Actrice Jennifer Hoffman: ‘Als mensen ­erachter komen wat mijn humor is, zijn ze heel ­verbaasd’

Opeens weet iedereen wie Jennifer ­Hoffman is. Correctie: opeens weet ook iedereen zonder belangstelling voor commerciële zenders en romcoms wie Jennifer Hoffman is. Sinds het overdonderende, unaniem beklonken succes van De Luizenmoeder is de titelheldin een bekend gezicht in élke huiskamer. Hannah, met haar afwisselend kwade, verbijsterde en verslagen blik, de normale tussen de gekken, de bruggenbouwer tussen kijker en Klimop, godsamme wat hebben we gelachen.

Het waarom van dat lachen is inmiddels door elke meningmaker uitbundig gefileerd en valt samen te vatten met termen als ‘bijten’, ‘schuren’, ‘politiek incorrect’ of – om AD-tv-recensent Angela de Jong aan te halen: ‘Zo bevrijdend en tegelijk ongemakkelijk. Want je realiseert je als kijker tussen twee lachbuien door: hierom lachen, dat kan écht niet meer.’

Jennifer: ‘Het succes van De Luizenmoeder kwam als een totale verrassing. Zelf houd ik enorm van keiharde grappen, hoe zwarter de humor, hoe beter. Maar er zijn weinig mensen in Nederland die ze mogen maken zonder meteen kritiek te krijgen.’

Peinzend: ‘Raar eigenlijk, hoe dat werkt. Als mensen erachter komen wat mijn humor is, zijn ze heel verbaasd. Omdat ik blond ben hè. Mogen wij niet. Maar voor mij geldt: hoe harder de grap, hoe groter de verlichting. Het is alsof er dan een stoot extra zuurstof in mijn borst komt. Misschien werkt dat ook wel zo voor de kijkers.’

Jennifer Hoffman wordt geboren in Gouda, als dochter van een Brabantse vader die in de reiswereld werkt (‘Een echte optimist, altijd vrolijk’) en een Noordwijkse moeder, docent en ‘slim, heel slim’. Ze heeft nog een oudere broer en verder is het vooral een huishouden waarin nul aanleiding is voor jeugdtrauma’s. Een harmonieus, liefdevol gezin, haar vader zegt aan de telefoon dat de kinderen ‘in vertrouwen zijn opgegroeid’. Jennifer herinnert zich de steun, altijd, bij alles, ‘doe maar, ga maar’. Met haar vader kijkt ze jarenlang de hele zondagochtend naar cabaret­video’s, deels omdat ze beiden voor dag en dauw wakker zijn, maar vooral omdat humor thuis iets van hen samen is. ‘We vonden het bijna jammer als mijn moeder en broer op een gegeven moment ook wakker werden. Het was net zo leuk.’ Misschien is ze wel een vaderskindje, ja.

En haar moeder is zoals alle moeders, de vrouwen die gevraagd maar vooral ongevraagd advies geven, wat vooral irritant is omdat ze altijd gelijk hebben. ‘Ze kan me bellen en in één seconde het bloed onder m’n nagels vandaan halen, terwijl ik normaal niet kwaad te krijgen ben.’ Ze speelt gelatenheid, maar haar ogen glimmen.

Thuis was Jennifer de clown, denkt ze. Gek op typetjes spelen, een schoonmaakster weet haar vader nog, zelf herinnert ze zich haar cowboy-act toen er een mierenplaag in huis was en ze de beestjes moest opruimen: ‘Ik had de stofzuigermond in mijn riem gestoken, die trok ik dan als een pistool elke keer als ik een mier zag lopen.’

Op school is de sfeer minder gezellig. Ze slaat een kleuterklas over en is daarna steeds de kleinste, de jongste, ‘en ik was sowieso al een laatbloeier. In groep zeven kregen de meisjes in mijn klas belangstelling voor jongens en make-up, ze hadden al van die kliertietjes, weet je nog, die pijnlijke schijven? Mán die voel ik nog zitten – alleen ik kreeg ze pas op mijn 15de. Maar goed, ik speelde dus nog met poppen.’

