DEBAT. Ook Bart De Wever maakt voorbehoud bij tram naar Maastricht

Bekijk hier de samenvatting over het thema mobiliteit.

MOBILITEIT

Opvallende vaststelling: op de openingsvraag wat de partijvoorzitters na 26 mei voor Limburg willen doen, antwoorden ze allemaal - op Vlaams Belang na - dat ze de mobiliteit willen verbeteren. Voor Meyrem Almaci (Groen) heeft Limburg te lang te weinig gekregen. “Vooral voor de spoorverbindingen naar Antwerpen en Brussel moet er een inhaalbeweging komen.” John Crombez (sp.a) beaamt dat. Ook Gwendolyn Rutten (Open Vld), die met de motor naar ons debat was gekomen om nog tijdig in Gent te geraken, maakt van mobiliteit een prioriteit. “We moeten ervoor zorgen dat binnen Limburg alles beter met elkaar verbonden wordt en dat Limburg ook betere verbindingen krijgt met de rest van het land en Nederland.” Ook thuisspeler Wouter Beke (CD&V) ziet maar één prioriteit: “Mobiliteit. Ik heb alles genoteerd van alle partijen en zal dat zeker meenemen naar 27 mei.” Bart de Wever (N-VA) wil ook de mobiliteit in Limburg verbeteren, maar herinnert eraan dat vorig jaar de helft van alle spoorinvesteringen in Vlaanderen naar Limburg is gegaan. “En er staan nog grote projecten op stapel zoals Spartacus, de IJzeren Rijn en de Noord-Zuid.”

Wat het Spartacusplan betreft, heeft N-VA een minister die het wil uitvoeren, maar uw burgemeester in Hasselt wil de eerste tramlijn naar Maastricht niet.

De Wever: “Lijnen 2 en 3 zouden we zo snel mogelijk willen. Voor Lijn 1 moet er natuurlijk een draagvlak in Hasselt zijn. Het heeft geen zin om iedereen naar Maastricht te brengen om daar zijn geld op te doen. We moeten daarvoor opletten, zeker als dat in de kwaliteit van het Hasseltse stadsweefsel zou snijden.”

Beke: “Het komt er nu op aan dat in de volgende regeringen alle beslissingen, ook die over Spartacus, worden uitgevoerd. Als de burgemeester van Hasselt zegt “not in my backyard”, staan we opnieuw tien jaar stil.”

Rutten: “We hebben een voorstel voor een Limburgnet met Hasselt als centrale hub. En waarom niet zoals in Nederlands-Limburg proberen lijnen in concessie te geven aan private spelers?”

Almaci: “Zonder treindiensten zal je nooit van een netwerkplan werk kunnen maken. Voor ons is de prioriteit dat het openbaar vervoer ook stipt is.”

Van Grieken: “De provincie kampt met een historische achterstand. Wij zijn geen voorstander van Spartacus waarover al 15 jaar ruzie wordt gemaakt. Men dwingt hier mensen in de auto. Men heeft het rekeningrijden nu snel afgevoerd, maar het staat nog altijd in de programma’s van de vijf andere partijen.”

Beke: “Ik heb vorig jaar al gezegd dat het alleen een slim rekeningrijden zal zijn als er alternatieven zijn.”

De Wever: “Het rekeningrijden is nooit bedoeld als een gebiedsdekkende heffing. Het is een congestieheffing. De leugens alsof dat een soort kruisraket tegen Limburg en West-Vlaanderen was, dat heeft nooit iemand bedoeld.”

Bekijk hier de samenvatting over het thema koopkracht.

KOOPKRACHT

Als de mensen ergens van wakker liggen, is het koopkracht. Volgens een studie van de KU Leuven is de koopkracht gestegen, maar de mensen voelen dat niet zo aan.

Rutten: “De lagere inkomens uit werk zijn er het meest op vooruitgegaan. Maar zolang mensen dat niet voelen, moeten we opnieuw de belastingen verlagen voor de werkende mensen en de pensioenen een stuk verhogen.”

Beke: “Voor diegenen die werken is de koopkracht met 3,5 procent gestegen, voor de lage inkomens zelfs met 7 procent. Dat was ook de bedoeling vijf jaar geleden.”

De Wever: “Wij hebben de minimumuitkeringen met 11 procent verhoogd. En in de taxshift hebben we gefocust op mensen die voor minder dan het mediaan inkomen werken.”

Crombez: “Wij stellen vooral vast dat mensen met een pensioen niet meer toekomen om hun rusthuis te betalen. Daarom willen we maximumprijzen, de rusthuisprijzen moeten weer kunnen dalen. De kosten zijn altijd maar in de facturen van de mensen gestoken.”

