'Factcheckers' stelt vast: sommige coaches bieden ook psychologische hulp aan (en dat mag niet)

‘Mental coaches’, ‘slaap coaches’, ‘life coaches’, tot zelfs ‘wandelcoaches’. Op het internet en sociale media zijn heel wat 'coaches' te vinden die je (tegen betaling) kunnen helpen bij problemen die je zelf niet kan oplossen. Ook bij burn-outs, depressies, trauma’s of hoogsensitiviteit, maar mag dat eigenlijk wel?

“Ik mailde naar 24 coaches en zei dat ik volgens mijn huisarts met een depressie kampte. Ik vroeg aan de coaches of ze mij daarmee konden helpen”, zegt Britt Van Marsenille, die samen met Jan Van Looveren en Thomas Vanderveken 'Factcheckers' presenteert.

“Een heel deel coaches verwees mij meteen door (naar professionele gezondheidszorg, red.), zoals het hoort. Maar een tiental coaches liet weten dat ik gewoon kon langskomen.”

Daarop stuurde 'Factcheckers' een aantal redacteurs met verborgen camera op gesprek naar de verschillende coaches, Britt Van Marsenille en Jan Van Looveren volgden mee vanuit een busje.

Tijdens zo’n sessie impliceerde een coach dat mensen die met een depressie kampen geen antidepressiva moeten nemen. Een andere coach insinueerde dan weer dat de depressie van de redacteurs zelfs “pseudodepressieve gevoelens” zouden zijn.

"Zulke uitspraken zijn gevaarlijk", zegt Lotte De Schrijver, directeur Wetenschap en Kwaliteit bij de Vlaamse Vereniging van Klinisch Psychologen (VVKP) in Factcheckers. "Er zijn heel wat patiënten die net die medicatie nodig hebben om het therapeutisch werk te kunnen doen om uit een depressie of angststoornis te geraken", legt De Schrijver uit.

“Alles wat te maken heeft met mentale gezondheid moet behandeld worden binnen de geestelijkegezondheidszorgberoepen, zoals de klinisch psychologen, de klinisch orthopedagogen en artsen”, gaat De Schrijver verder.

Uit een rondvraag die 'Factcheckers' deed wisten de federaties zelf niet goed in welke gevallen ze de patiënt moeten doorverwijzen of niet. "Laat staan dat het dan voor hulpzoekenden duidelijk zou zijn waar ze met hun psychische problemen terechtkunnen voor hulp", klinkt het bij het VVKP.

"We willen als beroepsgroep dat de grenzen van het wetenschappelijk referentiekader van de klinische psychologie worden gerespecteerd", zegt Steven Joris, co-directeur bij de VVKP.

"Hoewel er ongetwijfeld heel wat coaches zijn die goed werk leveren, willen we voorkomen dat ongekwalificeerde mensen zich gaan associëren met mentaal welzijn en zich hierbij baseren op pseudowetenschappelijke benaderingen."

“Met coaching is er op zich niets mis”, zegt Joris. “Het probleem is dat er geen enkele controle is op de vooropleiding van deze mensen. Zo weten we niet of iemand over een relevant diploma beschikt om aan coaching te doen of wat die coaching dan precies zou mogen inhouden. Er is simpelweg geen wettelijk kader.”

“Het is een ongereguleerde industrie die het gevolg is van de aanhoudende commercialisering van de geestelijke gezondheidszorg”, gaat Joris verder. “Maar ook de onderfinanciering van de sector speelt een rol: de lange wachtlijsten en een gebrek aan structurele terugbetaling bij psychologen geeft coaches vrij spel.”

Joris wijst erop dat "coaches die psychische problemen behandelen, zich schuldig maken aan oneigenlijke uitoefening van de klinische psychologie". "Daar wordt tot op heden nog niet op gecontroleerd, en dat moet veranderen.”

Volgens Joris is er een gebrek aan transparantie bij de coaches. Ook moeten de activiteiten en het werkkader wettelijk vastgelegd worden en de toegang tot de (geestelijke) gezondheidszorg voor coaches strikt beperkt worden.