Bestsellerauteur E. L. James, bekend van “Vijftig tinten grijs”, over haar nieuwe boek: “Ik geef geen zak om de critici”

Maxim Trevelyan en Alessia Demachi, dat zijn de nieuwe personages die de stomende scènes tussen Christian Grey en Anastasia Steele moeten doen vergeten. Als die laatste twee namen géén belletje doen rinkelen heeft u 7 jaar geleden de ophef rond “Fifty shades of grey” (vertaald als “Vijftig tinten grijs”) wellicht gemist. 

Die roman van de toen nog onbekende auteur E. L. James zorgde bij publicatie voor heel wat controverse én rode oortjes: multimiljonair Christian Grey heeft in het boek namelijk een voorliefde voor sm en probeert het vrouwelijke hoofdpersonage te overtuigen om in te stemmen met deze vorm van seks. De vrijpartijen in het boek worden niet bepaald subtiel neergeschreven, en dat bleek een schot in de roos. 

“”Vijftig tinten” is een meeslepend liefdesverhaal, geschreven voor vrouwen”, blikt E.L James terug tijdens een interview voor VRT NWS in Londen. “Ik publiceerde het in de eerste plaats voor vrouwen. Het uitbrengen is waarschijnlijk het meest feministische dat ik ooit heb gedaan.”

Op een paar jaar tijd heeft de Britse auteur zo vanuit het niets een eigen literair, erotisch imperium opgebouwd. Er volgden al vier boeken met dezelfde personages na “Vijftig tinten grijs”, en ondanks kritiek op de schrijfstijl werden die in meer dan 50 talen vertaald, goed voor in totaal zo'n 150 miljoen verkochte exemplaren. De Amerikaanse verfilmingen brachten nog eens honderden miljoenen dollars op. 

Bekijk hieronder de trailer van de allereerste film uit 2015:

Haar meest recente boek “De mister” past niet in de reeks maar volgt wel trouw de succesformule, met heel wat expliciete scènes waar de fans van zullen smullen en die de critici wellicht niet zullen overtuigen. Toch zijn er ook verschillen, erkent James: “Sommige mensen zullen misschien wel teleurgesteld zijn over de seksscènes, maar de meeste fans die me schreven vinden vooral het liefdesverhaal errond belangrijk.” 

“In “De mister” zit wel behoorlijk wat erotiek en intimiteit, maar op een andere manier dan in “Vijftig tinten". Minder “whips and chains” (zweepjes en kettingen, red.)”, lacht E. L. James. Ook de #MeToo-beweging deed haar nadenken over haar manier van schrijven.

Bekijk hieronder een fragment uit het interview met E.L. James, waarin ze het heeft over #MeToo:

“Toch zou ik niets herschrijven aan de “Vijftig tinten”-reeks, ook niet na #MeToo”, vertelt E. L. James. “De dominante Christian Grey is nu eenmaal een complex personage. Noem het geen machtsmisbruik. Als mensen het zo zien, is dat hun mening, maar ik heb het met een andere blik geschreven.”

“Mocht ik vandaag opnieuw beginnen, zou ik deze keer wél mijn eigen, volledige naam (Erika Leonard, red.) op de cover zetten, in plaats van E. L. James. Maar toen ik “Vijftig tinten” publiceerde in 2011 leek dat schrijven maar een zijpad, naast mijn werk in de televisiesector, dus was een schrijversnaam handig om die twee werelden gescheiden te houden. Nu is het mijn leven geworden.”

Een leven dat de laatste jaren in het teken stond van “Vijftig tinten”. Dat maakt dat de verwachtingen voor “De mister”, haar eerste boek ná de reeks, hooggespannen zijn. Het boek wordt gelijktijdig in bijna 30 talen uitgebracht, waaronder ook het Nederlands. 

In het Londense treinstation St. Pancras zien we het alvast hoog gestapeld liggen in de etalage van de boekwinkel, en er wordt ook al gesproken over een film. Over die eventuele verfilming wil E.L. James zelf niet veel kwijt: “Er is nog geen contract getekend, maar er is wel veel interesse. Het boek is er nog maar net, eerst zien hoe het loopt na de interviews.” 

In “De mister” neemt E. L. James de lezers mee naar Londen (waar ze zelf woont), Cornwall (waar ze een buitenverblijf heeft) en Albanië. Het personage Alessia Demachi komt namelijk uit Albanië en werkt in Londen als werkster-met-een-duister-verleden, voor een rijke Britse graaf. 

Ondanks het klassenverschil ontspint zich een romance tussen de twee personages. “Ze mogen dan financieel niet gelijkwaardig zijn, in elk ander opzicht zijn ze dat wel”, verdedigt James haar recentste roman. “Het is deels fantasie natuurlijk, waar je in moet meestappen. Maar je kan niet kiezen op wie je verliefd wordt, klassenverschillen maken dan niets uit.”

“Hij is gewoon een jongen die tegenover een meisje staat, en vraagt om van hem te houden”, parafraseert E. L. James een sleutelscène uit de film “Notting Hill”, met Julia Roberts en Hugh Grant in de hoofdrol. En zo zijn er nog wel meer referenties te vinden in "De mister". James beschouwt het boek als een ode aan de klassieke liefdesverhalen uit de Britse literatuur, al zullen critici het daar niet meteen mee eens zijn. 

Niet alleen recensenten zijn kritisch over de literaire kwaliteiten van E. L. James, ook de Albanese ambassadeur in Groot-Brittannië heeft al verbolgen gereageerd. Hij vindt de manier waarop Albanië en haar inwoners worden weergegeven stereotiep.

De auteur draait met haar ogen wanneer we die kritiek voorleggen: “Zoals altijd: hij heeft “De mister” waarschijnlijk niet gelezen. Lees eerst het boek voor je iets zegt. Albanië is een prachtig land, ik ben er twee keer geweest voor research en heb er hartelijke, gastvrije mensen ontmoet. Ik zeg tegen iedereen dat ze het land moeten bezoeken. Ach, ik stuur de ambassadeur waarschijnlijk wel een exemplaar. READ THE BOOK.” (lacht)

Bekijk hieronder een fragment uit het interview met E. L. James, waarin ze de kritiek op haar romans weerlegt:

“Wat de kritiek op mijn boeken betreft: het is vervelend, maar als je succes hebt krijg je sowieso kritiek. Ik schreef het niet voor critici, maar voor mijn lezers", besluit E. L. James. "Eerlijk? Ik geef geen zak om de kritieken. De meeste journalisten denken zelf dat ze een roman in zich hebben. Meer woorden maak ik daar niet aan vuil.”