Claes vertrekt nadat er de laatste dagen een reeks nieuwe verklaringen over diens wangedrag naar buiten was gekomen. De meldingen hebben betrekking op zijn tijd als docent aan de Theaterschool in Amsterdam. Daar vertrok hij in 2014.

De Theaterschool stelde destijds in een persbericht dat Claes zich bij Het Nationale Theater ging concentreren op zijn acteercarrière. De ware reden van zijn vertrek maakte de school nooit bekend: een aantal (oud-)studenten had over hem geklaagd wegens seksueel grensoverschrijdend gedrag.

In een persbericht laat Het Nationale Theater nu weten dat Claes terugtreedt 'vanwege het persoonlijke karakter van deze beschuldigingen, maar ook vanuit de wens om het blazoen van Het Nationale Theater niet te beschadigen'.

Claes: 'Als ik iemand in dit verband in woord of daad in verlegenheid heb gebracht, dan bied ik hiervoor mijn oprechte excuses aan.' Verder wil hij nergens op ingaan. 'Het persbericht spreekt voor zich.'

In 2015 raakte Claes in opspraak door een publicatie in de Volkskrant over seksueel grensoverschrijdend gedrag op de Theaterschool. Naar aanleiding van die publicatie stelde de directie van Het Nationale Theater een vertrouwenspersoon aan om onderzoek te doen naar Claes' gedragingen bij het ensemble. 'Dat leverde geen nieuwe meldingen op', aldus voorzitter van de directie Walter Ligthart. 'Daarna hebben we gezegd: tot het tegendeel is bewezen is hij onschuldig.'

Na de nieuwe beschuldigingen over Claes deze week is de vertrouwenspersoon opnieuw ingeschakeld. Ligthart: 'Zo proberen we opnieuw te checken of er dingen zijn gebeurd tijdens zijn aanwezigheid hier. Voor ons is dit geen plezierige positie. We hebben voorstellingen die gaan over machtsmisbruik. Dan is dit erg ongemakkelijk.'

Emma Pelckmans (30): 'Jappe Claes had macht en controle, hij was geïnfiltreerd in mij'

Emma Pelckmans kwam uit Beerse, begon in 2006, op haar 19de, met de toneelschool in Amsterdam. Ze bleek de uitverkorene van Jappe Claes.

Anonimiteit van klagers

Directeur Jan Zoet van de Theaterschool, tegenwoordig bekend als Academie voor Theater en Dans, zegt dat de ware reden van het vertrek van Claes in 2014 niet kon worden gecommuniceerd vanwege de anonimiteit van de klagers. 'Zij hadden aangegeven niet naar buiten te willen treden. Dat hebben wij gerespecteerd. Daarom hebben we de reden van het vertrek niet naar buiten gebracht. Er restte ons arbeidsrechtelijk en juridisch niets anders dan zo snel mogelijk de arbeidsrelatie met Claes te verbreken.'

Zoet erkent nu dat de aanleiding van het vertrek te maken had met het seksueel grensoverschrijdende gedrag van Claes. 'We hebben (toentertijd, red) afscheid genomen van Jappe Claes omdat er aanwijzingen waren dat hij zich heeft schuldig gemaakt aan seksueel intimiderend en grensoverschrijdend gedrag ten opzichte van studenten.'

Eerder deze week verklaarde actrice Cat Smits dat Claes haar, toen ze op de Theaterschool zat, uitnodigde in een hotelbar, waar hij met haar flirtte en haar kuste. Claes bevestigde daarop dat hij haar meenam naar het café om haar losser te maken, maar ontkent dat hij kuste. Na deze verklaring hebben meer actrices verklaringen afgelegd over Claes.

Theatermaker Anne van Veen publiceerde in 2015 al een roman over een toneelschoolstudente die een seksuele relatie krijgt met een docent van dertig jaar ouder. Het verhaal is gebaseerd op de anderhalf jaar lange affaire die zij rond 2004 onderhield met Jappe Claes, toen haar docent. 'Je wordt geacht je open te stellen en bloot te geven op zo'n opleiding, en vervolgens word je ingelijfd', zegt Van Veen.

