vreemde laag organisch materiaal

Een impressie van Oumuamua.Beeld AFP

De eerste waargenomen bezoeker van buiten ons zonnestelsel is gehuld in een vreemd organisch jasje. Oumuamua stelt wetenschappers al voor een raadsel sinds het object in oktober voor het eerst werd opgemerkt terwijl het met grote snelheid voorbij de aarde vloog. Nu wetenschappers stilaan meer ontdekken over het object, blijkt pas hoe vreemd het echt is.

Er is nog maar heel weinig geweten over wat Oumuamua juist is, waar het object vandaan komt, en waaruit het bestaat. De korte tijd dat het zichtbaar was voor het naar de andere kant van ons zonnestelsel vloog, liet maar weinig ruimte voor gedetailleerde observaties. De data die toen verzameld zijn, worden nog geanalyseerd.

Toen Oumuamua op 19 oktober voor het eerst gezien werd, realiseerden wetenschappers zich al snel dat het een bezoeker was van buiten ons zonnestelsel. Tot dan hadden wetenschappers verwacht dat dergelijke bezoekers eruit zouden zien als kometen: ijzige gesteenten die een zichtbaar spoor achterlaten terwijl ze voorbij hete sterren vliegen.

Maar toen Oumuamua door ons zonnestelsel zoefde, werd er helemaal geen spoor gezien, hoewel het object dichtbij de zon vloog.

Lees ook: Wetenschappers geïntrigeerd: is dit een buitenaardse verkenner of gewoon een rare ruimterots?

IJs

Verschillende wetenschappers hebben intussen hun voorlopige bevindingen vrijgegeven. Volgens Alan Fitzsimmons van Queens University in Belfast, hoofdauteur van een van twee grote studies, kan niet uitgesloten worden dat het object van nature uit ijs bestaat.

Oumuamua bestaat wellicht uit een ijzig lichaam, zoals verwacht, zegt hij. Maar het lijkt gehuld te zijn in een organische laag die het bevroren water binnenin afschermt voor de zon. 

'We verwachtten dat de meeste objecten die ons zonnestelsel bezoeken uit ijs zouden bestaan. Het was dus een raadsel dat dit ding eruit zag als een grote rots'
Alan Fitzsimmons, onderzoeker

"We verwachtten dat de meeste objecten die ons zonnestelsel bezoeken uit ijs zouden bestaan", zegt hij. "Het was dus een raadsel dat het ding eruit zag als een grote rots. We stelden echter vast dat dit object wel degelijk van nature uit ijs kan bestaan. Alleen zagen we geen ijs omdat het honderden miljoenen jaren lang opgewarmd werd door energetische straling tussen de sterren."

Licht

Het is echter niet zeker dat Oumuamua uit ijs bestaat. De studie concludeert enkel dat dat niet uitgesloten kan worden. 

Het organische omhulsel werd onderzocht door middel van spectroscopie. Daarbij wordt gekeken naar het licht dat gereflecteerd wordt door het oppervlak en dat vervolgens wordt opgedeeld in golflengtes. Op basis van die berekeningen kunnen wetenschappers bepalen waaruit het object zou kunnen bestaan.

Rood

Michele Bannister van dezelfde universiteit paste een andere methode toe voor haar studie: ze observeerde de kleur van Oumuamua. De rots bleek een rode kleur te hebben maar de exacte kleur, die zou kunnen uitwijzen waaruit het hemellichaam bestaat, blijkt te variëren. De eerste observaties toonden een donkere, diepe kleur, terwijl later een meer neutrale kleur werd vastgesteld.

Die neutrale kleuren waren grotendeels in lijn met sommige objecten die we in ons eigen zonnestelsel zien. "Het object komt van ver, maar ziet er heel vertrouwd uit", zegt Bannister. Maar dat betekent niet dat het resultaat niet verrassend was. "Het was het tegengestelde van wat ik verwachtte te zien."

Wetenschappers vermoedden al lang dat we soms bezocht worden door dergelijke rotsen die van elders in het heelal ons zonnestelsel komen binnenvallen. We weten immers dat een aanzienlijk aantal kometen en planetoïden uit ons eigen zonnestelsel werden geworpen toen het zich vormde. Het is dus logisch dat hetzelfde gebeurt in andere zonnestelsels.

Het is de eerste keer dat wetenschappers een bezoeker uit een ander zonnestelsel gezien hebben

Maar deze objecten zijn moeilijk te spotten omdat ze zo donker zijn. Het is de eerste keer dat wetenschappers een bezoeker uit een ander zonnestelsel gezien hebben.