Aan de vooravond van 1 mei, de Dag van de Arbeid, blazen de socialisten naar goede gewoonte verzamelen om hun hoogdag te vieren. Tijdens die bijeenkomst in de haven van Gent vuurde Melissa Depraetere haar troepen nog eens aan in aanloop naar de verkiezingen. De 1-mei-speech van de Vooruit-voorzitter bevatte ook een opvallend voorstel om de minimumlonen te verhogen met maar liefst 500 euro. Vandaag ligt het minimumloon in België rond de 13 euro per uur. Als het van de socialisten afhangt, moet dat bedrag stijgen naar 15 euro per uur na de verkiezingen. Dat betekent op maandbasis een verhoging van ongeveer 2.000 euro naar 2.500 euro.

LEES OOK. Vooruit wil de tanker op onderwijs keren. Gennez: “Het roer moet helemaal om” (+)

“Alle mensen die elke dag gaan werken verdienen een loon waar ze deftig van kunnen leven”, speechte Depraetere. Maar de voorzitter zet de verhoging van de minimumlonen vooral in de markt als een instrument om het verschil tussen werken en niet werken te vergroten. “Met een hoger minimumloon zullen veel meer mensen willen gaan werken”, klinkt het.

“Alle mensen die elke dag gaan werken verdienen een loon waar ze deftig van kunnen leven. Met een hoger minimumloon zullen veel meer mensen willen gaan werken”

Melissa Depraetere

Voorzitter Vooruit

Stapje verder

Eerder in de kiescampagne lanceerden de Franstalige socialisten al een gelijkaardig voorstel. De PS gaat zelfs nog een stapje verder dan Vooruit. Voorzitter Paul Magnette mikt op een verhoging naar 2.800 euro per maand, ofwel 17 euro per uur. Dat voorstel kreeg toen de wind van voren vanuit de bedrijfswereld. Zij vrezen dat de loonstijgingen op hun conto terechtkomen. “Als het de bedoeling is om het netto-inkomen van mensen te verhogen, dan moet dat via fiscale hervormingen en een efficiënter overheidsbedrijf”, reageerde het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) toen op de PS-plannen.

LEES OOK.PS wil minimumloon optrekken van 2.000 naar 2.800 euro

Het voorstel van Vooruit kadert in een breder pakket aan maatregelen om de koopkracht te beschermen. Zo wil Depraetere ook sleutelen aan de loonnormwet. Die bepaalt hoeveel de loonkosten mogen stijgen. “We moeten vakbonden toelaten om opnieuw écht te onderhandelen voor hogere lonen”, aldus Depraetere. “Als er winst gemaakt wordt, mogen de mensen die het werk doen daar toch van mee profiteren.” Daarnaast wil Vooruit ook de automatische indexering van de lonen behouden.

ALLE STANDPUNTEN OVER WERK

PVDA

• We passen de wetgeving aan zodat een 30-urenweek met loonbehoud wettelijk mogelijk wordt. Zo maken we tijd vrij voor gezin en hobby's, bestrijden we burn-outs en mentale of fysieke slijtage en creëren we nieuwe jobs. We experimenteren met de 30-urenweek in bepaalde sectoren 
• We garanderen ten minste 25 verlofdagen per jaar voor elke werknemer (bij voltijds werk) - dat betekent 5 dagen meer dan het huidige wettelijke minimum 
• Een werkdag telt minimum 3 en maximum 8 werkuren. Tussen twee arbeidsprestaties garanderen we minstens 14 uur rusttijd 
• Elk uur bovenop de normale arbeidstijd beschouwen we als een overuur. Werknemers krijgen dan 50 procent extra loon 
• We versterken de mechanismen om werkgevers aansprakelijk te stellen voor arbeidsongevallen en invaliditeit 

GROEN

• Betere arbeidsomstandigheden en rechtvaardige lonen in essentiële sectoren die kampen met krapte zoals zorg, onderwijs en groene industrie 
• Discriminatie op de arbeidsmarkt bestrijden met streefcijfers, positieve acties en praktijktesten bij sollicitaties. Bij discriminatie volgen sancties 
• Werken doen lonen met hogere minimumlonen en een verschuiving van lasten op arbeid naar lasten op vermogen 
• Onbetaald werk waarderen, zoals zorg voor kinderen of mantelzorg en vrijwilligerswerk 
• Investeren in diensten voor arbeidsbemiddeling 

