Zelenski in Brussel voor overleg met NAVO-baas Rutte en "andere big boys": wat staat er op het spel?
De Oekraïense president Volodimir Zelenski is aangekomen in Brussel. Hij zit samen met NAVO-leider Mark Rutte en een handvol Europese staatshoofden en regeringsleiders over de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. "Officieel gaat het over het leveren van meer wapens en luchtverdediging, maar er zal ongetwijfeld gesproken worden over het plan om een troepenmacht te sturen", schetst NOS-correspondent Kysia Hekster.
Ontvangen werd Zelenski door Emmanuel Macron. Bedoeling was dat die laatste mee rond de tafel zou zitten, maar de Franse president zakt vanavond nog naar Mayotte af, het Franse eiland dat eerder deze week door een cycloon werd getroffen. Het bleef dus bij een korte tête-à-tête vooraleer Zelenski werd overgedragen aan Rutte en co.
In de ambtswoning van de NAVO-secretaris-generaal zijn naast Zelenski onder meer Olaf Scholz (Duitsland), Giorgia Meloni (Italië) en Donald Tusk (Polen) uitgenodigd voor een diner. "De big boys, de landen die ertoe doen", duidt Politico-journalist Barbara Moens. Ook Europese Commissie-voorzitter Ursula von der Leyen en Europese Raad-voorzitter António Costa tekenen present.
Op het programma: informele gesprekken over de oorlog. "Niet alleen komt Donald Trump er straks weer aan, er is ook Zelenski zelf die heeft aangegeven volgend jaar - via diplomatieke weg - een einde te willen maken aan het conflict. Hoe moet dat eruit zien en wat is de rol van Europa? Daarover zullen ze wellicht een aantal scenario's willen voorbereiden."
Bekijk: Rutte ontvangt vandaag verschillende EU-leiders in zijn ambtswoning
Europese troepen naar Oekraïne
Verwacht wordt ook dat er gepraat wordt over het sturen van Europese troepen naar Oekraïne nadat een vredesbestand met Rusland is ingegaan. Over dat plan doen al langer geruchten de ronde.
Europa speelt met het idee om – zodra een wapenstilstand ingaat – Europese troepen te sturen naar dat deel van Oekraïne dat nog niet door Rusland is bezet, met als doel er de veiligheid te bewaren. Er is sprake van minimaal 40.000 soldaten op Oekraïense bodem. Als die elkaar moeten aflossen, gaat het om zeker 100.000 manschappen.
Zelenski gaf al tussen neus en lippen aan dat het daar vanavond over zou gaan. Rutte daarentegen hield de lippen stijf op elkaar: "Natuurlijk is het in een democratie onvermijdelijk dat we zulke dingen open en bloot bespreken, maar volgens mij zou het heel verstandig zijn om daar een deksel op te zetten".
De EU is bang dat als ze niet nu in actie komt, er straks een deal gesloten wordt tussen Trump en Poetin onderling
"Er zal ongetwijfeld over dat plan gesproken worden", vult NOS-correspondent Kysia Hekster aan. Er valt dan ook nog een boel te doorpraten. "Het is momenteel onduidelijk hoe zo’n troepenmacht eruit zou moeten zien. Wordt dat een troepenmacht onder de NAVO-vlag? Onder een Europese vlag? Zijn er een aantal landen die troepen willen sturen? Dat ligt allemaal erg gevoelig."
Rutte zal er met andere woorden een hele kluif aan hebben om alle 32 NAVO-landen op 1 lijn te krijgen. "De Baltische staten staan veel harder tegenover Rusland en willen veel verder gaan in het steunen van Oekraïne dan een aantal andere NAVO-landen. Iedereen moet het eens zijn, en dat kost tijd. Daarom zijn ze nu al een poos aan het praten. Wanneer straks Trump terugkeert naar het Witte Huis, is die tijd er niet meer."
Trump maakte er tijdens zijn verkiezingscampagne geen geheim van dat hij zo snel mogelijk een einde aan de oorlog wil breien. "Europa wil betrokken zijn bij die onderhandelingen. Er zijn miljoenen Oekraïense vluchtelingen in de Europese Unie en de uitkomst van de oorlog is belangrijk voor onze toekomstige veiligheidssituatie.
De EU is bang dat als ze niet nu in actie komt, er straks een deal gesloten wordt tussen Trump en Poetin onderling. Dat willen ze koste wat het kost voorkomen, en dus nemen ze met deze gesprekken de vlucht vooruit."
Klikkende Viktor Orbán
Morgen komen de 27 staatshoofden en regeringsleiders van de EU-lidstaten samen in de Europese Raad. "Grote agendapunt daar is hoe de Europese Unie Oekraïne financieel en militair meer kan steunen", weet Moens.
Ironisch, wetende dat vanavond al besproken wordt hoe een vredesbestand eruit moet zien? "Niemand ziet daar kwaad in, integendeel: men vindt het goed dat Rutte dit initiatief heeft genomen."
"Kleinere landen beseffen dat dit soort gesprekken beter in een informele setting plaatsvinden, zonder tientallen medewerkers erbij die informatie kunnen doorklikken naar de media. Of een Viktor Orbán uit Hongarije, waarvan wordt gegrapt dat hij alles onmiddellijk doorspeelt naar het Kremlin."
Bovendien, besluit Moens: "Als het over oorlog of vrede gaat, moet je kijken wie écht de macht heeft en beslist. Daar moeten we niet flauw over doen."
Bekijk: "Het is momenteel onduidelijk hoe een Europese troepenmacht eruit zou moeten zien"