Het hart van de kinderen klopt intussen vol verwachting voor de Sint. Volgens de gedragscode die zelfstandigenorganisatie Unizo heeft opgesteld, mag Sinterklaas pas na 1 november verschijnen in winkels of afgebeeld worden in reclamefolders. Maar dat geldt niet voor supermarkten, die kinderen al veel eerder beginnen te lokken met chocolade, speculoos en ander lekkers ter ere van de goedheilig man.

In 1993 sloot het Sint-Nicolaasgenootschap een pact af dat bepaalt dat de Sint pas mag verschijnen op 12 november, een dag na de viering van Sint-Maarten. “Bij kleine kinderen zou ik zeker tot dan wachten met de schoen te zetten”, zegt voorzitter Geert Vandenhende. “Zeker voor kinderen uit de kleuterklas of de eerste jaren van de lagere school is de spanningsboog anders veel te groot.”

Volg de school

“Ouders kunnen het best het voorbeeld van de school volgen”, raadt Vandenhende aan. “Kleuterscholen beginnen maar een week tot anderhalve week voor Sinterklaas, bij lagere scholen is dat soms twee weken, maar zeker niet langer.”

“Probeer het feest te doen aansluiten bij de leefwereld van het kind. Daar speelt de school een rol in”, vindt ook pedagoog Pedro De Bruyckere, die er eveneens voor pleit de aanloop naar het Sinterklaasfeest kort te houden. “Sommige kinderen kunnen ook te véél opgaan in het feest, en er angstig van worden. Ga dan ook zelf een beetje op de rem staan. Andere kinderen gaan er dan weer in mee en dan kan je er ook van genieten.”

De aankomst van de Sint is volgens De Bruyckere een goed moment om de schoen te gaan zetten. De meest bekende intrede, in Antwerpen, vindt dit jaar plaats op 17 november. Maar in bijvoorbeeld Hasselt was de Sint er al op 3 november. “De meeste steden houden zich aan de afspraak en organiseren geen intredes voor 12 november”, stelt Vandenhende. “Maar 2018 is een moeilijk jaar, omdat 11 november op een zondag valt. De intrede kan dus ten vroegste het weekend erop georganiseerd worden, wat al vrij laat is.”

“Twee weken lijkt mij ideaal, korter moet het ook niet worden. Zeker voor jonge kinderen geeft die aanloop ook rust”, waarschuwt pedagoge en sociologe Karen De Looze. “Ze hebben die vreemde Sint en Zwarte Piet dan kunnen plaatsen. Anders wordt het voor kinderen ook stresserend.”

Ook voor De Looze is het belangrijk dat ouders zelf een grens trekken bij al de commerciële impulsen. “Ik hoor in mijn praktijk van veel ouders dat hun kind daar slecht op reageert. De aanloopperiode wordt te lang om die blijde verwachting nog te hebben. Het kind heeft dan vooral gevoelens van kwaadheid en droefheid rond het feest.”

In de weken voor 6 december moet het volgens De Looze vooral gaan over de magie van Sinterklaas. “Hoe meer de symboliek voorbij het commerciële gaat, hoe meer je kan meegaan in de fantasiewereld van het kind. Koop een rode cape, knutsel met je kinderen iets voor de Sint en maak er een jaarlijks ritueel van. De kinderen weten dan dat de schoen zetten pas het slot is.”

“Sinterklaas kan ook net de aanleiding zijn om kinderen te leren omgaan met die commercialisering”, benadrukt De Bruyckere. “Een van de belangrijkste opdrachten in onze samenleving vandaag, is kunnen kiezen. Sinterklaas is een uitgelezen moment om dat bij te brengen. Vraag wat ze echt willen en waarom, en leer ze ook dat de Sint niet alle kinderen alles kan geven wat ze willen hebben.”

Geen angst creëren aub

Kinderen enkel hun schoen laten zetten als ze braaf zijn, is volgens Vandenhende geen goed idee. “Je mag Sinterklaas niet pedagogisch misbruiken. Op de intrede van de Sint hoor je tegenwoordig ook niet meer over stoute kinderen, maar over brave en heel brave kinderen.” “Vroeger hoorde je halve horrorverhalen over Zwarte Piet die stoute kinderen ontvoerde, dat is nu niet meer zo”, beaamt De Bruyckere. Als je tegen je kind zegt dat het zijn schoen niet mag zetten als het stout is, moet je ook consequent zijn, en daar wringt vaak het schoentje. “Want je moet dan iets afnemen van je kind, dat je eigenlijk niet wil afnemen.”

“Uit onderzoek blijkt ook dat zoiets averechts werkt en dat kinderen in dat geval bijvoorbeeld weer gaan bedplassen, of dat ze uit angst toch ook weer lastig worden”, zegt De Looze. “Het is jammer voor een kind als een feest dat zo vol van magie is, alleen om angst draait.”

Conclusie: begin er niet te vroeg aan, zeker niet voor de intrede van de Sint in Antwerpen (dit jaar op 17 november). Mijd al te commerciële toestanden en jaag je kinderen geen angst aan met Zwarte Piet.