De partijvoorzitters gewikt en gewogen in de slotdebatten: geen uitgesproken winnaars en één heel diep dieptepunt
© vrt
De zes partijvoorzitters kruisten gisteren een laatste keer de degens. Wij wikken en wegen hoe ze het er vanaf brachten. Uitgesproken winnaars waren er niet. Maar eerder op de avond tekenden Bart De Wever (N-VA) en Tom Van Grieken (Vlaams Belang) wel voor een gênant moment. Van Grieken begon voor de camera’s van VTM op de Mechelse Grote Markt wild te gesticuleren en te roepen. De Wever noemde hem daarop een “paljas”.
Dieptepunt
Dat zat niet in het allerlaatste debat op VRT, maar wel anderhalf uur daarvoor in het laatste debat op VTM. Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken begon half buiten beeld plots wild te protesteren. Aanleiding was de uitspraak van De Wever dat Vlaams Belangers de kant kiezen van een regime dat een vliegtuig heeft neergeschoten met daarin 200 Nederlanders, onder wie ook een gezin uit Brasschaat. “Schaamteloos”, riep Van Grieken. “U maakt misbruik van een Brasschaats gezin”. De Wever liet hem even razen en vloeken, en noemde hem dan “paljas”.
Hoogtepunt
Moderator Ivan De Vadder was zo blij dat het debat kon worden afgesloten dat hij vergat dat ook Wouter Beke (CD&V) nog een vraag moest stellen. Het leidde tot de enige vrolijke noot in een debat waarin de zenuwen door de studio gierden. Alleen tijdens het eerste deel, over klimaat, lieten de voorzitters elkaar uitspreken. Daarna maakten ze er al te vaak een sport van om elkaar te onderbreken of al te lang zelf het woord te willen houden.
Hoe brachten ze het ervan af?
Gwendolyn Rutten (Open VLD). Riep de andere voorzitters meerdere keren tot de orde toen ze elkaar niet lieten uitspreken en hield zich zelf wel gedisciplineerd aan haar eigen voorschriften. Dat zal haar zeker enige sympathie opgeleverd hebben bij de geërgerde kijker, maar daardoor werd de aandacht wel afgeleid van wat ze inhoudelijk te vertellen had. Rutten kon allerminst haar stempel drukken op de discussies, al was dat in het debat met zes eigenlijk voor niemand weggelegd.
> Scherpste uitspraak: “Alsjeblief. De mensen thuis willen kunnen volgen.”
Tom Van Grieken (Vlaams Belang). Kwam in de eerste helft van het debat, dat volledig over het klimaat ging, niet aan het woord. Zodra het over identiteit ging, raakte hij in het defensief, omdat zowel Bart De Wever als John Crombez zijn partij wegzette als onverdraagzaam.
> Scherpste uitspraak (over het VTM-debat, op Twitter): “#OprechtKwaad #NotSorry”
John Crombez (SP.A). Koos er in de eerste discussies zijn momenten uit. Toen hij all in wilde gaan over de pensioenen, kwam hij terecht in een gekibbel met Bart De Wever en raakte hij relatief weinig aan het woord, waardoor een groot deel van zijn boodschap verloren ging.
> Scherpste uitspraak: “De kerncentrales waren open en toch werd die energiefactuur verhoogd. Dan moet je niet spreken over die kostendrijvers die alleen maar komen van hernieuwbare energie.”
Meyrem Almaci (Groen). Moest al bij de eerste vraag in het defensief. Die ging, zoals te voorspellen was, over de salariswagens. Almaci redde zich iets beter uit het dossier dan in vorige debatten, maar kon niet verhinderen dat zowel De Wever als Wouter Beke (CD&V) haar verweet dat ze “een euro maar één keer kon uitgeven”. Stond in de eerste helft van het debat wel in het middelpunt van de belangstelling.
> Scherpste uitspraak: “De praktijktests voor discriminatie: laten we het gewoon doen. En Gwendolyn, jullie hebben het niet gedaan.”
Bart De Wever (N-VA). Was als enige present op alle dossiers, en nam zowel Groen als Vlaams Belang stevig op de korrel. Kon de lastige vraag over de pensioenleeftijd die volgens het N-VA-programma nog hoger zou worden dan 67 jaar beperken tot een korte passage. Kon niet antwoorden op de vraag van Tom Van Grieken hoeveel niet-Europese vreemdelingen hij in de toekomst nog wil toelaten.
> Scherpste uitspraak (tegen Gwendolyn Rutten): “Als u liever met PS en Ecolo wil besturen, doet u maar.”
Wouter Beke (CD&V). Uitte heldere en gefundeerde kritiek op het integratiebeleid van N-VA, maar werd daarna wel overtroefd door Almaci, die hem verweet dat zijn partij zelf deel uitmaakte van de regering. Werd op het einde van het debat zowel door SP.A, N-VA als Groen uitgekozen voor de vraag die de voorzitters zelf mochten stellen. De vraag van Crombez wist hij kort en gevat te pareren, op die van Groen verviel hij in een algemene uitleg.
> Scherpste uitspraak (tegen Bart De Wever): “U heeft Charles Michel een mes in de rug gestoken.”
