De ‘Koninklijke commissie’, Australiës hoogste vorm van openbaar onderzoek, heeft in die vijf jaar tijd meer dan 8.000 getuigenissen van slachtoffers gehoord, bijna 42.000 oproepen gehad van burgers en 57 hoorzittingen gehouden over het hele land. Ze stuurde meer dan 2.500 dossiers naar de politie die intussen al 230 vervolgingen heeft aangespannen. Er waren klachten tegen meer dan 4.000 instellingen, en de commissie schat dat zo’n 60.000 slachtoffers in aanmerking komen voor een schadevergoeding. “Het is geen kwestie van rotte appels”, zo staat in het rapport. “De instellingen van de samenleving zijn ernstig tekortgeschoten.”

De Koninklijke commissie kwam tot de bevinding dat vooral geestelijken en leraars zich schuldig maakten aan vormen van kindermisbruik, en dat de meeste gerapporteerde gevallen zich voordeden in katholieke instellingen. De commissie ontving 4.400 klachten tegen katholieke instellingen, 1.115 tegen instellingen van de Anglicaanse kerk, en een duizendtal tegen de kerk van de Getuigen van Jehova.

Celibaat is risicofactor

De commissie doet liefst 400 aanbevelingen aan de overheid en de kerken en instellingen om het kindermisbruik uit te roeien. Een van de opvallendste is gericht aan de katholieke kerk: hef het biechtgeheim op als er sprake is van misbruik. Eerder had de commissie al gevraagd om katholieke priesters te vervolgen als ze geen aangifte doen van kindermisbruik dat hen gemeld is tijdens de biecht.

Voorts wil de commissie ook dat de katholieke kerk het aan de priesters zelf overlaat om al dan niet te kiezen voor het celibaat. Hoewel de commissieleden het celibaat niet zien als een directe oorzaak van kindermisbruik, achten ze het wel een risicofactor.

Aartsbisschop Denis Hart, voorzitter van de Australische bisschoppenconferentie, bood vrijdag “onvoorwaardelijke excuses” aan. Maar morrelen aan het biechtgeheim wees hij af. “Het zegel van de biecht, van de relatie tussen God en de biechteling via de priester, is onschendbaar”, aldus de aartsbisschop. Het celibaat daarentegen “is een regel die door de kerk is opgelegd en die door het Vaticaan kan worden aangepast”.

De Australische premier Malcolm Turnbull noemde de onthullingen “een nationale tragedie”. Hij gaat een taskforce oprichten om de aanbevelingen uit te voeren, en heeft alvast omgerekend 34 miljoen euro vrijgemaakt voor steun aan en begeleiding van de slachtoffers. De commissie geeft de regering zes maanden tijd om een formeel antwoord te geven op haar bevindingen, en een jaar om een rapport op te stellen over de uitvoering van de aanbevelingen.