Nee, het was geen pesten wat ze deden. Wel buitensluiten. Jennifer mag tegen het groepje aanschurken, maar vooral omdat een doelwit dichterbij makkelijk te raken is dan eentje ver weg. ‘Een van die meisjes zei een keer: ‘Wil jij mijn beste vriendinnetje zijn?’ Ik knikte natuurlijk, en toen antwoordde ze: ‘Haha, ik niet met jou.’ Waarop de rest van het groepje tevoorschijn sprong.’ Met een spottend lachje: ‘Best zielig voor mij hè?’ Dus ze besluit zich ‘zo grijs mogelijk’ op te stellen. Niet opvallen. Want wie niet bestaat, wordt niet gezien.

Op de middelbare school is alles beter, zoals ze al had verwacht en gehoopt. Schooltoneel, vrienden, toch nog tieten. Hier wordt ze wel gezien. En vrij snel na haar diploma meteen een eerste tv-rol in de cultsoap Westenwind. Daarmee zit ze, met slechts 38 jaar op de teller, toch al twintig jaar in het vak.

Voor het eerst gaat ze nu ook een studioprogramma presenteren, dat op de dag van het interview de eerste opnamedag nog moet meemaken. Van de Week heet het, een ­satirisch, nieuwsprogramma dat volgens het persbericht ­de actualiteit bespreekt op basis van ‘onze digitale footprint van die week’.

Zelf ben je actief op Twitter en Instagram, maar je laat daarop vooral reisfoto’s, beelden uit shoots en programmapromo’s zien. Nergens lees ik jouw mening of reacties op nieuws. Wat gek is voor iemand die een programma over precies dat gaat presenteren. 

‘Dat is een bewuste keuze. Als ik me politiek uitspreek, dan ben ik bang dat zoiets in de weg gaat zitten van mijn acteerwerk. Dus daar ben ik heel voorzichtig in. Maar ik pleit bijvoorbeeld wel voor duurzame kleding en afvalscheiding.’

Dat zijn ook wel erg veilige thema’s. 

‘Vergis je niet, ik krijg naar aanleiding van die posts al een hoop naar mijn hoofd. Hoe ik dat soort dingen durf te zeggen terwijl ik wel de hele wereld over vlieg. Ze hebben geen ongelijk, maar ik vind het een lastige discussie. Over opmerkingen op social media heb ik altijd tegen mezelf gezegd: als ik iets met humor kan weerleggen, dan reageer ik. Zo niet, dan houd ik mijn mond.’

Vrees je de publieke opinie? 

‘Ik heb vrij recent nog gemerkt hoe heftig die kan zijn. Ik had de dag voor de Provinciale Staten-verkiezingen een filmpje van Thierry Baudet op Twitter gedeeld, waaruit blijkt hoe hij over vrouwen denkt. Daarbij had ik alleen het zinnetje ‘Nog even ter herinnering’ gezet. Wat ik vervolgens over me héén kreeg. Dat ik aan het demoniseren was, of ik soms wilde dat Baudet net als Pim Fortuyn doodgeschoten zou worden, een lege huls, blond, dat ik mijn mond moest houden over dingen waarvan ik geen verstand had, gifjes van kotsende mensen. En nu word ik er bij elke discussie bijgehaald: ‘Jennifer Hoffman, let je op?’

Baudet hekelt ‘linkse indoctrinatie’ en critici zouden kunnen zeggen – en dat doen ze ook: Jennifer Hoffman geeft stemadvies. Nóg een BN’er die de linkse kerk promoot. 

‘Snap ik. En uit de verkiezingsuitslag blijkt ook dat de huidige politiek veel mensen niet weet te bereiken. Je kunt nooit tegen kiezers zeggen dat ze verkeerd hebben ­gekozen. Maar ik wilde me niet politiek uitspreken.’

‘Nog even ter herinnering’ klinkt wel zo. 

‘Ook dat snap ik. Wat ik er beter bij had kunnen schrijven was mijn eerste reactie toen ik het zag, namelijk: ‘Kom Thierry, dit is niet goed, moeten wij niet eens een keertje samen gaan eten? Dat je ook andere vrouwen leert kennen.’ Het was geen aanval op hem, meer de gedachte dat ik mezelf er zó niet in herkende. Maar om dan te suggereren dat ik wil dat hij doodgeschoten moet worden? Jezus.’

