"Fantastisch, beklijvend, actueel": waarom 'Adolescence' nu al de reeks van het jaar wordt genoemd

We schetsen even de setting: twee politieagenten zitten in een auto, klaar voor een inval. Ze krijgen groen licht en schieten samen met een interventie-eenheid in actie. Ze beuken de deur in van een rijwoning. Ze stormen naar boven.

In tegenstelling tot wat je misschien zou denken, vallen ze niet binnen bij een of ander crimineel meesterbrein, maar bij de 13-jarige Jamie Miller. Al snel wordt duidelijk dat hij verdacht wordt van de moord op een meisje van zijn school. 

De eerste minuten van 'Adolescence' slepen je al meteen mee in het verhaal. De spanning wordt heel de reeks hoog gehouden. En dat wordt gesmaakt door kijkers.

"Een adembenemend technisch hoogstandje", "complete perfectie", "een kostbaar werk van sociale kritiek". Van De Standaard over de New York Times tot sociale media: recensenten en kijkers zijn lovend voor 'Adolescence'. De vierdelige Britse miniserie verscheen vorige week en was het afgelopen weekend de meest bekeken reeks op Netflix in de wereld.

'Adolescence' wordt nu al de serie van het jaar genoemd. Dat heeft verschillende redenen, zegt VRT NWS-filmjournalist Lieven Van Gils."

Jamie is een tiener die tuimelt in de zogenoemde manosfeer. Dat is een onlinegemeenschap waarbij influencers, zoals Andrew Tate, hypermannelijkheid promoten op een manier die vaak vrouwonvriendelijk en haatdragend is. Daarbij worden jongens en jonge mannen aangemoedigd om hun frustraties en boosheid te richten op vrouwen.

Het verhaal van 'Adolescence' weerspiegelt de realiteit van heel wat tienerjongens. Uit een recent onderzoek van het Europees Instituut voor Gendergelijkheid blijkt dat steeds meer jonge mannen vrouwonvriendelijke ideëen hebben. Ze vinden fysiek, seksueel en psychologisch geweld tegenover vrouwen ook makkelijker te verteren dan oudere mannen.

"Het onderwerp is dus extreem actueel", zegt Van Gils in De Wereld Vandaag op Radio 1. "De jonge tiener zou iedereens zoon kunnen zijn. Als je hem zo ziet, zou je denken dat hij de onschuld zelve is. Maar de realiteit is vaak verdoken."

"De reeks is een zeer harde voorstelling van hoe slecht wij als maatschappij met onze kinderen omgaan en hoe slecht wij hen beschermen", zegt De Standaard-journalist Steven De Foer in De Afspraak. "'Adolescence' toont de ongelooflijke impact van sociale media en hoe geesten bezoedeld kunnen worden door types als de beruchte Andrew Tate."

De reeks toont ook hoe de ouders en zus van Jamie omgaan met de arrestatie van hun zoon. "Zij denken natuurlijk dat er een fout is gemaakt, dat hun zoon onschuldig is", zegt Van Gils. "Je ziet hun machteloosheid en schaamte, maar ook de verrassing", zegt ook De Foer. "Er wordt wel eens gezegd dat ouders de taal van het kind niet meer spreken."

Het verhaal wordt ook versterkt door de manier waarop de reeks gefilmd is. Elke aflevering werd gedraaid in één take. Met andere woorden: de cameraploeg stopt de hele aflevering lang niet met filmen, wat resulteert in een regelrechte choreografie. Niet alleen moeten de acteurs op elk moment exact weten wat ze moeten doen en zeggen, maar ook de cameraploeg moet de camera's op het juiste moment doorgeven of aan drones hangen om uit de lucht te filmen. 

"Omdat er nooit geknipt wordt, word je sterk verplicht om te blijven volgen", zegt De Foer. "Je krijgt harde scènes te zien en je kan niet wegkijken."

"Door die manier van filmen word je echt bijna letterlijk meegesleept in het verhaal", zegt ook Van Gils. "Je blijft er echt heel de tijd bij. Het verhaal is al heel sterk, maar in combinatie met deze draaistijl is het geheel echt fantastisch."

Het is zeker niet de eerste keer dat een reeks of film in één shot wordt gefilmd. '1917', 'Birdman' of '24' zijn daar voorbeelden van. Toch voelt het in 'Adolescence' anders aan volgens Van Gils en De Foer. "Ik heb vaak de indruk gekregen dat de filmtechniek in andere producties deels gebruikt wordt als gimmick", zegt De Foer. "In 'Adolescence' heeft die stijl echt een versterkende, beklijvende functie."

Nog een reden waarom de reeks massaal geprezen wordt, zijn de acteerprestaties van de jonge Owen Cooper, die Jamie speelt. Het was nochtans zijn eerste keer op een set. Hij was 14 jaar toen de minireeks werd gefilmd.

"Cooper is voorbestemd voor grootheid", klinkt het bijvoorbeeld. "Hij leverde een prijswaardige prestatie. Bijna huiveringwekkend voor zo'n jonge acteur."

"Niet alleen is dit zijn eerste acteerjob, maar elke aflevering van deze reeks wordt in één doorlopend shot gefilmd", schrijft een andere X-gebruiker. "Ooit gaat hij een Oscar winnen. Hij is ongelooflijk!"

Zelf blijft Cooper bescheiden. In een interview bij de Britse openbare omroep BBC zegt hij dat hij zijn succes grotendeels te danken heeft aan zijn tegenspelers. "De mensen rondom mij waren geweldig. Het script was lang, maar ik kon echt terugvallen op mijn omgeving."

"Er is bijvoorbeeld een moment tijdens het draaien waar ik mijn geeuw niet kon inhouden. Ik was moe, het was een lange dag. Maar de scène liep niet in het honderd omdat Erin (Doherty, die in de reeks kinderpsycholoog Briony speelt, red.) reageerde met ‘ben ik jou aan het vervelen?’. Dat was geweldig. Het bracht me ook van mijn stuk, want het stond niet in het script. Maar door die reactie konden we gewoon blijven filmen."