Direct naar artikelinhoud
Visafraude

De geruchten over visafraude circuleerden al maanden. Maar voorlopig hult Theo Francken zich in stilzwijgen

Theo Francken tijdens de plenaire zitting.Beeld Photo News

Stilaan wordt duidelijk dat geruchten en waarschuwingen over fraude met humanitaire visa al maandenlang de ronde deden. Theo Francken (N-VA) blijft intussen op de vlakte, ook tijdens een fel debat in de Kamer.

en

Al op 11 oktober vorig jaar waarschuwde de European Syriac Union (ESU), de Europese belangenvereniging van Syrische christenen, dat Belgen met politieke connecties grof geld verdienden aan de toekenning van humanitaire visa. De beschuldigingen lopen nagenoeg parallel met de feiten die Melikan Kucam ten laste worden gelegd en waarvoor hij werd aangehouden.

Christenen uit Syrië zouden naar Libanon worden overgebracht, waar ze in één dag een visum kregen om naar ons land te reizen. In een brief die de ESU op 11 oktober verstuurde, naar eigen zeggen naar “nagenoeg alle Belgische Europarlementariërs en Kamerleden”, staat te lezen dat minstens zes mensen betrokken waren en sommen van 3.000 tot 14.000 euro aanrekenden om de nodige papieren in orde te brengen. “Een van deze mensen werkt samen met een Belgisch parlementslid”, klinkt het in de brief. Metin Rhawi, hoofd buitenlandse aangelegenheden bij de ESU, verduidelijkt dat het ging om een “netwerk met hooggeplaatste politieke connecties, en een persoon die de mogelijkheid had om mensen door het systeem te loodsen”.

Volgens Kamerlid Georges Dallemagne (cdH), die de brief nu kreeg toegespeeld van ESU-covoorzitter Tony Vergili, was het Belgische parlementslid waarvan sprake toenmalig staatssecretaris Theo Francken (N-VA). Nog van Vergili vernam hij dat Kucam een van de zes medeplichtigen was waarvan de organisatie weet had.

‘Een van deze mensen werkt samen met een Belgisch parlementslid’
Brief van de European Syriac Union van 11 oktober

“Onze informatie blijkt vandaag toch erg goed te kloppen”, verwijst Rhawi naar de aanhouding van Kucam. Hun bronnen omschrijft hij als betrouwbaar. Het ging enerzijds om mensen die zelf de procedure hadden doorlopen en pas in ons land beseften dat ze helemaal niet zoveel geld moesten betalen, en anderzijds om getuigen in Syrië en Libanon die verklaarden dat ze voor een fiks bedrag een visum konden krijgen. “Dit is een bende die geld verdient over de rug van kwetsbare mensen – precies hetzelfde als wat Erdogan doet door mensen naar Turkije te brengen en dan Europa af te dreigen om hem geld te geven”, zegt Rhawi.

Toen de brief in oktober werd verstuurd, kwam daar slechts zeer beperkt reactie op, klinkt het. De reden daarvoor is onduidelijk. Navraag in het parlement leert wel dat politici veel mails krijgen van allerhande belangengroepen. Het hoeft niet te verbazen dat die aan de aandacht kunnen ontsnappen. Ook bij Dallemagne dook de e-mail overigens toen niet op de radar op. 

Franckens uitleg

Intussen blijft er onduidelijkheid over het tijdstip waarop oud-staatssecretaris Francken ingelicht werd over de visafraude. Francken zei vanochtend dat hij de geruchten over Kucam voor het eerst hoorde “nadat de operatie met Mechelse Assyriërs was afgerond in september”, al bleef hij vaag over de precieze datum.

Begin deze week vertelde Francken dat hij in december werd ingelicht, waarna hij de klokkenluiders aanraadde om met hun verhaal naar de politie te stappen. Francken zelf deed geen aangifte. Naar eigen zeggen hoorde hij al in zijn tijd als staatssecretaris veel geruchten. “Mijn standaardantwoord was: ‘Ga hiermee naar de politie.’”

Duidelijkheid kan of wil Francken voorlopig niet geven, noch in het parlement, noch tegenover deze krant. In het parlement, waar de zaak-Kucam uitvoerig werd besproken, hulde hij zich vanmiddag in stilzwijgen. Francken volgde het debat vanaf de achterste parlementsbanken en kwam niet tussen. Wellicht zal hij zich moeten verantwoorden in een speciale hoorzitting.

Volgens parlementsleden Hendrik Vuye (Vuye & Wouters) en Monica De Coninck (sp.a) houdt Francken zich bewust op de vlakte. “Ik heb steeds meer de indruk dat men de vlucht vooruit heeft genomen bij het vertrek van N-VA uit de regering”, zegt Vuye. Hij alludeert erop dat de zaak-Kucam een rol speelde in de val van de regering.

Op het partijhoofdkwartier van N-VA wordt die theorie formeel ontkend. “Dat is echt te gek voor woorden”, reageert woordvoerder Joachim Pohlmann.