Voor paus Franciscus wordt het de komende dagen bittere ernst, nadat hij van bij zijn aantreden beloofde “vast­beraden” op te treden tegen kindermisbruik binnen de Kerk. Concreet heeft hij de kerkoversten van alle landen ter wereld naar Rome geconvoceerd. Voor België is dat kardinaal Jozef De Kesel. Paus Franciscus wil er komen tot een uniform, goed onderbouwd beleid over hoe de Kerk misbruik door priesters moet aanpakken. Belangrijk omdat “in sommige landen de Kerk nu pas met deze zaken wordt geconfronteerd”, aldus De Kesel.

De kerkleiders zal onder meer op het hart worden gedrukt dat zulke zaken niet in de doofpot mogen belanden. Volgens De Kesel kunnen andere landen zeker leren van de Belgische aanpak, die weliswaar pas na enkele zeer moeilijke jaren tot stand kwam.

Via de oprichting van onder meer een Centrum voor Arbitrage en één opvangpunt per bisdom, zijn intussen 1.054 dossiers van misbruik behandeld. In totaal keerde de Belgische Kerk bijna 4,6 miljoen euro uit, of gemiddeld 4.600 euro per dossier.

Vooral op scholen

Het grootste deel van de misbruikzaken, 74 procent, situeert zich in Vlaanderen, “Dat komt wellicht omdat in Vlaanderen meer priesters actief waren in de jongerenwerking”, aldus professor Manu Keirse. Hij schreef als voorzitter van de Interdiocesane commissie voor de bescherming van kinderen en jongeren een lijvig rapport over hoe de Belgische Kerk omgaat met gevallen van misbruik. De Kesel neemt dat rapport mee naar Rome.

Driekwart van de slacht­offers was tussen de 10 en 18 jaar oud, bijna 20 procent was jonger dan 10. De meeste feiten deden zich voor op scholen, parochies kwamen op de tweede plaats. Het gaat allemaal om zaken die strikt juridisch verjaard zijn: gemiddeld gebeurden de feiten bijna 30 jaar geleden.

Nieuwe gedragscode

Keirse beklemtoont ook, net als kardinaal De Kesel, dat er een nieuwe gedragscode klaar is “ter preventie van misbruik of grensoverschrijdend gedrag. Elke aangestelde binnen de Belgische Kerk – van priester, koorzanger tot koster – moet hier kennis van hebben en probleemsituaties meteen melden, zodat kan worden op­getreden”, aldus Keirse.

Voor paus Franciscus wordt de wereldwijde bisschoppenconferentie – met als titel “De bescherming van minderjarigen in de Kerk” – het orgelpunt van zijn steeds fellere aanpak van misbruik. Zo zette hij in het Zuid-Amerikaanse land Chili zeven bisschoppen aan de deur wegens het compleet negeren van klachten van misbruik. Afgelopen week trad hij ook ongezien hard op tegen de Amerikaanse kardinaal Theodore McCarrick (zie kader).