"Confronterend hoe kinderen in 'Medea's kinderen' van Milo Rau volwassenen een spiegel voorhouden"

Terwijl de meeste kinderen eind vorige week nog genoten van enkele zalige lentedagen tijdens de paasvakantie waren de 6 jonge hoofdrolspelers (tussen 8 en 14 jaar oud) uit 'Medea's kinderen' gefocust aan het werk in de theaterzaal van NTGent aan het Sint-Baafsplein. 

De technisch vernuftige voorstelling met geïntegreerde video (een deel vooraf opgenomen en de rest op het podium gefilmd) verweeft de Griekse tragedie van 'Medea' (die haar kinderen vermoordt om haar ex-man Jason te treffen) met elementen uit een strafzaak van een moeder die haar kinderen vermoord heeft. De kinderen brengen het verhaal vanuit hun hedendaagse leefwereld. Zij spelen de rollen van de volwassenen op het podium en geven ook commentaar. 

De structuur van het stuk werd bedacht door regisseur Milo Rau, huisartiest bij NTGent, en dramaturge Kaatje De Geest. De casting van de kinderen begon al in februari 2023. Ze deden auditie, volgden daarna workshops en moesten op gesprek bij een jury. Emma Van de Casteele (13) is een van hen. Zij zit in de ene cast. Haar tweelingzus Helena zit in de andere groep. 

De kinderen worden op het podium begeleid en zeer liefdevol ondersteund door acteurs/spelcoaches Peter Seynaeve en Lien Wildemeersch. Zij staan afwisselend met hen op het podium, waar ze ook de camera bedienen. Daarnaast begeleidt Dirk Crommelinck de kinderen voor en na de repetities en tijdens de pauzes. Er wordt ook nog samengewerkt met een psycholoog. 

Emma (foto hieronder) noemt de ploeg "1 grote familie". Wildemeersch omschrijft de jonge acteurs als "schatjes", die "heel ontvankelijk" zijn en "willen leren". "Je voelt dat we samen een mooi stuk willen maken." Dat de coach mee op het podium staat, geeft de kinderen veel vertrouwen. "Wij kunnen vanop het podium bepaalde dingen nog mee sturen en de kinderen spelen ook zeer slim in op ons wanneer ze op scherp staan."  

Voor ze aan dit avontuur begon, had Emma geen acteerervaring. Ook voor verschillende andere kinderen is het de eerste keer op een podium. "Ik had via onze school een oproep gezien, mijn zus en ik houden wel van wat drama. Ik had al wel eens eerder auditie gedaan, maar dit wilde ik gewoon eens proberen, maar ik dacht niet dat ik erbij zou zijn." 

Het repetitieproces voor de kinderen is intens. Eerst repeteerden ze vooral op zaterdag, maar in de laatste rechte lijn naar de première werd er ook in de paasvakantie gerepeteerd. Wildemeersch en Seynaeve vormen de brug tussen Milo Rau en de jongeren. Elk detail telt en er wordt geoefend tot het perfect zit. "Maar we zorgen ook voor elkaar. Ze weten dat ze altijd bij ons terechtkunnen als er iets", benadrukt Wildemeersch. "Je moet ze omarmen, dat komt heel organisch, het is niet vanuit mijn rol, maar dat is omdat we hen allemaal oprecht graag zien." 

In de klassieke Griekse tragedie krijgen kinderen geen stem, hier is het opzet net om hen die wel te geven. Voor het stuk werden de kinderen ook geïnterviewd, iets wat Rau vaker doet voor zijn stukken. Er werd gevraagd naar hun ideeën over volwassen thema's als liefde, scheiding, de dood, de toestand waarin de wereld zich bevindt. 

Dat vertaalt zich in pijnlijk accurate, maar toch ook grappige flarden tekst. Zo zegt Anna (die amper 8 jaar oud is, links op foto hieronder) en die ook de rol van verteller op een krachtige manier opneemt: "De mensheid gaat uitsterven, dat is beter voor de planeet, maar ik zou het wel leuk vinden als het pas gebeurt wanneer ik dood ben." En Vik zegt dat hij nu nog wel acteert, omdat hij weet dat AI (artificiële intelligentie) acteurs binnenkort toch overbodig zal maken. 

"Uit die interviews bleek inderdaad dat de kinderen de toekomst niet zo rooskleurig inzien", zegt Lien Wildemeersch. "Tegelijk willen ze zelf wel graag kinderen. We weten dat we niet leren uit onze fouten, het leven is een oneindige herhaling, maar tegelijk kunnen we niet anders, beseffen die kinderen, want we zijn de nieuwe generatie. Ik vind het wel ontroerend dat zij dat zo spelen." 

"Het feit dat het kinderen zijn, is charmant. Zij brengen naast die existentiële laag de poëzie binnen, de humor, de frisheid, het leven eigenlijk. In combinatie met dat besef van die oneindige herhaling. Die humorlaag is ook echt nodig. Net de ontmoeting van die twee, de heftigheid en de lichtheid, wat het leven ook is, maakt het interessant. In theorie klinkt het als iets heel zwaars, maar er wordt wel op een slimme, doordachte manier mee omgegaan, ook al schuwen we de onverklaarbare gruwel niet."

Want het centrale onderwerp van het stuk, de moord op de kinderen, wordt ook getoond. Al vinden de kinderen die moordscène vooral leuk om te spelen, dankzij de messen en het nepbloed. "Je weet dat het fake is", legt Emma uit. "Je mag schreeuwen, weglopen, ...." Volgens Wildemeersch en Crommelinck intrigeert het gegeven jong én oud.

Enkele jaren geleden ontstond er ook al commotie toen Rau in 'Familie' het gezin van An Miller en Filip Peeters een zelfdoding liet naspelen. Toch ligt het ongemakkelijke gevoel bij deze zware thematiek dus blijkbaar vooral bij de toeschouwer. "Onze mama is wel bang om haar kinderen "vermoord" te zien worden op de scène", zegt Emma. Begeleider Dirk Crommelinck snapt dat. Hij is ook de brugfiguur naar de ouders toe. "Je moet ook hun vertrouwen wel krijgen voor dat intense proces." Hij praat met hen en geeft hen context mee, maar ook zij zullen pas vanavond bij de première de voorstelling te zien krijgen.  

Regisseur Milo Rau kan potentiële heisa makkelijk relativeren. "Het gaat niet om het uitbeelden van het geweld zelf", zegt Rau in een interview op de website van NTGent. "Het gaat om de diepere betekenis ervan. Door emoties te spiegelen in radicale daden, creëer je een dieper begrip. Als kunstenaar wil ik een opening creëren om toch te kunnen praten over wat op het eerste gezicht volstrekt onbegrijpelijk is. Wat we tonen op scène is ook vele malen minder wreed dan de werkelijkheid waarin we met zijn allen leven." 

Kinderbegeleider Dirk ziet ook hier net de kracht van het stuk in. "Ik zie geregeld nog eens fragmenten tijdens het repetitieproces. Milo brengt het geweld op de scène, terwijl er in de Griekse tragedies over verteld wordt. Je ziet het niet. Ik vind het heel heftig dat die jonge mensen de volwassenen een spiegel voorhouden: 'gasten, denk eraan, jullie doen dit'. Ze doen dat, ze doen dat graag, maar dat is heel confronterend wanneer ik daarover begin na te denken." 

Bekijk enkele sfeerbeelden van de opnames voor 'Medea's kinderen' aan zee