Vlaamse gemeenten verzetten zich tegen vergoedingsregeling betonstop
Wie gaat de factuur van de betonstop betalen? De steden en gemeenten vrezen een gigantische financiële kater wanneer zij de vergoedingen moeten ophoesten voor wie zijn bouwgrond in natuurgebied ziet veranderen. Ze krijgen daarvoor de steun van Open Vld. Minister van Ruimtelijke Ordening Joke Schauvliege (CD&V) sust, ook al zal zeker een deel van de kosten wel degelijk voor het lokale bestuur zijn.
De betonstop, die herinnert u zich vast nog wel. Dat is het plan, officieel beleidsplan ruimte Vlaanderen geheten, dat ervoor moet zorgen dat er na 2040 geen stukje groen meer verdwijnt. Om dat te bereiken wil de Vlaamse regering de komende jaren vele duizenden hectares grond wijzigen van bestemming.
Daarbij hoort een bijzondere planschaderegeling (zie kader). Natuurgebied is namelijk heel wat minder waard dan bouwgrond en de Vlaming zoveel geld door de neus boren, dat vond de Vlaamse regering niet netjes. Alleen vrezen de Vlaamse steden en gemeenten dat ze de kosten van die compensatieregeling nooit zullen kunnen dragen.
Miljoenenbedragen
Enkele centrumsteden deden een steekproef. Zo onderzocht Gent de meerkost voor drie percelen. Het resultaat: respectievelijk 380.000 euro, 1,2 miljoen euro en liefst 2,9 miljoen euro. De extra uitgave die de stad boven het hoofd hangt is echter nog vele malen groter. Gent heeft geen drie, maar wel 102 percelen te herbestemmen.
Een gelijkaardig verhaal in Kortrijk. Daar zouden de 21 hectaren die het stadsbestuur onderzocht, 3,7 miljoen euro meer kosten dan voorzien. Kortrijk wil echter 100 hectare herbestemmen, dus ook hier: een hoog prijskaartje.
'Met deze nieuwe planschaderegeling wordt de betonstop een dode letter'
Het doet de gemeenten wanhopig naar de haren grijpen. En het zet hen aan tot forse uitspraken. “Met zulke miljoenenkosten kunnen gemeenten de betonstop niet uitvoeren”, reageert Kortrijks schepen van Ruimtelijke Planning Wout Maddens (Open Vld). Hij pleit dan ook voor een lagere financiële druk voor de lokale besturen. “Met deze nieuwe planschaderegeling wordt de betonstop een dode letter.”
Zijn ambtgenoot Sven Taeldeman (sp.a) in Gent bereidt daarom een tegenzet voor. “Het gaat om miljoenenbedragen die stad Gent zou moeten ophoesten”, verzucht hij. Daarom werkt Taeldeman aan een protestbrief, gericht aan Vlaams minister van Ruimtelijke Ordening Schauvliege. Maandag wil het Gentse schepencollege die finaliseren.
Het zal niet de enige brief zijn die Schauvliege ontvangt. De Vereniging voor Steden en Gemeenten (VVSG) uitte donderdagavond al haar bezorgdheid in een brief aan het kabinet en vraagt om dringend overleg. "Laat ons duidelijk zijn: wij vinden ook dat de ruimtelijke ordening beter kan en beter moet", zegt woordvoerder Nathalie Debast. "Maar wanneer het ons zo financieel moeilijk gemaakt wordt, dan hol je de mogelijkheden van zo'n plan uit."
Onterechte zorgen
Volgens minister Schauvliege, die de VVSG volgende week uitnodigt op haar kabinet, maken de gemeenten zich echter onterecht zorgen. Om te beginnen zullen niet alle kosten op de schouders van de steden en gemeenten terecht komen, verzekert de minister. Welke overheid moet opdraaien voor de kosten van de planschaderegeling, hangt af van waar het initiatief voor de herbestemming vertrekt. Dat kan de gemeente zijn, maar ook de provincie of het gewest.
Bovendien zal het gewest sowieso de kosten overnemen voor een aantal categorieën gebieden, zegt Schauvliege. Het gaat dan onder meer over overstromingsgebied en woonuitbreidingsgebieden.
“Willen we iets doen aan de leefkwaliteit, de klimaatverandering tegengaan, de luchtkwaliteit verbeteren en de schaarse open ruimte vrijwaren, dan is het onze plicht het plan uit te voeren", benadrukt Schauvliege. "De duurste optie is nietsdoen en kost 33 miljard euro.” Dat bleek vorig jaar uit een studie van de Nederlandse STEC Groep: eender welke regeling bleek goedkoper dan de komende twintig jaar door te gaan zoals we bezig zijn en nog 328.000 woningen bij te bouwen.
'Dit is het beleidsplan ruimte Vlaanderen. Dan is het maar logisch dat Vlaanderen ook de middelen op tafel legt'
De beslissing over het plan staat vrijdag op de agenda van de ministerraad. Toch zit er ook binnen de meerderheid nog wat ruis op de lijn. N-VA "hoopt dat Schauvliege luistert naar de bezorgdheden van de steden en gemeenten" en dat er ook nog naar andere bronnen gezocht wordt om de compensaties te betalen.
Open Vld gaat nog een stap verder. Voor de liberalen is het uitgesloten dat de factuur doorgeschoven wordt naar de lokale besturen. "Dit is het beleidsplan ruimte Vlaanderen", zegt Vlaams Parlementslid Lydia Peeters ferm. "Dan is het maar logisch dat Vlaanderen ook de middelen daarvoor op tafel legt."
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