Van Veen verwijt Ruut Weissman, regisseur en destijds artistiek leider op de Theaterschool, dat hij niet heeft ingegrepen toen zij met haar relaas bij hem aanklopte. 'Hij zei dat hij er niks aan kon doen en er moeilijk wat van kon zeggen, omdat hij zelf ook weleens relaties met studentes had onderhouden. Dat was voor mij wel de genadeklap. Mijn kritiek op Ruut Weissman als leidinggevende is dat hij niet ingreep, terwijl schade voor meisjes na mij voorkomen had kunnen worden.'

Weissman heeft in reactie op een eerdere publicatie in de Volkskrant toegegeven dat hij in de jaren tachtig seksuele relaties had met drie studentes, maar daarna nooit meer. Hij ontkende toen dat er ooit studentes bij hem hadden aangeklopt met verhalen over misdragingen van Claes. Nu zegt hij wel een gesprek met Van Veen te hebben gehad, waarin hij haar ook over zijn vroegere relaties vertelde. 'In die zin kan ik me herinneren dat ik tegen Anne van Veen heb gezegd dat ik me kon voorstellen hoe zoiets kan ontstaan. Nadat zij mij over die relatie had verteld, ben ik naar de opleidingsdirecteur gestapt. Hij was eindverantwoordelijk en daarmee heb ik formeel gedaan wat ik moest doen. Achteraf gezien denk ik wel dat ik er te naïef en te lichtzinnig mee ben omgesprongen.'

Ook Cat Smits verwijt Weissman het wangedrag van Claes' in de doofpot te hebben gestopt. Ze werd aanvankelijk van de opleiding gestuurd, maar zegt van hem het aanbod te hebben gekregen om te blijven als ze haar mond zou houden over de misdragingen. 'Ik herken me hier niet in', zegt Weissman desgevraagd.

'Waarom wij zwijgen'
In dit artikel vertelt Saskia Noort waarom ze 35 jaar lang zweeg over haar verkrachting en roept ze op om vrouwen niet meer verantwoordelijk te houden voor de lusten van de man.

Sarah Sluimer reageert in dit opiniestuk op #MeToo: We beschermen ze, de mannen
'Het schuurt dat ik ooit met je werkte en me toen regelmatig ongemakkelijk voelde bij de toon van je nachtelijke smsjes en ellenlange mails. Iets dwingerigs, iets hijgerigs.'

Lezersbrieven over seksisme: 'Ik ken geen vrouw die niet 'me too' kan zeggen'
In mijn eigen omgeving is geen enkele vrouw die niet 'me too' kan zeggen, schrijft een lezer. Dat gedrag wordt met de paplepel ingegoten, stelt een ander. En geeft onthutsende voorbeelden.

#MeToo haalt seksueel geweld uit de taboesfeer, maar lost het het probleem ook op?
Een analyse en drie vrouwen die hun verhaal doen (+)

Hoe theaterschooldocenten hun positie misbruikten
Docenten van de Amsterdamse Theaterschool knoopten lange tijd amoureuze relaties aan met studenten. De vrouwen durfden er pas tientallen jaren later mee naar buiten te komen. 'Ik was zo kwetsbaar toen dit gebeurde. Ik heb er nog jaren last van gehad, ook in mijn carrière.' Lees hier een reconstructie uit 2015 van de affaires op de Amsterdamse Theaterschool, inclusief reacties van de beschuldigde docenten.

Ongecontroleerde macht maakt mensen lelijk
Het meest verontrustend was dat er vanuit de theaterwereld niemand echt van opkeek, schrijft theaterrecensent Hein Janssen in 2015. 'Kennelijk waren die leraar-leerlingrelaties een publiek geheim, en niet alleen in Amsterdam.'

Pleegde de krant karaktermoord op docent Theaterschool?
De zaken van Jappe Claes en Ruut Weissman, oud-docenten op de Theaterschool, mogen niet op een hoop worden gegooid, luidde een veelgehoorde klacht destijds. Maar: verhalen over seksuele intimidatie en machtsbruik behoren tot de ingewikkeldste in de krant, schrijft Annieke Kranenberg, en de redactie is er niet lichtvaardig mee omgesprongen. Er zijn maar twee partijen die weten hoe het precies zit: het mogelijke slachtoffer en de beschuldigde.