Hebben de mensen dan ongelijk als ze zeggen dat hun koopkracht is gedaald?

Beke: “Neen, dat gaat over de lage pensioenen. We moeten ervoor zorgen dat die omhoog gaan. En voor de rusthuisfactuur hebben we een Vlaamse sociale bescherming. Mensen die niet toekomen met hun pensioen kunnen tot 450 euro per maand bijkrijgen.”

Rutten: “Wat zeker waar is, is dat zelfstandigen een veel te laag pensioen hebben. Wij stellen voor om, ongeacht of je werknemer, ambtenaar of zelfstandige bent, naar één sociaal statuut te gaan. Een jaar werken is een jaar pensioen opbouwen.”

Het komt er nu op aan dat in de volgende regeringen alle beslissingen, ook die over Spartacus, worden uitgevoerd. Als de burgemeester van Hasselt zegt “not in my backyard”, staat we opnieuw tien jaar stilWouter BekeVoorzitter CD&V

Almaci: “Realiteit is dat deze regering op het vlak van koopkracht en jobcreatie het veel slechter heeft gedaan dan de rest van Europa.”

Van Grieken: “Het leven is duurder geworden door deze regering. Je betaalt meer voor energie en onderwijs. Nog een geluk dat onze partij het rekeningrijden heeft tegengehouden.”

De Wever: “Het kan natuurlijk zijn dat de Nationale Bank zicht vergist, en ook de Europese Commissie, de OESO en de KU Leuven in alle studies over de koopkracht. Dat is een perceptiestrijd die je altijd verliest.”

Crombez: “Mijnheer De Wever heeft de waarheid in pacht, zijn statistieken zijn belangrijker dan wat de mensen zeggen. De waarheid is dat we nog nooit zoveel mensen gehad hebben die hun energiefactuur niet kunnen betalen.”

Rutten: “Er zijn in het verleden rode rekeningen gemaakt. Die putten moesten opgelost want gratis bestaat niet. In de volgende legislatuur moeten we er zeker voor zorgen dat het gebruik en de prijs in je energiefactuur dichter op elkaar aansluiten. Vandaag zitten er veel dingen in de factuur die er niet thuishoren.”

Bekijk hier de samenvatting over het thema onderwijs.

ONDERWIJS

De kwaliteit van het onderwijs daalt, hoe pakken we dat aan?

De Wever: “De lat is naar beneden gegaan, dat is onmiskenbaar. Door verkeerde pedagogische ideeën uit het verleden. Kijk naar het Sint-Hubertuscollege (in Neerpelt, red), waar een verplichte verbreding is doorgevoerd. Dat is niet goed.”

Beke: “Na het secundair onderwijs deze legislatuur, moeten we nu ook het basisonderwijs versterken, met meer middelen en taalcoaches. Dat is een financiële keuze die volgende regeringen moeten maken. Als het van ons afhangt, kiezen we in Vlaanderen voor welzijn en onderwijs.”

Almaci: “Twintig procent verlaat in de mijngemeenten de school zonder diploma. Dat is problematisch. Er zijn meer handen nodig in het onderwijs. Tegelijk blijkt dat diverse scholen goed zijn voor zowel de laag als de hoog scorenden.”

Rutten: “We gaan veel moeten doen de komende jaren. De kennis van het Nederlands en het begrijpend lezen loopt terug. Er komen daarnaast twee problemen op ons af: er zullen in Limburg 4.000 plaatsen tekort zijn in het secundair. We zullen dus scholen moeten bijbouwen. Daarnaast stromen minder mensen door naar het hoger onderwijs. Zorg dat de UHasselt een volwaardig aanbod heeft.”

Crombez: “Als werknemer van de UHasselt kan ik daar niet tegen zijn (lacht). Sommige studenten kiezen nog altijd in functie van de kostprijs, als ze moeten verkassen naar Gent of Leuven kunnen ze dat niet betalen. Ik pleit er wel voor om de gespecialiseerde richtingen te bundelen aan bepaalde universiteiten.”

De Wever: “De UHasselt mag van mij groeien, maar we zullen wel keuzes moeten maken waar we het geld best besteden en moeten kijken wie waarin sterk is. Of dat twaalf extra richtingen moeten zijn, daar ga ik mij niet op vastpinnen. De richtingen moeten wel relevant zijn voor de Limburgse arbeidsmarkt. En dat je voor andere richtingen dan naar Antwerpen of Brussel moet, dat is niet het einde van de wereld.”

Beke: “Als langetermijnvisie vind ik die twaalf richtingen een goed plan, maar we moeten ook kijken naar specialisering. Natuurlijk mag de universiteit groeien, daar hebben we met z’n allen belang bij. Maar we moeten ook naar samenwerking durven kijken. We hebben in Leuven één van de beste universiteiten.”

