In het Jet Propulsion Laboratory (JPL) van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie Nasa wordt uitbundig gejuicht: Nasa kan opnieuw de status van ruimtesonde Voyager 1 controleren. Het ruimtetuig verkent intussen al meer dan 46 jaar ons zonnestelsel, op een duizelingwekkende 24 miljard kilometer van de aarde verwijderd. Het is het verste door de mens gemaakte object in de ruimte ooit.

Sinds november bestond de communicatie van de Voyager 1 alleen nog uit onzin. De binaire code, waarmee de ruimtesonde communiceert met Nasa, was niet meer logisch waardoor ze onleesbare gegevens naar de aarde stuurde.

Het ruimtetuig kon wel nog opdrachten ontvangen en functioneerde verder normaal. Ingenieurs van het JPL slaagden na maanden “inventief speurwerk” erin om te achterhalen waar het precies was misgegaan.

Begin maart gaf het Voyager-missieteam de sonde een digitale ‘por’. Toen het systeem een uitlezing van het geheugen terugstuurde, ontdekten de ingenieurs dat de chip die verantwoordelijk is voor het opslaan van het geheugen het had begeven. Het verlies van de softwarecode, maakte de wetenschappelijke en technische gegevens onbruikbaar.

Omdat het team de chip niet kon repareren, besloot het de getroffen code elders in het geheugen te plaatsen, maar dat was makkelijker gezegd dan gedaan. “Het is een gigantisch ingenieuze klus om op zo’n grote afstand uit te zoeken wat het exacte probleem is en dat dan nog aan te passen”, aldus ruimtevaartingenieur Stijn Ilsen. “Het duurt 22,5 uur voordat de verandering in software de Voyager bereikt en nog eens 22,5 uur om een reactie ervan te krijgen.”

Twee dagen hebben ze er in spanning op gewacht, maar uiteindelijk kon het missieteam opgelucht ademhalen: ze kregen bruikbare informatie van de ruimtesonde. In een volgende stap zullen de ingenieurs ook andere software herstellen, zodat de Voyager opnieuw leesbare wetenschappelijke data kan versturen.

Planetair pionierswerk

Op 5 september 1977, slechts twee weken na zustersonde Voyager 2, begon Voyager 1 haar reis door de ruimte. “Beide ruimtetuigen hebben ongelooflijk pionierswerk verricht bij het verkennen van de buitenste regionen van ons zonnestelsel”, legt Ilsen uit. “Door de Voyager 1 en 2 zijn we te weten gekomen hoe Jupiter, Saturnus, Uranus en Neptunus eruitzien, al gebruiken ze camera’s van de jaren 70.”

“Voyager 1 zet het natuurlijke radioactieve verval van plutonium om in elektriciteit die de systemen aandrijft”, zegt Ilsen. “Maar doordat de straling die daarbij vrijkomt steeds minder wordt, neemt ook de hoeveelheid opgewekte energie af. Op een gegeven moment zal het ruimtetuig niet meer genoeg elektriciteit hebben en zal Nasa geen contact meer kunnen maken.”

Voyager 1 en 2 zouden tot ongeveer 2036 binnen het bereik van het Deep Space Network kunnen blijven, afhankelijk van hoeveel kracht de ruimtevaartuigen nog hebben om een ​​signaal naar de aarde te zenden.

Lees ook

 Belgische bedrijven bouwen allereerste ruimtefabriek: “Dit is geen sciencefiction”