ModeMuseum pakt uit met expo Willy Vanderperre: fotograaf voor grootste modehuizen met een obsessie voor de jeugd

Willy Vanderperre staat, zoals museumdirecteur Kaat Debo het formuleert, in het midden van zijn carrière. Geen chronologisch carrière-overzicht dus, maar een overdaad aan beelden. Vanderperre gidst ons aan een hoog tempo door de expo. Er is dan ook veel te zien. 

Curator Romy Cockx omschrijft de expo als "30 jaar emotie en rebellie, gevat door een scherpe blik". Een blik die wil blijven verrassen, want Vanderperre streeft ernaar dat zijn werk steeds vernieuwend is, de volgende foto sterker dan het vorige. 

Vanderperre studeert even mode aan de Academie in Antwerpen, maar stopt daar al snel mee. Hij stapt over naar fotografie. Aan de Academie leert hij eind 1989 wel zijn levenspartner Olivier Rizzo kennen, met wie hij tot vandaag ook een artistiek team vormt.  

De fotograaf is vooral bekend van zijn werk voor de Belgische ontwerper en goeie vriend Raf Simons. Eerst voor het eigen merk van Simons, later maakt hij ook campagnebeelden voor de grote modehuizen waar Simons voor werkt, zoals Jill Sander, Calvin Klein, Dior en Prada. 

Centraal in deze expo staat de organische samenwerking met Olivier Rizzo en Raf Simons. Ze hebben een gedeelde passie, we mogen het gerust obsessie noemen, voor jeugd en subculturen. "Zij zijn de toekomst. Hoe je je uitdrukt, wat je doet, het vindt allemaal zijn oorsprong in je tienerjaren", stelt Vanderperre. "Naast de onzekerheid die samenhangt met de zoektocht naar je identiteit, is er geen enkele periode waarin je meer zeker bent over wat je vooral niet wil zijn. Je jeugd is de meeste pure vorm van mens zijn in je leven."  

De expo start in een lange gang, waar portretten te zien zijn van modellen die door de jaren heen vaak voor Vanderperre poseerden. "Dit is een hommage aan mensen zoals Clément (Charbernaud) en Julia (Nobis)", legt Vanderperre uit. "Dat zijn tieners die ik voor mijn camera heb zien opgroeien. Ik wil hen bedanken voor de inspiratie die ze me gaven. Ze zijn daarom afgebeeld in hun meest pure vorm, zonder make-up, zonder kledij." 

De exporuimte van het MoMu is deze keer veel meer opengetrokken. Je ziet er foto's (zowel portretten als meer filmische beelden) in alle mogelijke formaten, op verschillende manieren opgehangen op zwarte muren.

Sommige zijn ingekaderd, andere hangen op als poster, dan weer staat er een kader op grond. Naast de foto's hangen er ook werken van kunstenaars die hem inspireren en naar wie hij verwijst (Lucas Cranach de Oude, Ashley Bickerton, Philippe Vandenbergh). 

Ook de belichting valt op. Waar de kleding die het Modemuseum normaal tentoonstelt slechts een beperkte lichtsterkte verdraagt, kon er nu meer. Zo wordt er zelfs gewerkt met TL-lampen. En in combinatie met de foto's van Vanderperre werkt het.  

Centraal in de eerste grote open ruimte hangt de foto uit 1999 waarmee het allemaal begon voor Vanderperre. 

Robbie Snelders werd voor Raf Simons door Olivier Rizzo gestyled met een Mickey Mouse-shirt, maar make-upartiest Peter Philips besliste om Mickey Mouse op zijn gezicht te tekenen. Rizzo en Vanderperre zagen meteen dat het werkte en de geïmproviseerde fotoreeks werd naar V Magazine, het grootste modemagazine in New York, gestuurd. 

"De foto is eigenlijk nooit echt gepubliceerd, maar heeft wel snel een eigen leven gekregen", legt Vanderperre uit. "En dat in een tijd waarin beelden nog niet meteen op het internet kwamen, Instagram bestond ook nog lang niet."

Toch werd het de start van de internationale carrière van Vanderperre en Rizzo, met een indrukwekkende reeks shoots voor grote internationale bladen als Another Magazine, Dust, i-D, Perfect, Vogue en W Magazine.

Vanderperre confronteert werk uit de beginjaren met recenter werk. Zo hangt tegenover dit beeld bijvoorbeeld een foto van kunstenaar Rinus Van de Velde als model. Hij poseerde enkele jaren geleden voor een campagne voor Dior Homme. Het is een van de vele samenwerkingen van Vanderperre met een van die andere grote namen uit de Belgische mode: Kris Van Assche. 

Vanderperre stelde de expo zelf samen en geeft ook een persoonlijke inkijk in zijn gevarieerde passies en inspiratiebronnen. Zo hangt er een T-shirt van Club 55 uit Kuurne (waar hij op zijn 17e techno leerde kennen), met daarop "Protect me from what I want" (bescherm me tegen wat ik wil).

De uitspraak werd begin jaren 80 door kunstenares Jenny Holzer op Times Square in New York geprojecteerd en kan gelezen worden als aanklacht tegen het eindeloze consumeren. "Door dit hier zo te hangen, zet je het eigenlijk op gelijke hoogte als kunst." 

Ook de foto's waarop de modellen Sneeuwwitje-outfits dragen, springen in het oog. "Ik heb genderfluïditeit altijd al een belangrijk thema gevonden." En zijn voorliefde voor horrorfilms komt naar voren. "Noem me een van de slechtste titels en ik heb hem waarschijnlijk toch gezien", zegt hij lachend. 

Wat verderop: een portretfoto van Dave Gahan van Depeche Mode, een intens spel van licht en schaduw. "Hij is echt een idool. In de studio werken verloopt altijd volgens hetzelfde ritueel. Het licht opzetten. De modellen die aankomen. En altijd Depeche Mode. Mijn team weet dat. " 

Er is trouwens een hele muur met beroemdheden die Vanderperre "fascineren, inspireren en triggeren". Om er maar enkele te noemen: actrices Tilda Swinton en Michelle Williams, kunstenares Yoko Ono, Arctic Monkeys-frontman Alex Turner. "Je moet samen een mooi beeld maken, dan kies je maar beter voor mensen die iets met je doen." 

Een apart onderdeel van de expo is de videoruimte waarin in een compilatie van 25 minuten een overzicht van al het commerciële werk van Vanderperre (voor grote modehuizen o.a.) passeert. Dat gebeurt door elkaar, op verschillende schermen. Met daarboven een lichtkrant met tekst. Die is van de hand van De Standaard-journaliste Jelle Van Riet, acteur Tijmen Govaerts leest voor. 

"Ik wilde hier een soort Times Square-gevoel (het bekende plein in New York vol grote lichtreclames, red.)", legt Vanderperre uit. "Een overvloed aan beelden en info." 

Curator Romy Cockx vindt dat de ruimte vooral getuigt van de "enorme werkethiek" van Vanderperre. Die komt ook letterlijk naar voren in de tekst: "We (mijn medewerkers, de modellen en ikzelf) zijn het aan onszelf verplicht om telkens een betere foto te maken dan we tot dusver gemaakt hebben." 

Altijd streven naar iets nieuws en naar iets beter dus. Het eindbeeld vat wat belangrijk is voor Vanderperre, ook al is het een foto die gemaakt werd tijdens de coronaperiode. In een witte ruimte met een houten vloer waar daglicht binnenstroomt, staat een lege stoel die aangekleed is met een T-shirt met daarop 'Protect me from what I want', een uitnodiging voor nog minstens eveneel shoots in de tweede helft van zijn carrière.