Direct naar artikelinhoud
Standpunt

Niet toevallig breekt het kartel over deontologie, achilleshiel van de rood-groene as

Niet toevallig breekt het kartel over deontologie, achilleshiel van de rood-groene as
Beeld Eva Beeusaert

Bart Eeckhout is opiniërend hoofdredacteur van De Morgen.

Achteraf is het altijd makkelijk. Toen het progressieve kartel ‘Samen’ boven de doopvont werd gehouden, noemden we dat hier “goed nieuws” voor de democratie in Antwerpen. “Twee heldere programma’s komen tegenover elkaar te staan. Er is een hoge inzet, en er is een scherpe keuze.” Au!

Objectief blijft de analyse overeind dat wie een reëel alternatief wil bieden voor het bestuur van burgemeester Bart De Wever, moet proberen groter te worden dan de N-VA. Voor de linkse oppositie ligt in samenwerking de enige mogelijkheid daartoe.

Achilleshiel

Maar het oud zeer kwam weer. Niet toevallig breekt het kartel over deontologie, achilleshiel van de rood-groene as. Oude wonden kwamen weer open te liggen.

Voor socialisten zijn groenen van oudsher ‘crypto-tsjeven’ die zich altijd en overal moreel superieur wanen. Groenen wantrouwen socialisten als principeloze machtspolitici. De sceptici in beide partijen zagen in de zaak-Meeuws elk hun karikatuur van de ander bevestigd. Einde kartel.

Een democratie is maar zo sterk als haar oppositie. Zo bekeken is het onverkwikkelijke en geïmproviseerde einde een tegenslag voor de democratie in Antwerpen. Het idee dat er voor het beleid een kansrijk alternatief klaarstaat, heeft een tik gekregen.

Een democratie is maar zo sterk als haar oppositie. Zo bekeken is het onverkwikkelijke en geïmproviseerde einde een tegenslag voor de democratie in Antwerpen

Boos wordt nu naar externe ‘vijanden’ gekeken, maar die evaluatie mist zelfkritiek. Om een machthebber van het formaat De Wever het hoofd te bieden, moet je op de top van je kunnen staan. Dat was voor Samen te veel gevraagd.

Bart De Wever is een machtig politicus die zijn macht ook genadeloos hanteert. Als hij pakt, pakt hij door. Bij tegenstrevers, maar ook in eigen partij.

Trouwe medestanders

Toen deze krant in de zomer onthulde dat een groot Nederlands bedrijf alweer de nodige vergunningen mocht omzeilen, maakte bevoegd schepen Rob Van de Velde een paar dagen later uit het niets bekend dat hij zou stoppen met politiek. Officieel om privéredenen, maar misschien toch ook wel omdat de burgemeester niet met rammelende blikken op campagne wil. Voor trouwe medestanders onder vuur, zoals Koen Kennis of Theo Francken, is Bart De Wever genadig; voor wie brokken maakt heel wat minder. Zie ook: Siegfried Bracke.

Als je een claim maakt van fatsoen, moet je zelf schoon zijn. En als je weet dat er een lijk in de kast zit, anticipeer je op alle scenario’s

Merk het verschil op met Samen. Als je een claim maakt van fatsoen, moet je zelf schoon zijn. En als je weet dat er een lijk in de kast zit, anticipeer je op alle scenario’s. Dat vergt focus en samenhang die Samen bij herhaling niet getoond heeft.

Sommigen bij Groen voelen zich bevrijd nu weer op eigen kracht kan gestreden worden. Winst is uiteraard mogelijk, realisme noodzakelijk. De kloof tussen de 8 procent van Groen en de 38 van N-VA in 2012 is bijzonder breed.

Zeker omdat het leiderschap van kandidaat-burgemeester Wouter Van Besien niet ongeschonden uit de scheiding komt. Meneer Van Besien moet nu aan kiezers uitleggen dat hij een stad wil bijeenhouden, terwijl dat nog niet eens met een lijst lukt. Lastig.

Loyaal achter de kopman

Net als Groen troost ook de sp.a zich met de hervonden eenheid. Toch overheerst het gevoel dat de partij een nieuw trapje toegevoegd heeft aan de lange, negatieve spiraal. De eigen club marcheert loyaal achter de kopman. Probleem is: de club krimpt.

Voor de oppositie is nog niet alles verloren. Ook als je niet de grootste bent, kun je samen een meerderheid smeden. Dat vereist daadkracht, proactief handelen en de wil om te winnen. Eigenschappen waar het sp.a en Groen samen, met of zonder hoofdletter, in Antwerpen tot dusver aan ontbroken heeft. Nog negen maanden.