Je kunt ook denken: ik heb kak aan wat men van me vindt. 

‘Dat probeer ik, en het gaat me langzaam beter af. Maar ik vind het leven een stuk aangenamer als mensen me aardig vinden, en goed, en prettig om op televisie naar te kijken.’

Jouw vriendin Eva Aben zei: ‘Jennifer staat open voor mensen, vindt niks raar en waardeert iedereens standpunt. Ze heeft wel een mening – als ze alles uitvoerig tegen elkaar heeft afgewogen – maar legt die niet op.’ Dat is een mooie eigenschap, maar ook weer een veilige.

‘Er is me weleens gezegd dat het met mij niet leuk roddelen is. Als iemand kwaad zegt: ‘Wat is dat een eikel zeg,’ dan denk ik: nee, niemand ís een eikel. Blijkbaar gaat er dan even iets niet goed in zijn leven, daarom dóét hij nu eikelig. Ik heb ooit ergens gelezen dat er maar twee emoties zijn op aarde: angst en liefde. Alle andere emoties zijn aan die twee gerelateerd. Als je daarin gelooft, dan kan je een hoop goedpraten. Die redenering is misschien irritant voor andere mensen, en soms een beetje gevaarlijk, maar ik geloof gewoon niet dat mensen slecht worden geboren.’

Jij noemt jezelf vaak een pleaser. 

‘Dat heb ik inderdaad weleens gezegd.’ Grijnzend: ‘Ook daar ben ik overheen gegroeid.’

Je kwam eens bij een psycholoog omdat het even wat minder met je ging en hebt een uur lang grapjes zitten maken, omdat je het sneu vond dat ze al de hele dag naar treurige klaagverhalen moest luisteren.

Schaterend: ‘Ja erg hè? En als ik eerlijk ben zit dat nog steeds in me. Ik wil graag dat mensen met een goed gevoel over mij achterblijven. Als ik bijvoorbeeld de eerste dag op een set kom, steek ik er veel energie in om het mensen naar de zin te maken. Ook uit eigenbelang hoor, want als anderen me snel leren kennen, voel ik me vrijer en kan ik beter werken. En dan snappen ze ook dat als ik een harde grap maak – wat nogal eens gebeurt – dat uit een goed hart komt. Maar is dat pleasen?’

Jouw vader, Ilse Warringa, je vriendin Eva: ze zeggen ­allemaal dat je uitblinkt in de kunst van de ander zich goed laten voelen. 

‘Tja. Dat komt misschien dan wel op hetzelfde neer.’

Iemands beste eigenschap is ook vaak iemands valkuil.

‘En óf ik dat weet. Mijn vader zegt weleens tegen me: ‘Je bent een kaars die aan twee kanten brandt.’ Want ervoor zorgen dat anderen het fijn hebben, kost veel energie en dan moet ik zelf ook nog functioneren.’

Hij zei ook dat je daar vroeger al last van had: ‘Jennifer is enorm energiek. Het lijkt weleens alsof ze bang is dat ze niet het maximale uit haar leven haalt. Dat betekent ook dat ze zich af en toe even twee dagen moet terugtrekken voor wat reflectie – dat had ze als kind al.’

‘Ja, mijn moeder liet mij soms een dag thuisblijven van school – al ontkent ze dat nu. Ik zei dan dat ik buikpijn had, maar zij wist dat ik eigenlijk even op was en een dag aan de oplader moest. Dan ging ik poppetjes maken van klei. Die hangen trouwens nu nog steeds in de keuken van mijn ouders.’

Waarvan is een kind uitgeput? 

‘Te veel energie geven. Aan school, aan mensen. Wat dus nog steeds een valkuil is.’

