“Hoe ver mogen we gaan met DNA wijzigen?”

“Met De Maakbare Mens willen we toegang geven tot begrijpelijke informatie rond complexe wetenschappelijke onderwerpen”, vertelt coördinatrice Marjan Joris. “Zelf zitten we regelmatig rond de tafel met academici en experts. We selecteren dan thema’s waarvan we het belangrijk vinden dat mensen er meer over te weten komen. Thema’s die ons allemaal aanbelangen.”

DNA is het jongste item waar de vzw zich op vastpint. Wie gisteren over de Groenplaats liep, botste misschien op ‘onderzoekers’ in witte pakken. “Zo creëren we meteen een aanknopingspunt. Want dankzij televisieprogramma’s als CSI weten mensen dat je uit een haar of uit bloed informatie kan verzamelen en zo criminelen kan opsporen. Dat gegeven gebruiken we dan om dieper in te gaan op de materie.” Want DNA is geen ver-van-mijn-bedshow, weten ze bij de organisatie.

“DNA bevat heel waardevolle info over ons. Het is overal aanwezig, maar zoek je er iets over op op het internet, dan gaat dat nog altijd ons petje te boven. Zo blijkt uit een enquête, die we samen met onderzoeksbureau Ivox hielden onder duizend Vlamingen, dat 41% van de mensen denkt dat je levensstijl geen invloed heeft op je genetisch materiaal. Terwijl dat wel degelijk het geval is. Iemand die zwanger is en rookt of drinkt, beïnvloedt daarmee het DNA van de foetus.”

Grenzen verschuiven

Uit die enquête bleek ook dat we erg hoge verwachtingen hebben van de wetenschap die zich met DNA-onderzoek bezighoudt. “Vooral dan op het vlak van gezondheid. Zo vindt 95,2% van de ondervraagden dat DNA mag worden gewijzigd voor het bestrijden van ziekten. Maar tegenover het ‘verbeteren’ van de mens staan we dan weer wel weigerachtig”, zegt Joris. Hoe ver willen we hier als samenleving in gaan, is dan de vraag waar de organisatie ons over wil doen nadenken. “In hoeverre zullen aandoeningen en handicaps nog aanvaardbaar zijn? Want 6,7% van de ondervraagden vindt bijvoorbeeld dat zwangere vrouwen hun baby verplicht moeten laten testen op aandoeningen. In welke mate laten we nog ruimte voor eigen beslissingen? Dat zijn zaken waar niet enkel experts over mogen beslissen, maar wij allemaal onze zeg over moeten kunnen doen.”

Om die reden gaf de vzw gisteren de aftrap van haar informatiecampagne ‘Overal DNA’ en lanceerde ze meteen ook de website www.overaldna.be. Daarbij wordt ook de kwestie ‘DNA en privacy’ behandeld. Want zijn we bereid om ons DNA af te staan zodat er een grote database kan worden opgesteld om makkelijker criminelen op te sporen? “Uit onze enquête blijkt dat 70,1% vindt dat de overheid DNA-gegevens van iedereen mag verzamelen om criminelen en terroristen op te sporen.”

Wetende dat de wetenschap nog in haar kinderschoenen staat, geeft DNA ons dus nog heel wat stof tot nadenken.