De Kamercommissie Binnenlandse Zaken bespreekt vandaag een wetsontwerp van de regering dat ‘woonstbetredingen’ bij sans-papiers moet regelen. Momenteel is er veel onduidelijkheid over wat al dan niet mag – soms gebruikt de politie smoesjes om binnen te raken – waardoor rechters af en toe beslissen om illegale migranten die thuis zijn opgepakt en bij de Dienst Vreemdelingenzaken opgesloten, weer vrij te laten.

Op vraag van zijn administratie liet staatssecretaris voor Asiel en Migratie, Theo Francken (N-VA), daarom onderzoeken of de politie zonder toestemming van een rechter een woning mag betreden om sans-papiers op te pakken. Dat bleek al snel juridisch onmogelijk. Wanneer sans-papiers de politie niet vrijwillig binnenlaten, zal de politie nog altijd een bevel van een onderzoeksrechter nodig hebben. Met dat bevel moet de politie een sans-papiers ook in de woning 'van een derde' kunnen oppakken. Net die passage maakt de vele vrijwilligers van het ‘Burgerplatform Voor Overnachtingen’ bezorgd.

'Moeilijk te verantwoorden'

‘Maar de onderzoeksrechter wordt geïnstrumentaliseerd’, protesteert Alexis Deswaef, advocaat en voorzitter van de Franstalige Liga van de Mensenrechten (LDH). ‘Als een migrant een bevel om het grondgebied te verlaten heeft genegeerd en niet meewerkt, wat dat ook mag betekenen, zal de onderzoeksrechter een huiszoekingsbevel moeten afleveren. De wetgever wil de strafprocedure gebruiken om een administratief probleem, een stempel op een papier, op te lossen. Dat maakt deze wet disproportioneel.’

Ook de onderzoeksrechters vinden dat een huiszoeking proportioneel moet zijn. ‘Als onderzoeksrechter moeten wij waken over de rechten en vrijheden’, zegt Philippe Van Linthout, covoorzitter van de vereniging van onderzoeksrechters.

‘Een huiszoeking grijpt erg in op de pri­vacy. Het gaat ver om een huiszoeking toe te staan ­alleen om iemand op te pakken die illegaal is, en om zo iemand daarmee gelijk te stellen aan een crimineel tegen wie een gerechtelijk dossier loopt. Zeker wanneer die huiszoeking het mogelijk maakt om ook het huis van een derde overhoop te halen. De overheid vraagt ons een stempel te zetten om een administratief dossier te kunnen afhandelen, waar wij verder niets mee te maken hebben. Dat is moeilijk te verantwoorden.’