Vlaanderen kan en moet meer doen in de strijd tegen plasticvervuiling

Laten we het, voor de verandering, eens hebben over een van de belangrijkste problemen in de wereld. Plastiek.

De wereldwijde overconsumptie van plastic vormt een van de grootste bedreigingen voor de leefbaarheid op de planeet. Dat klinkt alweer alsof, o wee, het einde van de wereld onherroepelijk in zicht komt. Dat is niet zo. Dit is een probleem waar we wat kunnen aan doen.

Onder biologen is er een ruime consensus dat de planeet momenteel een derde fase van massa-extinctie ondergaat. Dat wil zeggen dat over een lange periode massaal veel diersoorten op uitsterven staan.

Zoals bij de vorige fases schijnt de mens daar een beslissende hand in te hebben. In zijn wereldwijde bestseller Sapiens (2011) stipt historicus Yuval Noah Hariri aan dat in deze derde extinctiefase vooral zeedieren voor de bijl dreigen te gaan.

Niet wachten op Europa

Dat heeft onder meer te maken met de plasticvervuiling. Het jaar is begonnen met ontnuchterende beelden van stapels afval op de eertijds prachtige stranden van Bali. Ook de foto’s van scholen aangespoelde vissen met magen vol kunststof zijn bekend.

Via voeding en lucht komt het plastic ook in het menselijk lichaam terecht. Hoe futiel en neomoralistisch het ook mag klinken: plastic is een ernstig probleem. Het is dan ook goed dat de Europese Commissie een vuist wil maken tegen de overconsumptie. Het is van moetens. Groot afvalophaler China heeft beslist de poorten te sluiten voor Europees plastic.

Vlaanderen hoeft niet te wachten op de besluitvormingstrein uit de EU. We neigen op dit moment al eerder achterop te hinken dan voorop te lopen. Daar zouden we ons niet bij neer mogen leggen.

In een opgemerkte zitting in het Vlaams Parlement stelde de voorzitter van de verpakkingsindustrie vorige maand nog dat de plasticvervuiling "ons" probleem niet is, omdat de oceanen “niet hier” liggen. Aardrijkskundig heeft de man een punt, ecologisch gaat zijn betoog zo ver uit de bocht, dat hij dwars door de vangrail crasht.

We kunnen eens lachen met zoveel onzin, pijnlijke waarheid is dat de verpakkingslobby vandaag nuttige decreten tegenhoudt om ook in Vlaanderen plastic winkeltasjes te verbieden of om statiegeld te heffen op wegwerpverpakkingen. De lobby krijgt de ongegeneerde steun van Open Vld. Voor een zogenaamde progressieve partij moet dat toch van een ondraaglijk conservatisme zijn.

Plastic tasjes verbieden of verpakking belasten zullen de plastieken soep niet uit de wereld helpen. Toch is het belangrijk dat elke regio doet wat hij kan. Wij kunnen meer doen. We kunnen nog in lengte van dagen trots zijn omdat Vlamingen kampioen zijn in recyclage. Maar dat is het kampioenschap in tweede klasse. Wie milieuzorg ernstig neemt, moet in de afvalproblematiek een klasse hoger spelen.