Gent en Antwerpen gelijken verrassend hard op elkaar

"Het was de beste der tijden, het was de slechtste der tijden, het was de eeuw van wijsheid, het was de eeuw van dwaasheid." Charles Dickens had het in A Tale of Two Cities over Gent en Antwerpen kunnen hebben. Daniël Termont (sp.a) en Bart De Wever (N-VA) hebben een totaal ander imago, en terwijl Gent het 'samen' wil doen, hoor je in Antwerpen vaak klachten over wie zich misdraagt, van migranten tot fietsers. 

Ideologisch, communicatief en beleidsmatig zijn de steden elkaars tegenpool. Maar wat is er in zes jaar tijd nu echt veranderd voor de bewoners? 

Idealiter had men gemeten hoelang het duurt om van vijf kilometer afstand in het stadscentrum te geraken, hoelang het duurt om een sociale woning te vinden, hoe het de daklozen vergaat...

Gelukkig publiceert het Agentschap Binnenlands Bestuur een 'stadsmonitor' met meer dan 200 indicatoren. Op veel domeinen is er verrassend genoeg nauwelijks verschil tussen beide steden, of toch geen dat te wijten is aan een verschillend beleid. Slechts op twee domeinen, armoede en vrije tijd, vonden we een significant onderscheid.

Luchtkwaliteit

Volgens alle parameters heeft Antwerpen een armere bevolking dan Gent. Toch wonen in Gent meer leefloners. Maar de beperking van wie een leefloon krijgt, dateert van vroeger. De Wever is niet strenger dan Patrick Janssens al was.

Gent heeft dubbel zoveel activiteiten inzake sport, podiumkunsten, erfgoed, en drie keer meer 'sociaal-cultureel werk'. Het geeft de indruk dat de Antwerpenaar om zich niet te vervelen wel naar de Gentse Feesten moet trekken.

De laatste jaren stond geen onderwerp meer in de belangstelling dan de mobiliteit in de twee steden. Het Gentse Mobiliteitsplan en de Antwerpse lage-emissiezone (LEZ) zijn nog niet gevat in de Vlaamse statistieken. Volgens eigen Gentse cijfers daalde het aantal ongevallen met 27 procent en viel er geen enkele dode. In Antwerpen ligt het aantal letselongevallen aanzienlijk lager, maar lieten wel dertien zwakke weggebruikers het leven.

De statistieken over luchtkwaliteit waren voorpaginanieuws. Gent meldt in zijn rapport over het Mobiliteitsplan van maart de evolutie van de luchtkwaliteit per straat. Die gaat er in de binnenstad op vooruit. Al valt wel op dat de straten met slechtere resultaten niet meer terug te vinden zijn in het rapport van augustus. Antwerpen meet een soortgelijk effect, maar schrijft dat toe aan de LEZ. Al kan het evengoed te wijten zijn aan de knip door alle wegenwerken.

Vuilniszakken

In de media kun je geen grotere politieke verschillen zien dan tussen de twee steden. In de statistieken blijken de verschillen vaak klein. Echt grote trendbreuken zijn er niet, wat wel verrassend is. Al hebben we daar het fenomeen dat we ook bij het vluchtelingenbeleid zien. Een politiek verantwoordelijke richt de schijnwerper op wat hem het best bevalt, maar in realiteit keert zijn tanker zeer traag. 

Een stadsbestuur kan het verschil nog het meest maken met kleinere projecten die niet in grote statistieken gevat worden, zoals Ghelamco, de Krook, het Operaplein. Al kunnen een week de vuilniszakken niet ophalen of een paar afrekeningen in het drugsmilieu de sfeer snel doen kantelen.

Gaan deze verkiezingen dan over niets? Ze gaan alvast over andere zaken dan degene die de campagnes beheersen. Een gemeente heeft veel minder vat op veiligheid, migratie, leefmilieu, mobiliteit… dan men u uit electorale overwegingen graag wil doen geloven. Het zijn thema's die meer ideologische profilering mogelijk maken dan de vraag of en waar er een bibliotheek komt. 

In de campagnes zouden partijen zich beter beperken tot wat de lokale bevoegdheden zijn, al mogen ze gerust een claim leggen op Vlaamse of federale instrumenten om de gemeente mobiel, gezond, groen en veilig te maken. 

Je kunt een stadsbestuur niet afrekenen op situaties waar het alleen wat kan rommelen in de marge van het Vlaamse of federale beleid en het budget daarvoor moet bedelen.

Een uitgebreide versie van deze bijdrage verschijnt vandaag op www.sampol.be.