Belgisch film ‘Julie zwijgt’ weerklinkt luid in Cannes: ‘De steun van tennisster Naomi Osaka, dat is nu al de mooiste prijs’

Vier jaar geleden was regisseur Leonardo Van Dijl al eens geselecteerd voor het filmfestival van Cannes: zijn kortfilm Stephanie speelde toen in de officiële competitie. Maar van applaus mocht de getalenteerde Kortrijkzaan toen niet genieten. Niet omdat Stephanie niet in de smaak viel – integendeel, de kortfilm zou na zijn première de hele wereld rondgaan, met meer dan 150 festivalselecties. Wel omdat een virus in 2020 roet in het eten gooide, en er in Cannes geen fysiek festival werd georganiseerd.

Zo komt het dat Van Dijl pas op zaterdag 18 mei 2024, rond één uur ’s middags, voor het eerst ervaart wat het is om een staande ovatie in ontvangst te nemen in de Franse badstad. De aftiteling van zijn eerste langspeelfilm Julie zwijgt rolt over het scherm, en als om de halfbakken ervaring van 2020 helemaal te compenseren, zet het publiek met extra veel vuur de handen op elkaar. Geen beleefdheidsapplausje, maar een warm bad.

Enkele uren later blikt Van Dijl in een strandbar tevreden terug op zijn grote moment. “Het publiek was ontroerd, ja. Het is een heel fijn gevoel dat het verhaal van Julie nu ook van hen is. Maar wat ik pas echt fantastisch vind, is om deze ervaring door de ogen van mijn jonge cast mee te beleven. Op die manier is het een heel eerlijke, onschuldige ervaring. Dankzij de acteurs besef ik ten volle hoeveel geluk we hebben.”

Grensoverschrijdend gedrag

De jonge cast wordt aangevoerd door Tessa Van den Broeck. Zij speelt de 15-jarige tennisster Julie, een toptalent dat voorbestemd lijkt om prof te worden. Maar wanneer de coach die haar daarvoor klaarstoomt, geschorst wordt, weet Julie niet wat gedaan. Haar club nodigt alle speelsters uit om te getuigen over eventueel grensoverschrijdend gedrag, maar Julie hult zich in stilzwijgen.

Wat gaat er in haar hoofd om? Van Dijl, die het scenario ook zelf schreef, toont het zonder veel woorden en met eindeloos respect voor zijn hoofdpersonage. Hij laat de film op Julies tempo voortbewegen, en werpt met een combinatie van nauwgezette beelden en perfect gedoseerde muziek complexe vragen op over hoe en waarom iemand al dan niet durft te spreken. Julie zwijgt is een muisstil drama met een luide weerklank, een intiem verhaal dat universele systeemfouten blootlegt.

Ook de internationale pers denkt er zo over: de eerste internationale recensies zijn laaiend. The Guardian serveert 4 sterren, vakblad Screen noemt Julie zwijgt een “zelfverzekerd” en “strak gecontroleerd debuut”. Al is Van Dijl daar zelf voorlopig niet van op de hoogte. “Ik hou me heel bewust ver weg van de recensies”, zegt hij. “Ik wil gewoon in het moment zijn.”

Flinke buzz

Ook vóór de geslaagde première hing er in Cannes al een flinke buzz rond Julie zwijgt. Heel wat internationale verdelers en filmfestivals toonden interesse. Dat de film hete hangijzers als consent en zwijgcultuur aanraakt, zal daar ongetwijfeld iets mee te maken hebben. “Het zijn thema’s waar we als maatschappij erg zoekend in zijn”, zegt Van Dijl. “En ik hoop dat mijn film daar mooi op aansluit. Maar het is vooral aan de kijker om de linken met de actualiteit te leggen. Ik ga niet met het vingertje wijzen. Ik wil er vooral op een poëtische manier over praten.”

Een nieuwsbericht dat afgelopen vrijdag werd uitgestuurd, gaf Julie zwijgt plots nog een extra boost vanjewelste. De 26-jarige Japanse tennisster Naomi Osaka, enkele jaren geleden de nummer 1 van de wereld, zette haar schouders onder de film als executive producer – een partnership waar achter de schermen lang aan werd gewerkt. “Hoe Osaka zich precies zal inzetten voor de film, moet nog concreet gemaakt worden”, zegt Van Dijl. “Maar haar steun is sowieso een geweldige troef voor van de film, it makes it legit. We merkten meteen het verschil toen het nieuws bekend raakte. Plots sturen belangrijke Amerikaanse distributeurs niet gewoon één persoon om de film te komen bekijken, maar moet hun hele team, inclusief de baas, hem gezien hebben.”

Met de betrokkenheid van Osaka wordt bovendien een creatieve cirkel rondgemaakt. Tijdens het schrijven putte Van Dijl inspiratie uit de manier waarop de viervoudige Grand Slam-winnares in 2021 haar mentale gezondheid vooropstelde. Osaka worstelde al jaren met depressieve gevoelens, en weigerde daarom op het toernooi van Roland Garros de pers te woord te staan. “Hoe ze toen op een persconferentie besloot om niet te spreken, omdat dat op dat moment niet veilig voelde voor haar, dat vond ik zo sterk”, zegt Van Dijl. “Op die manier lag zij dus mee aan de bron van deze film. En nu heeft de stilte van Julie ook tot Naomi gesproken.”

Van Dijl zou aan het eind van het festival wel eens in de prijzen kunnen vallen in de Semaine de la Critique, de nevensectie voor eerste en tweede films waarin Julie zwijgt geselecteerd is. Ook de Caméra d’Or, de prijs voor het beste debuut over alle secties van het festival heen, behoort tot de mogelijkheden – Lukas Dhont won hem in 2018 nog met Girl. “Maar of ik nu iets win of niet”, zegt Van Dijl, “Naomi Osaka is mijn prijs. Ik heb nu al het gevoel dat ik gewonnen heb.”

Julie zwijgt verschijnt dit najaar in de Belgische bioscopen.