De barvrouw verschijnt aan tafel, Jennifer vraagt om een derde kop gemberthee en voelt zich kennelijk genoodzaakt om uit te leggen waarom: ‘Ik heb vanochtend heel veel koffie op omdat... Nou, ik heb net gevlogen (naar Oeganda, voor het programma Baby in het Buitenland, red.) waardoor mijn hele darmstelsel stilligt, dus dat probeer ik weer op gang te krijgen. Met koffie is het niet gelukt, dus vandaar al die gemberthee. Dit is eigenlijk héél raar om te vertellen, sorry!’

De barvrouw stelt kombucha voor, ‘dat is gefermenteerde thee.’

Jennifer: ‘Dat klinkt wel als iets wat lekker doorspoelt. Ja, doe maar.’

‘Ik heb de smaken ginger-lime, blood orange-bergamot en grapefruit-hop.’

Jennifer, verbijsterd: ‘Ik weet niet eens wat je zégt. Wat is bergamot? Doe maar de lekkerste.’

Dan: ‘Ik heb het nooit gehad, dit probleempje, het voelt alsof ik een stuk plastic in mijn maag heb. Maar goed.’

Eva zei: ‘Ze wordt steeds minder blij van dingen doen die haar in een hokje douwen. Ze wil meer zijn dan dat mooie blonde romcommeisje.’ 

‘Ja ik denk toch wel dat ik... Op de een of andere manier... Ja, dat zijn gewoon... Ik vind... Jezus, maak eens een zín af, Jennifer! Nog een keer: ja, ik wil uit dat hokje stappen. Toen ik begon was ik natuurlijk hartstikke blij met elke rol die ik kon spelen. En langzamerhand ben ik de comedykant opgegroeid. Maar – en dat heeft ook te maken met dat ouder worden – ik wil nu ook weleens andere terreinen gaan verkennen. Ook al voelt dat alsof je een stoomschip moet keren, trouwens. Van de Week presenteren is zoiets, en ook met Baby in het Buitenland kan ik meer van mezelf laten zien.’

Meer diepgang. 

‘Ja.’

Waarom ging je dan wel voor mannenblad Esquire in lingerie op de foto? 

‘Ha. Ja, dat was begin vorig jaar. Omdat... Ik heb een soort terugkerend patroon in mijn leven: eerst is er een grote verschuiving, daarna wordt het comfortabel, en dan té comfortabel. Op zo’n moment moet ik mezelf losschudden, weg uit dat comfort.’

En van alle dingen waar je uit kunt kiezen – pottenbakken, parachutespringen... 

‘Had ik ook kunnen doen, maar het moet iets écht onveiligs zijn. Ik zat in de auto toen de vraag voor die shoot kwam en dacht: why the ef not? Ik moet gewoon wat meer durven. En de foto’s zijn heel mooi geworden. Vind ik. Waarom kijk je zo vies, door die kombucha? Neem dan mijn flesje. Of nee, neem mijn glas. Jawel!’

Waar jij dan weer niet voor terugdeinst, is keiharde, zwarte humor. Terwijl jijzelf juist meer licht en lief bent.

‘In humor zit verlichting en ik gedij beter in het lichte. Mijn eerste vriend (Daan Schuurmans, red.) zei weleens: ‘Jij wil in een My Little Pony-wereld leven,’ en dat is misschien ook wel zo. Ik trek me ellende altijd erg aan, altijd al gedaan. Als kind zat ik bij de scouting en ik maakte posters met ‘Red de olifant’ en zo. Er heeft altijd al een activist in me gezeten. Sinds ik Genaaid! heb gepresenteerd (een programma over de misstanden in de kledingindustrie, red.), zit er wat betreft duurzame kleding een kleine tiran in me. Als een vriendin zegt dat ze iets nieuws gaat kopen, vraag ik meteen: ‘Waar?!’’

Je was zes jaar samen met Henry van Loon, ook bekend om zijn snoeiharde grappen. Waarom liep jullie relatie uiteindelijk stuk? 

