“Jullie zijn slaven!” Proffen UGent houden studenten voor de gek

De evolutieleer van Darwin? Die rammelt toch langs alle kanten? Het was voor Johan Braeckman, professor in de wijsbegeerte aan de UGent, alsof hij kwaad sprak over zijn bloedeigen moeder toen hij enkele weken geleden in een volle aula verkondigde dat er toch enige waarheid schuilt in het scheppingsverhaal. Een kortsluiting in het hoofd van de filosoof? Neen, een ‘sociaal experiment’ van de UGent om te testen hoe mondig en kritisch de studenten echt zijn in tijden van fake news.

Drie proffen wierpen hun studenten controversiële of ronduit foute beweringen voor de voeten om te zien hoelang het zou duren alvorens ze reageerden. Dat viel dik tegen, zo is te zien in het filmpje dat de UGent erover maakte. Ondanks de flagrante aanval van Braeckman op de wetenschap bleven zijn studenten muisstil. Pas toen hij expliciet polste of iemand vragen had bij wat hij verkondigde, gingen de eerste vingers vertwijfeld de lucht in. “En dat waren dan nog de oudere studenten die uit pure interesse mijn lessen volgen”, zegt Braeckman. “Ik had gehoopt dat ze forser zouden reageren. Ik heb net niet beweerd dat de aarde plat is.”

Ook bij Mirjam Knockaert, professor in de Bedrijfskunde, bleef het bij vertwijfelde blikken. “Ik zag wel aan hun gezichten dat ze niet oké vonden wat ik vertelde, maar echt in debat gaan met mij gebeurde niet.”

Mak lammetje?

Bij professor Lieven De Marez kwamen wel meer reacties, maar toch blijft het beeld hangen dat de Vlaamse student een mak lammetje is dat kritiekloos alles slikt wat de prof vertelt. Een brug te ver, vindt rector Rik Van de Walle. “Ik had gehoopt dat de studenten sneller en heviger zouden reageren, maar je moet rekening houden met enkele drempels. Naast het in twijfel trekken van de prof en zeggen dat je het oneens bent, is de grootste drempel dat doen in een vol auditorium. In een een-op-eenrelatie met de prof hebben studenten veel minder schroom.”

Student Victor De Mulder (21) was aanwezig in de les van De Marez en bevestigt: “Iedereen in de aula was verbaasd over wat de prof zei, maar het vergt veel moed om recht te staan in een volle aula. Wees gerust: aan kritisch denken ontbreekt het ons niet.”

Aangezien het niet om een wetenschappelijk experiment gaat, mogen we volgens Braeckman ook geen al te grote conclusies trekken. Het filmpje dient in de eerste plaats als promocampagne voor de UGent, die dit jaar 200 jaar bestaat. De slogan van de unief is Durf Denken. Bovendien geven verschillende proffen toe dat ze zelf in hun studententijd schroom zouden hebben gehad om openlijk in te gaan tegen de lesgever.

Toch kunnen we lessen trekken uit het experiment, vindt de rector. “Want we willen mondige en kritische jongeren opleiden”, zegt hij. “Daarvoor willen we in verschillende opleidingen werkvormen invoeren die studenten meer betrekken bij de les. Denk aan werkstukken die ze moeten maken, studenten die elkaar evalueren en een presentatie geven. Dat brengt een attitudeverandering mee, waardoor ze sneller de dingen in vraag stellen.”