Rechtbank: België moet kinderen IS-strijder in Turkije reisdocumenten bezorgen

De twee dochtertjes, 2 en 4 jaar oud, verblijven momenteel bij een tante in Turkije. Hun moeder zit vast in Turkije, veroordeeld voor terrorisme, nadat ze zich had aangesloten bij IS in Syrië. Amina G. was zes jaar geleden vanuit België afgereisd naar het IS-kalifaat, waar ze twee kinderen kreeg van een Belgische man. De kinderen mogen niet bij de moeder in de gevangenis verblijven. Omdat ze niet over identiteitsdocumenten of een geboorteakte beschikken, konden ze niet zomaar naar België komen. Hun situatie kwam uitgebreid aan bod in Voor de zonden van de vaders, de Canvas-reeks van Rudi Vranckx. 

Hun advocaat eiste eind oktober voor de rechtbank dat België reisdocumenten aflevert. “We baseren ons daarvoor op het DNA-staal (van de grootouders), en onder andere op het kinderrechtenverdrag”, zei advocaat Ozdemir in De Morgen. “Daarin staat onder andere dat de staten alle passende maatregelen moeten nemen om het kind te beschermen tegen verwaarlozing of nalatige behandeling.”

De Belgische staat bracht daartegen in dat de moeder eerst in België de afstamming gerechtelijk moest laten vaststellen alvorens de kinderen naar België konden komen. De kortgedingrechter heeft die argumentatie nu van de hand gewezen en beslist dat de kinderen reisdocumenten moeten krijgen. 

Grootmoeder Rachma Ayad viert het nieuws in Beringen met haar man en twee zussen. “Iedereen hier juicht, krijst en weent. Eindelijk, eindelijk, eindelijk! We hebben het gehaald, we did it. De kamer voor de kinderen is al ingericht, pleegzorg is op de hoogte, de school ook. Alles is op voorhand geregeld, alsof ik een voorgevoel had dat het in orde ging komen.”

Pleegzorg Vlaanderen bevestigt dat de Limburgse pleegzorgdiensten in contact staan met de grootouders. De Belgische staat krijgt van de rechtbank een maand tijd om reisdocumenten af te leveren of de repatriëring op een andere manier mogelijk te maken. Doet ze dat niet, dan staan daar dwangsommen op van 5.000 euro per dag per kind, zoals de advocaat had gevraagd.

“De Belgische staat kan ook nog in beroep, maar dat schorst de uitspraak niet en dus evenmin de plicht tot afleveren van de reisdocumenten”, klinkt het op het kantoor van advocaat Ozdemir. “Dat is waarom we naar de kortgedingrechter zijn gegaan, omdat er hoogdringendheid mee gemoeid was.”

DNA-stalen van kleinkinderen en grootouders hebben de afstamming voor 99 procent kunnen vaststellen, maar er loopt ook nog een procedure voor de rechtbank in Hasselt om dat juridisch vast te leggen. Dat is nodig opdat de kinderen verblijfsdocumenten kunnen bekomen. Maar met de uitspraak van de kortgedingrechter, moeten alvast reisdocumenten afgeleverd worden en kunnen de kinderen overkomen. 

6 andere kinderen

Op 26 december zal een rechtbank ook oordelen, voor de tweede maal, over de vraag tot repatriëring van zes andere kinderen van twee IS-strijdsters. Het gaat om de kinderen van Tatiana Wielandt (26) en Bouchra Abouallal (25) uit Borgerhout die met hun kinderen in het Koerdische kamp Al-Hol vastzitten. Een vorig kort geding werd tot in beroep afgewezen omdat de rechters oordeelden dat België geen rechtsmacht heeft in Syrië en dat ons land niet kan worden verplicht om ze uit Syrië te repatriëren.

Volgens meester Damen, de advocaat van de moeders en hun kinderen, is de situatie intussen gewijzigd. VRT-journalist Rudi Vranckx, Child Focus-CEO Heidi De Pauw en kinder­psycholoog Gerrit Loots (VUB) hebben het kamp in oktober immers bezocht en vastgesteld dat de kinderen er fysiek en psychologisch heel slecht aan toe zijn, aldus de advocaat.

“De kinderen zijn sterk ondervoed en dreigen de winter niet te overleven”, klonk het. “Ze hebben ook dringend nood aan psychologische ondersteuning en onderwijs. Het EU-hof heeft recent geoordeeld dat in een hoogdringende noodsituatie een staat mag optreden op het grondgebied van een andere staat, zelfs als er twijfel is over de rechtsmacht. De Koerdische overheid ter plaatse vraagt ook niet liever dan dat die kinderen worden opgehaald, en de ministerraad heeft gezegd dat die kinderen moeten kunnen terugkomen. Dan moet België toch over voldoende diplomaten beschikken om dat in orde te kunnen krijgen?”

Volgens de Belgische staat moet ook de nieuwe eis afgewezen worden. “Dit is dezelfde vordering als de vorige keer, en er is al over beslist”, pleitte de advocaat van de staat. “Dit kan niet opnieuw gevraagd worden. Bovendien heeft België nog steeds geen rechtsmacht, én zeggen de Koerdische overheden dat de kinderen niet mogen gescheiden worden van hun moeders.”