‘Ik zou willen dat het wél had gewerkt. Henry vind ik nog steeds de grappigste man op aarde, en dat is ook de belangrijkste reden dat we zo lang en zo goed samen waren. Hij maakte alles lichter, zelfs huishoudelijke klusjes. Maar uiteindelijk pasten we niet zo goed bij elkaar. Hij is iemand die mij het stuur in handen gaf. Dat is fijn, want wie stuurt bepaalt de richting. Maar ik heb iemand nodig die dat stuur soms ook van me overneemt, die míj duwt. Ik kan soms een beetje te comfortabel worden, in ­gewoontes vervallen. Altijd naar hetzelfde restaurantje gaan en zo. Mijn vriend moet mij uit dat comfort pushen: ‘Probeer dát eens’. En hij moet soms even net zo sterk zijn als ik. Niet dat ik nou zo sterk ben...’

Ontkracht nou niet steeds wat je zegt. 

‘Ja, sorry, ik ben wel een sterke vrouw! Ik bedoel: ik ben niet op mijn mondje gevallen en heb iemand nodig die me aankan.’

Inmiddels is er al een tijdje een nieuwe liefde, Dorian. Op jouw Twitter stond een volkomen doorgekrast verhaal uit de Privé over deze man, omdat er niks van klopte. 

‘En vervolgens las ik dat ook weer terug op alle nieuwssites: ene Dorian Cole, een Frans-Canadese kok die ik in zijn restaurant had ontmoet. Hij heet allereerst Dorian Geis, lieve mensen, half Frans, half Amerikáán en al helemaal geen kok. Ik heb hem op een klein festival in Amsterdam-Noord ontmoet. Ik had een tijdje daarvoor naar het universum geschreeuwd dat ik graag een Viking wilde, liefst een buitenlander – dat laatste omdat ik even heb gedatet met iemand die het heel gaaf vond om te zeggen dat hij het deed met Jennifer Hoffman. Dan voel je je eenzaam, hoor. Maar goed, toen stond daar ineens die blonde Amerikaanse reus voor mijn neus. Net op het moment dat ik mezelf psychisch aan het voorbereiden was op datingapps.’

Op dit onzinverhaal van een roddelblad reageer je dan weer wel. 

‘Omdat het in dat geval met humor te fixen was. Story heeft bijvoorbeeld ook een stuk geplaatst dat ik was behandeld vanwege dreigende baarmoederhalskanker. Vervolgens kreeg ik allemaal reacties van vrouwen die in hetzelfde schuitje zaten. Aan wie ik vervolgens moest uitleggen dat het dus niet waar was. Daar was ik heel boos over, maar ik kon er geen grap omheen verzinnen. Dus ik heb het laten gaan.' 

Er insinueert iemand dat je zíék bent. Die verdient toch een tik op zijn vingers? 

‘Ja. Maar tegelijkertijd begrijp ik die journalist ook wel. Hij schrijft voor een roddelblad, dus het is zijn werk om verhalen uit hun verband te rukken. Ik kan wel publiekelijk kwaad op hem worden, maar dan drijf ik hem in een hoek en haalt hij de volgende keer nog meer uit. Ik maak meer indruk als ik hem vriendelijk uitleg dat het niet oké is om een zinnetje uit een interview uit zijn verband te rukken (Jennifer, zelf ambassadeur van de Female Cancer Foundation, is twee keer behandeld na een weliswaar afwijkende, maar niet zorgelijke uitslag van een uitstrijkje, red.).

Goed, hier dan nieuw voer voor de roddelbladen: je bent 38... 

‘En er hangt een grote, tikkende klok boven mijn hoofd, ja.’

Voel je druk, dat dit ’m dan moet gaan worden? 

‘Ik heb me neergelegd bij het feit dat je het nooit weet met de liefde. Ik ben nu gelukkig en heb, Dorian meegerekend, al drie grote, verschillende liefdes in mijn leven gehad. Dat is toch fantastisch? Ik ben nu totaal verliefd, ik zit er met mijn hele hart in. Natuurlijk is mijn uitgangspunt dat we samen oud gaan worden, maar ik weet ook dat het leven in de weg kan zitten. Dat alles eindig is. En dat is oké. Wat betreft mijn kinderwens... Ik worstel met wel of niet daar iets over zeggen. Ergens wil ik dat wel omdat er meer vrouwen van mijn leeftijd steeds die vraag krijgen gesteld, maar... Ik weet het niet. Nee. Ik laat het over aan het lot, mag ik het daarop houden?’