Beroemde berg in Nieuw-Zeeland krijgt status van rechtspersoon, maar wat betekent dat precies?
De berg Taranaki Maunga in Nieuw-Zeeland krijgt de status van een rechtspersoon. De wet die dat regelt, is na jaren van onderhandelingen uiteindelijk goedgekeurd geraakt. Het is een belangrijke overwinning voor de Maori, de eerste bewoners van het eiland. De berg zal beheerd worden door de overheid en lokale Maori-gemeenschappen. Na de stemming in het parlement begonnen Maori op de tribunes spontaan te zingen.
Mount Taranaki heet officieel Taranaki Maunga, de naam in de Maori-taal. De wet erkent de visie van de Maori dat natuurlijke landschappen, zoals bergen, levende wezens zijn en voorouders.
Het beheer van de berg komt in handen van lokale Maori-gemeenschappen (iwi) en de overheid. In de praktijk zullen de berg en het omliggende natuurpark voortaan nog beter beheerd en beschermd worden. Oude gebruiken zullen beter beschermd worden, net als de planten en dieren die er leven. Toerisme blijft mogelijk.
De berg zal vooral op een andere manier bekeken worden. Taranaki Maunga krijgt alle rechten en plichten van gewone burgers en wordt volgens de wet beschouwd als "een levend en ondeelbaar geheel". De rechtspersoon kreeg een aparte naam en zal het gezicht en de stem van de berg zijn.
Taranaki Maunga? De slapende vulkaan is 2.518 meter hoog. Ze ligt op het noordereiland en heeft een iconische besneeuwde kegel. Het is een bekende plek voor toerisme, en biedt onder meer trekkings en sneeuwsporten.
"De berg is lang een gerespecteerde voorouder geweest, een bron van fysieke en spirituele inspiratie en een laatste rustplaats", zei minister Paul Goldsmith. Hij onderhandelde het akkoord met de Maori uit naam van de regering.
"Verbindende factor"
Het wetsvoorstel, de Taranaki Maunga Collective Redress Bill, werd gisteren unaniem goedgekeurd in het Nieuw-Zeelandse parlement. Honderden Maori waren voor de gelegenheid naar het parlementsgebouw in Wellington gekomen om de bijzondere gebeurtenis mee te maken. De stemming werd door de Maori op gezang onthaald.
Aisha Campbell, die tot een lokale iwi behoort, vertelde de BBC dat de berg een belangrijke verbindende factor is. De erkenning is voor de plaatselijke Maori een belangrijke overwinning en ook een vorm van compensatie voor fouten tijdens de kolonisatie.
Bekijk: Maori beginnen te zingen in het parlement om nieuwe wet te vieren
Captain James Cook spotte de berg in de 18e eeuw
In 1770 spotte de Britse ontdekkingsreiziger James Cook de piek van op zijn schip. Hij doopte de berg Mount Egmont. In 1840 werd een verdrag getekend tussen de Maori en de Britse kroon, maar bijna meteen na de verklaring bleken de versies en interpretaties al te verschillen.
Zowat een eeuw later, in 1865, werd een groot gebied van de Maori bij Taranaki afgenomen wegens "opstandigheid tegen de Kroon".
We moeten de pijn erkennen veroorzaakt door fouten uit het verleden
Sindsdien hadden heel wat partijen een stem in het beheer van de berg, maar de Maori hadden amper iets te zeggen. "Hun tradities die aan de vulkaan verbonden waren, werden verboden terwijl toerisme gepromoot werd," gaf minister Goldsmith toe.
De Nieuw-Zeelandse regering bood officieel haar excuses aan. "We moeten de pijn erkennen door fouten uit het verleden. We kunnen nu naar de toekomst kijken en de iwi helpen om hun eigen wensen te realiseren."
"Vandaag is de berg bevrijd van de ketenen van ongelijkheid, onwetendheid en haat", zei Debbie Ngarewa-Packer, parlementslid voor de Maori.
Na een rivier en nationaal park
Dat een belangrijk landschapselement een rechtspersoon wordt, is geen absolute primeur in Nieuw-Zeeland.
Eerder gebeurde het al voor de rivier Whanganui (2017) en het Te Urewera National Park (2014), een groot woud op het noordereiland. Dat was toen een wereldprimeur.
Vorig jaar werd in IJsland het idee gelanceerd om een gletsjerberg te laten meedoen voor het presidentschap, uit respect voor de natuur en om de aandacht te vestigen op het feit dat ook landschapselementen een belangrijke rol vervullen. Het voorstel haalde het uiteindelijk niet.