Direct naar artikelinhoud
Podium

Een theatrale jamsessie op basis van publieksvragen

Laura Van Dolron en Willem de Wolf tijdens Een antwoord op alle vragen.Beeld RV Foto: Moon Saris

Voor een volle zaal staan en langs geen kanten weten wat je moet zeggen. Het is de grootste nachtmerrie van menig theatermaker. Niet zo voor Laura Van Dolron en Willem de Wolf. In Een antwoord op alle vragen vertrekken ze elke avond opnieuw van een wit blad.

Het concept is even spannend als eenvoudig. Aan het begin van de voorstelling schrijft elke toeschouwer een vraag op. Van Dolron en de Wolf lezen ze eerst allemaal voor zodat de zaal zichzelf hoort, om er daarna blind een aantal vragen uit te pikken. Die beantwoorden ze gedurende een klein uur on the spot samen met twee live-muzikanten.

Het is oké dat het publiek ervaart dat het even niet goed gaat. Falen mag
Laura Van Dolron

Dat leidt tot een voorstelling die op het scherpst van de snee de grenzen van het genre bevraagt. ‘Filosofisch theaterconcert’, ‘improvisatievoorstelling’ of ‘participerend ervaringstheater’, de Nederlandse pers heeft er niet toevallig telkens een andere benaming voor.

Punt is dat het publiek niet alleen de inhoud mee stuurt, het krijgt vooral geen afgewerkt geheel van vooraf bedachte scènes te zien krijgt. “Wat dat betreft is het eigenlijk een ‘echtere’ afspiegeling van de realiteit,” licht Van Dolron toe. “Het leven bestaat uit een opeenstapeling van momenten die eerst lijken te lukken en vervolgens mislukken of andersom. Het is oké dat het publiek ervaart dat het even niet goed gaat. Falen mag.”

Prangende vragen

De Nederlandse verdiende haar sporen met solo-voorstellingen als Wij en Liefhebben die ze onder de zelfbedachte noemer stand-up filosofie plaatst. Auteur en maker Willem de Wolf maakt deel uit van de artistieke kern van De KOE. Enthousiast evalueert het duo hun laatste twee voorstellingen in Rotterdam. “Omdat we intussen al een paar keer gespeeld hebben, zaten we in een goede flow,” glundert de Wolf.

‘Wat moet ik doen na mijn afstuderen?’, ‘Wat is zelfvertrouwen?’, ‘Hoe lang duurt rouw?’, ‘Moet ik kiezen voor mijn kinderwens of voor de liefde van mij leven?’, ‘Ben ik zwanger?’ Ze overlopen een aantal vragen die op hen werden afgevuurd.

“Soms duikt er vanzelf een thema op,” vertelt Van Dolron. “Laatst hadden we bijvoorbeeld een avond over moeders. ‘Waar is mijn moeder eigenlijk op tweede kerstdag?’ had iemand uit de zaal gevraagd. Dat was best heftig want de moeder van één van de muzikanten, Frank van Kasteren, is anderhalf jaar geleden overleden en we wisten hoe moeilijk hij het vindt dat ze niet kan komen kijken.”

“Af en toe is het jammer dat we niet weten wie de vraag gesteld heeft,” zegt de Wolf, “al is het maar om die persoon even vast te houden of zo.” Wat niet wil zeggen dat het altijd zo zwaar is. “We hadden een keer twee vragen waarin een giraf voorkwam,” lacht Van Dolron. “Daar hebben we op het einde dan een liedje over gezongen.”

Geen lollige vragen

Dat de voorstelling geregeld de diepte in duikt, is geen toeval. Alle improvisatie ten spijt, is er sprake van een goed doordacht procedé. “Via een introductie scheppen we een haast gewijde sfeer in de zaal,” legt Van Dolron uit. “Willem brengt een vaste inleiding en vervolgens kom ik met een soort gebed waarmee ik mezelf en de twee muzikanten Wilko Sterke en Frank van Kasteren introduceer. Daarna schrijft het publiek een vraag op terwijl wij een lied zingen.”

De atmosfeer die daardoor ontstaat, zorgt er onder andere voor dat de makers niet worden overladen door lollige vragen. Integendeel zelfs. “Ik heb dankzij deze voorstelling enorm veel vertrouwen gekregen in het publiek,” vertelt Van Dolron.

Voor mij is het een oefening in brutaliteit
Willem de Wolf

Ook de muzikanten spelen een belangrijke rol. “We staan met vier op het podium en we kunnen allevier antwoorden,” gaat Van Dolron verder. “Sommige mensen geloven het niet, maar de muziek is even geïmproviseerd als de taal. Wel hebben we een aantal vormen paraat zoals een tango of een bossa nova. We spreken dan op dat ritme waardoor we in een intuïtievere mindset komen.”

Andere vragen en antwoorden

De vraag is hoe je je voorbereidt op een stuk zonder script. “We konden inderdaad niet repeteren maar we hebben desondanks erg hard gewerkt,” knipoogt Van Dolron. De makers trokken onder andere naar verschillende organisaties uit de social profit. Zo brachten ze een dag door in een asielcentrum, met bejaarden, in een uitvaartcentrum en op een krakersdomein. “We wilden ons oor te luisteren leggen bij mensen die andere vragen en antwoorden hebben dan wij.”

Daarnaast betekende de voorbereiding ook veel loslaten. “Ik schreef steeds teksten met bijvoorbeeld herinneringen of mogelijke antwoorden, maar die hebben we één na één weggegooid,” geeft de Wolf aan. “We hebben lang gedacht dat we een archief van antwoorden zouden maken, maar dat bleek niet te werken. Stilaan zijn we ons gaan verzoenen met het besef dat we dit enkel kunnen doen als we met lege handen staan.”

“Voor mij is het een oefening in brutaliteit,” voegt hij toe. “Je moet durven. En tegelijkertijd is er deemoed nodig. Als Laura of de twee muzikanten de boel een andere richting insturen, moet ik me daarbij neerleggen.”

Voor Van Dolron is deze intuïtieve omgang met kennis een pad dat ze verder wil verkennen. “Misschien raak ik wat verslaafd aan de kick. Ik merk bijvoorbeeld dat ik het idee om zonder muziek te werken of met een tekst die vastligt saai ben gaan vinden. Alsof je niet meer weet hoe het verder moet na een heel gave one night stand (lacht). Om maar te zeggen: volgens mij heb ik mijn vorm gevonden.”

17 en 18/1 in Kaaitheater, Brussel. Daarna op tournee. Lauravandolron.com