Dat werd dinsdag duidelijk tijdens de inleidende zitting tegen drie mannen, te weten Muhammed S. (31), Leendert R. (51) en Ferry B. (43), die worden verdacht van betrokkenheid bij cocaïnesmokkel van 261 kilo met een viskotter in 2017.
De cocaïne werd door een vrachtschip in zee gedumpt en door de kotter opgepikt en aan land gebracht. S. wordt door het Openbaar Ministerie (OM) gezien als de organisator achter de drugssmokkel. R. uit Urk, en B. uit Den Helder worden verdacht van betrokkenheid.
PGP-telefoons
Het bewijs tegen de verdachten is grotendeels afkomstig van berichten verstuurd met PGP-telefoons (Pretty Good Privacy). Deze zijn in handen gekomen van justitie na het kraken van de computerserver van het Nederlandse bedrijf Ennetcom in Canada.
De verdenking tegen S. kwam per toeval naar voren in een lopend onderzoek naar crimineel Naoufal F., 'Noffel'. Hij werd onlangs veroordeeld tot achttien jaar cel voor het aansturen van de moordpoging op Peter R., 'Pjotr', in Diemen in 2015.
Onrechtmatig
De PGP-berichten vormden dinsdag, net als in de zaak tegen F., een belangrijk discussiepunt. Advocaten Christian Flokstra en Van Kleef, vroegen zich hardop af of het onderzoek naar hun cliënten wel rechtmatig was.
Ook bij de rechtszaak tegen Noffel hamerde diens advocaat op de onrechtmatigheid van het in handen krijgen van de versleutelde informatie.
Volgens de raadsmannen is er sprake geweest van een 'fishing expedition'. "Er was hier geen sprake van een verdenking en daarna een gericht onderzoek, maar van grasduinen in berichten en dan aanleiding zoeken voor een onderzoek", aldus Flokstra.
Toestemming
Volgens de officier van justitie klopt dit beeld niet. Noffel stond in contact met een persoon gekoppeld aan het mailadres 67V en volgens het OM was er een redelijk vermoeden dat die persoon meer wist over de aanslag op R..
De rechter-commissaris verleende daarom toestemming om onderzoek te doen naar deze telefoon en zo kwam S. in beeld. Volgens de officier van justitie is hij de persoon achter het mailadres, maar van betrokkenheid bij de aanslag bleek geen sprake.
Wel kwam uit de versleutelde berichten naar voren dat de verdachte een vertrouweling zou zijn van Noffel. De Pakistaanse Amsterdammer zou geld voor F. witwassen en daarnaast zelf actief zijn in de drugssmokkel.
Volgens justitie zou de hoofdverdachte al sinds 2015 bezig zijn met het inzetten van vissers voor het smokkelen van cocaïne, maar hij staat alleen voor dit specifieke geval terecht.
Rechter
Ondanks dat de rechtbank van Amsterdam in de zaak tegen Noffel besloot dat de Ennetcomdata als bewijs mag dienen, willen Flokstra en Van Kleef dat deze rechtbank zich wederom buigt over de vraag of de PGP-berichten in deze zaak gebruikt mogen worden.
Mede daarom werd het verzoek ingediend, en ook ingewilligd, om de rechter te vervangen omdat hij zich in de zaak tegen Noffel al had uitgesproken over het toelaten van het bewijs.
Beslissing
De nieuwe rechter heeft hierop gezegd de tijd nodig te hebben om tot een beslissing te komen, omdat hij nog niet het volledige dossier had gelezen.
Ook over de voorlopige hechtenis van de verdachten zal pas op een later moment een beslissing worden genomen en tot die tijd blijven de mannen vastzitten. S. wordt naast de smokkel ook verdacht van witwassen en een poging tot doodslag op Marlon de J. in Hippolytushoef in 2015.
Ook Ferry B. wordt hiervoor vervolgd. Beide mannen zouden drie kogels door het raam van de woning van het slachtoffer hebben gevuurd, die op dat moment in de woonkamer zat. Hij raakte hierbij niet gewond.
Leendert R., een bekend gezicht op Urk, wordt naast medeplichtigheid aan drugssmokkel, verdacht van lidmaatschap van een criminele organisatie.
Bekentenis
De volgende pro-formazitting is op 17 juli. De inhoudelijk behandeling staat gepland voor september, maar het is niet duidelijk of dat gehaald gaat worden.
De eigenaar van de viskotter waarmee de drugs werd vervoerd, Johannes N., en vier bemanningsleden hoorden eind maart celstraffen tot zes jaar tegen zich eisen.
Wil jij elke ochtend direct weten wat je 's nachts gemist hebt en wat er die dag gaat gebeuren? Abonneer je dan nu op onze Dit wordt het nieuws-nieuwsbrief!