Heineken verkocht vorig jaar wereldwijd voor 21,9 miljard euro aan bier. Dat is ruim 1 miljard meer dan het jaar voordien. Die groei zette zich ook voort in de eerste drie maanden van dit jaar: een volumestijging met 4,3 procent en voor het ‘groene flesje met de rode ster’ zelfs een groei met maar liefst 8,1 procent.

Niets dan blije gezichten dus op de recente aandeelhoudersvergadering, zou je dan denken. Maar dat was donderdag wel even anders. Aanleiding: de publicatie van het boek ‘Bier voor Afrika’. Daarin beschrijft onderzoeksjournalist Olivier van Beemen hoe Heineken promomeisjes inhuurt: die zouden provocerende kleding moeten dragen, geregeld worden lastiggevallen, zich prostitueren en zelfs onder druk worden gezet om het bed te delen met leidinggevenden van het bedrijf. De publicatie van het boek veroorzaakte zoveel heisa bij onze noorderburen dat er zelfs in het parlement vragen over werden gesteld.

“Onder de radar”

Het is niet de eerste keer dat de Nederlandse biertrots in verlegenheid wordt gebracht. Enkele jaren geleden deden al soortgelijke geruchten de ronde, toen met promomeisjes in Cambodja. En in 2007 bleek na intern onderzoek dat het bierconcern in meer dan honderd landen zo’n 15.000 promomeisjes inzette, zij het meestal via ingehuurde bedrijfjes. En nu is er dus het schandaal in Afrika. CEO Jean-François Van Boxmeer erkent dat “de praktijken in Afrika een beetje onder de radar zijn gebleven”, maar “de suggestie dat in ons bedrijf seksuele intimidatie door de top wordt getolereerd, is absoluut niet waar”.

Na de publicatie van het boek had Heineken al laten weten dat het management – in afwachting van de resultaten van het onderzoek – “zeven principes” heeft opgesteld rond de werkomstandigheden van de betrokken meisjes. “Denk hier bijvoorbeeld aan regels op het gebied van kleding, werktijden maar ook aan een verbod op meedrinken met barbezoekers. En ook een training over hoe te handelen in moeilijke situaties”, zei een woordvoerder van Heineken.

Als het onderzoek mistoestanden aan het licht brengt, zal Heineken in de betrokken landen stoppen met het inzetten van promomeisjes, zo klinkt het.

CEO zelf in opspraak

De 56-jarige Van Boxmeer reageerde ook op de beschuldiging dat hij zelf, intussen ruim 25 jaar geleden, een relatie had met zo’n promomeisje. “Dat is waar”, gaf hij toe. Al benadrukte hij meteen dat zijn eigen misstap totaal losstaat van de toestanden die in het boek worden beschreven: “Dit was een wederzijdse liefdesrelatie. Ik vind het een persoonlijke aangelegenheid.”

Niettemin gaf hij ruiterlijk toe dat hij toch over de schreef is gegaan: “Met een buitenechtelijke relatie, met iemand die werkt in het eigen bedrijf, ga je een grens over. Het is mij overkomen. Maar dat is mijn leven. Dat kun je niet meer weghalen.”

De topman kreeg van de aanwezige aandeelhouders applaus voor zijn openhartigheid, maar kapte dat meteen af: “Dat is niet nodig. Denkt u dat ik een keuze heb? Er werken hier 90.000 mensen. Die vragen: baas, wat is waar?”