VLAAMS BELANG

• De volledige regionalisering van het arbeidsmarktbeleid, inclusief het sociaal overleg, dat collectieve arbeidsovereenkomsten afsluit en minimumlonen vastlegt op maat van de Vlaamse sociaaleconomische realiteit 
• Een sociale beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd tot twee jaar, behalve voor vijfenvijftigplussers, mantelzorgers en werklozen in opleiding voor een knelpuntberoep 
• Geen positieve discriminatie op de arbeidsmarkt, geen anonieme praktijktesten 
• Geen uitbetaling van de werkloosheidsuitkering door de vakbonden. Het uitbetalen van de werkloosheidsuitkering is een overheidstaak, geen vakbondstaak 

OPEN VLD

• Arbeidstijdregelingen moeten op bedrijfsniveau afgesproken worden: werken wanneer je wil, hoeveel je wil en hoelang je wil 
• Wettelijke feestdagen worden vrij te kiezen verlofdagen 
• Uitzendovereenkomsten van onbepaalde duur 
• Taalgrens is geen werkgrens: wie job weigert over taalgrens, wordt gesanctioneerd 
• Alle beperkingen op studentenarbeid worden geschrapt 

CD&V

• De fiscale hervorming moet werken meer doen lonen en het verschil tussen werken en niet werken groot genoeg maken  
• De balans tussen werk en gezin moet beter: voldoende verlof, een gezinsvriendelijke werkvloer en recht op flexibele arbeidsregelingen voor ouders van kinderen tot 12 jaar 
• Een nabije arbeidsmarkt: in elke regio voldoende bereikbare jobs, maar ook meer bevoegdheden om een beleid op maat uit te zetten voor de regionale overheden  
• Een concentrisch arbeidsmigratiemodel: de focus ligt eerst op intra-Belgische mobiliteit, dan op intra-Europese mobiliteit en pas erna op de arbeidsmigratie uit niet-EU-landen 
• De strijd tegen leeftijdsdiscriminatie op de arbeidsmarkt opvoeren via sensibiliseringscampagnes en praktijktesten 

VOORUIT

• De loonwet moet worden versoepeld, zodat de lonen weer meer kunnen stijgen dan nu het geval is. De marge moet nationaal worden vastgelegd, maar sectoraal kunnen de concrete afspraken dan worden gemaakt 
• De minimumlonen moeten verder stijgen. De nettolonen moeten omhoog via de werkbonus. En de hoogste lonen moeten via de bijzondere bijdrage voor de sociale zekerheid meer bijdragen, zodat die voor de laagste lonen kan worden geschrapt 
• Scherpere controle van werklozen. Die moeten om de vier maanden een evaluatie krijgen. De sancties worden strenger bij opeenvolgende negatieve evaluatie. Wie herhaaldelijk weigert in te gaan op een gesprek, verliest zijn uitkering. De VDAB moet minstens 1 keer per maand een begeleidingsgesprek hebben met werklozen  
• De fiscale aftrek van de dienstencheques moet op de schop en huishoudhulpen moeten meer verdienen 
• Werkzoekenden die na twee jaar nog altijd geen passende job hebben, moet een basisbaan worden aangeboden. Een volwaardige job, zoals steun in de zorg, in de scholen of in de kinderopvang 

N-VA

• We maken de werkloosheidsuitkering meer activerend. Wie werkloos wordt, krijgt de eerste drie maanden een hogere financiële bescherming dan vandaag 
• We beperken, zoals overal in de wereld, de werkloosheidsuitkering in de tijd 
• Wie vandaag niet werkt, krijgt naast een uitkering ook nog een uitgebreid buff­et aan sociale voordelen. We houden centraal bij hoeveel sociale voordelen iemand in totaal krijgt, zodat ze geplafonneerd kunnen worden 
• Er komt, net zoals bij zelfstandigen, voor werknemers een maximale patronale bijdrage (‘cap’) waardoor de kostprijs van vooral oudere werknemers lager wordt 
• In ruil voor de hogere uitkering bij de start, volgen we elke werkloze beter op. Er volgen meer persoonlijke contacten en de inspanningsvereiste voor een uitkering gaat omhoog