Uitkering voor EU-burgers na een dag werken in België? “Te gek voor woorden”

Als inwoners uit andere EU-landen vandaag naar België komen, moeten ze hier drie maanden werken voor ze een beroep kunnen doen op een werkloosheidsuitkering. Te lang is dat, naar de zin van de Commissie Werkgelegenheid in Europees parlement. Dinsdag keurde die de tekst goed, waarmee een lidstaat een EU-burger na een dag werk van een uitkering moet kunnen voorzien. 

“Te gek voor woorden”, noemt europarlementslid Helga Stevens (N-VA) de tekst. “Belgen (ouder dan 36, YV) moeten al 18 maanden werken voor ze in aanmerking komen voor een uitkering. Maar stel je voor dat een Pool of een Roemeen hier een dag werkt, dan kan hij terugkeren naar zijn eigen land en daar zes maanden van de uitkering genieten.” 

Binnen de Vlaamse en federale regering weerklinkt ondertussen stevig protest tegen de Europese tekst, die een verbeterde coördinatie van de sociale zekerheidsstelselsels binnen de EU vooropstelt. Minister van Werk Kris Peeters (CD&V) merkt op dat in een eerder voorstel ook sprake was van een termijn van drie maanden. Maar eerst is die afgezwakt tot een maand, om het dan later op een dag te houden. 

VDAB

Anderzijds betekent dit niet dat een persoon letterlijk maar een dag zal moeten werken om dan recht te hebben op steun. Wie jonger is dan 36 moet bewijzen dat hij of zij eerst 312 dagen gewerkt heeft, in een ander EU-land, en dat over een periode van 21 maanden. “Maar als iemand, neem nu uit Frankrijk, na een dag werken wordt ontslagen en terugkeert, dan krijgt hij daar een uitkering”, zegt Vlaams minister van Werk Philippe Muyters (N-VA). “De VDAB moet dat ook controleren. Maar hoe moeten we dat doen? Men vergeet soms dat tegenover het recht op een uitkering ook plichten staan.” 

Ons land zit dan nog in een speciale situatie omdat de werkloosheidsuitkering hier, in tegenstelling tot alle andere lidstaten, niet beperkt is in de tijd, klinkt het. Zowel Stevens als Muyters vrezen dan ook voor een vorm van “welvaartstoerisme”. De tekst gaat nu naar de plenaire vergadering van het Europees Parlement. Onderling zullen de lidstaten er ook over onderhandelen. Peeters en staatssecretaris voor de Bestrijding van de Sociale Fraude Philippe De Backer (Open Vld) hebben al te kennen gegeven dat ze zich tegen het voorstel zullen verzetten. 

Of de hervorming ook echt zou leiden tot een ‘aanzuigeffect’ betwijfelt arbeidseconoom Stijn Baert (UGent). “EU-burgers doen het qua werkzaamheid in ons land nog goed”, zegt hij. “En op dit moment is ons stelsel eigenlijk al vrij genereus.” De econoom verwijst daarvoor naar de werkloosheidscijfers van Eurostat uit 2017. Het aantal werklozen in België dat van binnen de EU komt staat daarin op 9,9 procent. “Dat is wel meer dan voor Belgen”, zegt Baert. “Maar duidelijk minder dan voor mensen die van buiten de EU komen. Voor hen ligt dat op 25 procent.”