Van Grieken: “Er moet een taaltoets worden ingevoerd voor je in de basisschool komt. Dat is essentieel voor de kennis van het Nederlands. Wie niet voldoende kent, moet een taalbad krijgen. En over diversiteit gesproken: het is niet toevallig dat in Limburg de eerste islamschool komt. De Vlaamse regering met Geert Bourgeois en Liesbeth Homans van N-VA heeft de organisatie erachter, Milli Görus, de afgelopen jaren 700.000 euro belastinggeld gegeven.”

Wil Bart De Wever op vakantie met Jan Peumans of met Zuhal Demir? Bekijk hier de dilemma’s.

POLITIEK

Heeft CD&V een voorakkoord met de liberalen?

Beke: “Het enige wat ik heb gezegd is dat we goed hebben samengewerkt met de MR en Charles Michel de afgelopen jaren. Als de kiezer het toelaat, zouden we die samenwerking graag willen voortzetten. Laat ons ernstig blijven en de kiezer eerst laten beslissen.”

De UHasselt mag van mij groeien, maar ik ga me niet vastpinnen op die twaalf richtingen. De richtingen moeten relevant zijn voor de Limburgse arbeidsmarkt. En dat je voor andere richtingen naar Antwerpen of Brussel moet, dat is niet het einde van de wereldBart De WeverVoorzitter N-VA

Rutten: “Ik wil vooral niet dat het land opnieuw in een stilstand belandt. Daarvoor heb je partners nodig.”

De Wever: “Maar welke partners? In Franstalig België is het heel duidelijk. Daar wil men naar een rood-groene regering. U moet mij niet geloven, dat zeggen PS en Ecolo zelf. Aangevuld met cdH.”

Van Grieken: “Dit lijkt wel de campagne van Steven Vandeput in Hasselt. En dan toch zelf samengaan met de socialisten.”

De Wever: “Elke stem voor u mijnheer Van Grieken, vergroot dat gevaar. U bent de beste steun van de PS.”

Almaci: “De golf van zwartgele verruwing is duidelijk. Wij willen op een andere manier met elkaar omgaan. We willen het land in een andere richting stuwen. Zonder veto’s.”

Er werd de afgelopen weken ook vaak over een voorakkoord sp.a-N-VA gesproken?

Crombez: “Dat zijn flauwiteiten. Iedereen zit met iedereen in lokale coalities. Wij met N-VA in Antwerpen, dat klopt. Maar dat staat los van het nationale. Wij stellen geen enkel veto tegen democratische partijen, maar we willen niet meer van hetzelfde. We willen hogere pensioenen en de wachtlijsten in de zorg wegwerken. Niet zoals mijnheer De Wever de pensioenleeftijd optrekken tot boven 67.”

De Wever: “Dat zeggen wij ook niet.”

Mijnheer De Wever, als u de grootste bent van Vlaanderen zal u de andere partijen dan snel uitnodigen?

De Wever: “In Vlaanderen zijn verschillende formules nodig. Daar zal het niet lang duren, als de kiezer mij dat toestaat. In Wallonië zal dat trouwens ook gebeuren, daar hebben PS en Ecolo een voorakkoord. Het kalf ligt niet in Vlaanderen gebonden, maar federaal. De vraag is of we een door Franstaligen gedomineerd links beleid krijgen of een door Nederlandstaligen gedomineerd rechts beleid.”

Rutten: “U heeft uw partners wel een half jaar te vroeg in de steek gelaten. Op deze manier gaan we naar een blokkering.”

Almaci: “Laat ons vooral ook de klimaatuitdaging niet uit het oog verliezen. Wat Europa ons vraagt, halen we niet. Wat weinigen weten, is dat we boetes zullen moeten betalen aan Europa. De regering moet dat aanpakken en tegelijk een sociale kant hebben, op het vlak van zorg en onderwijs.”

Wat zijn de beloftes voor Limburg? Bekijk het hier.

Ook interessant

Lees hier al het nieuws over de Vlaamse, federale en Europese verkiezingen. Je kan ook onze dossiers nog eens bekijken op de pagina met verkiezingsthema’s.

Een overzicht van alle kandidaten en lijsten nodig? Dat vind je hier.

Twijfel je nog op wie je moet stemmen? Ontdek dan met onze standpuntchecker bij welke partij jij het meest aansluit over de thema’s mobiliteit, klimaat en energie, economie en zorg, en migratie en integratie.

Op 26 mei ontdek je op deze pagina alle uitslagen van de verkiezingen.