Dit leren we van de start van het proces tegen Donald Trump: ‘Het was een heel slechte week voor hem’

Over de zaak rond het zwijggeld dat voormalig president Donald Trump betaalde aan pornoactrice Stormy Daniels leek alles op voorhand eigenlijk al bekend. Hebben we eigenlijk iets nieuws geleerd uit de eerste procesweek?

“Ja, toch wel. Deze week kwam met David Pecker meteen een ongelooflijk belangrijke getuige aan bod. Hij was de uitgever van het magazine National Enquirer en kwam duidelijk uit het kamp-Trump. Intussen is hij een kroongetuige voor de openbare aanklager.

“Pecker zou op een vergadering met Michael Cohen, fixer van Trump, hebben afgesproken om de verhalen die de ronde deden over Trumps seksuele escapades de kop in te drukken door zwijggeld te betalen. Zo wilden ze voorkomen dat de verhalen de verkiezingscampagne van Trump zouden schaden. Dat laatste is belangrijk, omdat het de openbare aanklager de kans geeft hier een strafzaak van te maken.”

Trump werd deze week ook op de vingers getikt door de rechter omdat hij een jurylid onder vuur nam. Is dit een proces of een campagne-event van de presidentskandidaat?

“Hij probeert zich voor te stellen als een slachtoffer van een publieke afrekening. Bij het betreden en verlaten van de rechtszaal zegt hij altijd hetzelfde: ‘Dit is een heksenjacht.’

“Aan de andere kant beweren commentatoren wel dat Trump op de beklaagdenbank schaapachtig voor zich uitkijkt terwijl zijn seksuele avontuurtjes uit de doeken worden gedaan. Wetende dat die verhalen nog explicieter zullen worden zodra de vrouwen zelf getuigen, kan dit Trumps imago van sterke man wel eens schaden. Misschien heeft dat ook een impact op de kiezer.”

Dat is al vaak gezegd over dingen die Trump heeft gedaan of gezegd, meestal zonder grote gevolgen. Anderzijds kunnen we niet anders dan vaststellen dat wat deze week gebeurt uniek is.

“Wat deze week gebeurt, heeft geen precedent. Trump is inderdaad al twintig keer te ver gegaan. Toch overleeft hij niet enkel, hij haalt er vaak zelfs voordeel uit. Trump capteert een diepliggend en wijdverspreid ongenoegen tegen de gang van zaken, de staat en elite. Zijn achterban ziet deze rechtszaak als de strijd van David tegen Goliath, waarbij die laatste de ‘staatsrepressie’ zou zijn.

“Anderzijds zit Trump er toch maar zielig bij hoor. De onthullingen over zijn privéleven kunnen schadelijk zijn bij niet-aanhangers. Samen met de getuigenis van Pecker was dit een heel slechte week voor Trump. Volgens sommige peilingen overigens zou een substantieel deel van de kiezers zich afkeren van Trump als hij veroordeeld wordt.”

Donderdag boog het Hooggerechtshof zich over de vraag of Trump vervolgd kan worden voor zaken die hij mispeuterde als president. Wat is het gevolg van die discussie?

“Het lijkt er sterk op dat het Hof zal zeggen dat de president niet vervolgd kan worden voor zaken die hij in zijn officiële hoedanigheid deed tijdens zijn ambtstermijn. Maar belangrijker: de kans is groot dat ze een deel van de vraag terugstuurt naar een lager gerechtshof, die moet proberen om privézaken te scheiden van de dingen die Trump deed in openbare functie. Dat lijkt een eindeloos afstel van de zaak te betekenen. Daardoor wordt de kans klein dat er een beslissing komt in een van de drie andere zaken waarin Trump wordt aangeklaagd voor de verkiezingen.”

Maakt dat de zaak rond Stormy Daniels nog belangrijker?

“Ja, terwijl het juridisch gezien de zwakste van alle rechtszaken tegen Trump is. Ze berust op een nog nooit uitgeprobeerde theorie. Eigenlijk kan de openbare aanklager enkel een boekhoudkundige vervalsing bewijzen. Dat is normaal een burgerlijke zaak. Volgens de openbare aanklager wordt dit een strafzaak doordat Trump zijn boekhouding vervalste om zijn eigen campagne te bevoordelen. Specialisten zeggen dat die redenering juridisch zwak is.”

Deze week raakte bekend dat de openbare aanklager in Arizona achttien oud-medewerkers van Trump aanklaagt. In normale tijden zou dat het nieuws domineren, nu passeert dat haast geruisloos.

“In feite zijn we getuige van een machtsstrijd. Langs de ene kant staat de rechtsstaat, langs de andere de rebellie die zijn hoogtepunt kende met de bestorming van het Capitool, maar smeult nog verder. Je ziet nu aan alles dat de rechtsstaat zich weert: veel van de mensen die het Capitool bestormden zitten intussen in de gevangenis. Andere betrokkenen krijgen een rechtszaak aangespannen - zoals dus in Arizona.

“Het is ook zo ongelooflijk woelig in Amerika nu. Intussen staan ook de universiteitscampussen in brand. In dat klimaat moeten kiezers naar de stembus, met enorme repercussies voor de wereldorde.”

Hoezo?

“De keuze voor een Republikeinse of Democratische president heeft sowieso gevolgen op wereldvlak. Maar nog nooit was er een president die een coup heeft proberen plegen of weigerde de verkiezingsuitslag te aanvaarden. Toch wordt hij naar voren geschoven als grootste kanshebber voor een herverkiezing. Trump maakt er ook geen geheim dat alle geledingen van het overheidsapparaat naar zijn pijpen zullen moeten dansen bij een herverkiezing. Dat zou een complete verstoring van de checks and balances van het Amerikaanse systeem zijn. Een grotere bedreiging van de Amerikaanse staat is er niet meer geweest sinds de burgeroorlog.”