Ook De Croo, Verlinden en Dewinter moeten leven met bedreigingen: staan onze politici na de aanslag op Fico extra op scherp?

“Aan al diegenen die overwegen om Alexander De Croo neer te knallen, maar dat niet durven wagen omwille van de beveiliging rond die vent: je ziet dat het mogelijk is om een premier neer te schieten. Dus ik zou zeggen, ga je gang maar.”

Een item over de aanslag op de Slovaakse premier Robert Fico op de regionale radiozender Waregem1 ontaardde in een onverholen oproep tot geweld. De zender noemde het intussen “ludiek bedoeld”, maar premier De Croo (Open Vld) diende toch een klacht in.

“Wat er met Fico is gebeurd, dat komt wel binnen”, zegt een woordvoerder van de premier. “Hij gaat niet met de daver op het lijf campagne voeren, maar toch, er is wel een collega-premier in de buik geschoten.”

Bovendien zijn er in Duitsland deze maand al twee socialistische politici fysiek aangevallen. Een van hen belandde in het ziekenhuis. Nemen ook onze politici hun voorzorgen? Navraag leert dat ze de afgelopen jaren wel waakzamer werden. Ook al kunnen politici bij ons nog altijd vrijuit pensenkermissen en markten afstruinen, verschillenden moeten dat met beveiliging doen.

Volgens het orgaan voor dreigingsanalyse OCAD vormen politici het op twee na belangrijkste doelwit voor extremisten in ons land. Na de categorieën ‘specifieke personen’ en ‘veiligheidsdiensten’ volgen de ‘politieke autoriteiten’.

Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) is enkele jaren geleden kort in verhoogde veiligheid geplaatst na doodsbedreigingen toen ze zich kantte tegen de komst van een islamitische school. Vorig jaar had ze opnieuw prijs bij het debat over stikstof en het boerenprotest. Een week lang reed ze overal naartoe in een gepantserde auto en met politiebeveiliging.

“Ze is niet snel bang, maar het verhoogt je waakzaamheid wel”, zegt haar woordvoerder. “En het is niet leuk om je dochtertje naar school te moeten brengen in een gepantserd voertuig.”

Op dit moment is Demir weer in veiligheidsniveau twee gezet. Dat betekent dat de lokale politie regelmatig een patrouille langs haar huis stuurt en als ze een evenement bezoekt, wordt de lokale politiezone verwittigd. Er is ook verhoogde prioriteit bij een oproep naar het noodnummer.

Hogere veiligheidsniveaus vragen om meer beveiliging. In het extreemste geval wordt iemand ondergebracht in een safehouse, zoals Vincent Van Quickenborne (Open Vld), toen hij nog minister van Justitie was en de drugsmaffia hem wou ontvoeren.

Het nationaal crisiscentrum coördineert de bescherming van bedreigde personen. Op basis van input van politie en OCAD beslist het crisiscentrum welke veiligheidsmaatregelen nodig zijn. Op dit moment staan er 214 Belgen onder bescherming omdat ze bedreigd worden. Hoeveel van hen politici zijn, wil het crisiscentrum niet kwijt.

Sinds 2015 zijn er elk jaar meer mensen die bescherming nodig hebben dan voordien. Allicht is er iets veranderd sinds de jaren van verhoogde terreurdreiging. Sindsdien krijgt ook de premier standaard beveiliging.

Vorige week nog maar stonden in Antwerpen vijf personen terecht voor poging tot terroristische moord op burgemeester en N-VA-voorzitter Bart De Wever. Ze gingen actief op zoek naar oorlogswapens om De Wever om te brengen in naam van Islamitische Staat.

Ook PVDA-PTB-kopstuk Raoul Hedebouw ontsnapte eens aan een aanslag. Terwijl hij zich in 2017 klaarmaakte om te speechen op het podium bij de 1 meiviering, viel iemand hem aan met een mes. Zonder politiek motief, weliswaar. De dader kampte met psychische problemen.

“Sindsdien komt er altijd een kameraad met me mee”, vertelt Hedebouw. “Geen professionele beveiliger, maar toch iemand die wat kan opletten.”

Ook de andere kant van het politieke spectrum kent zijn deel. Filip Dewinter (Vlaams Belang) verplaatst zich meestal met professionele beveiliging, op eigen initiatief. Volgens hem is hij al begin jaren 90 voor het eerst aangevallen met een mes en sindsdien volgden nog incidenten. Helemaal nieuw is het dus niet.

“Tot twee keer toe is er een man met een afgezaagde long rifle naar ons partijkantoor gekomen, maar telkens kon hij mij niet vinden”, vertelt Dewinter.

In 2015 stond iemand dan weer met een vuurwapen voor zijn deur, maar Dewinter was niet thuis. Zijn zwangere dochter die opendeed, kwam met de schrik vrij. Dewinter kreeg toen een jaar lang politiebescherming.

Ook Dewinters voorzitter Tom Van Grieken heeft regelmatig beveiliging nodig. Vermoedelijk toch. “Omwille van mijn veiligheid communiceren we niet over mijn veiligheid”, zegt Van Grieken.

Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (cd&v) moest beveiliging krijgen ‘na concrete dreigingen’. Zeker bij publieke evenementen die op voorhand zijn aangekondigd, is er altijd politie rond haar. Aangezien ze graag meedoet aan loopwedstrijden, moet haar persoonsbeveiliger in staat zijn tot een marathon.

Afhankelijk van de aard van het evenement beslist de Directie Bescherming (DAP) van de federale politie welke maatregelen en hoeveel agenten nodig zijn. Zelf betreurde Verlinden al eens in interviews dat ze ‘niet meer zomaar in de stad iets kan gaan eten’.

“Ik ben niet bang, want ik ben in goede en veilige handen”, zegt ze nu. Maar ook zij vindt dat de gebeurtenissen in Slovakije bewijzen dat waakzaamheid nodig is.

Verlinden: “Geweld, in welke vorm ook, kan en mag nooit een manier zijn om je stem te laten horen of een politiek statement te maken. Als het nodig is, zullen we het ook niet nalaten om te schakelen.”