De European Research Group (ERG), de groep van een vijftigtal harde Brexiteers bij de Tories van Theresa May, zijn op zoek naar de 48 nodige handtekeningen om een motie van wantrouwen te laten stemmen. De kans lijkt reëel dat ze daar nog vandaag zullen in slagen. Volgens Britse media zouden er maar een paar stemmen meer nodig zijn. Rees-Mogg, de voorzitter van de ERG werpt alvast zijn volle gewicht in de schaal. Hij heeft in een brief zijn vertrouwen in premier May opgezegd.

Om May door die motie onderuit te halen is nog een andere horde nodig. Daarvoor moeten 158 van de 315 van de Conservatieven uiteindelijk tegen May stemmen: de helft van haar partijgenoten dus.

Zelfs al draait de motie van wantrouwen op niets uit, dan nog ziet het er niet goed uit voor May. Want de tegenstand binnen de conservatieve partij lijkt wel zodanig groot dat het twijfelachtig is of er voldoende steun komt voor het akkoord. Als het parlement niet instemt met het bestaande akkoord, dan komt dat in de praktijk toch neer op het verwerpen van het beleid van May. Dan is het hoogst twijfelachtig of ze verder kan regeren.

Toch leggen de conservatieven die het akkoord steunen zich niet zomaar neer bij de dreiging van de harde Brexiteers. Zo liet een minister anoniem aan BBC weten dat als het akkoord wordt verworpen hij actief campagne gaat voeren voor een nieuw referendum.

Hoongelach

May was al tijdens haar inleidende toespraak het doelwit van spot. Ze zette er de krijtlijnen voor het akkoord uit, en beloofde daarbij over een 'ordentelijke' Brexit in maart 2019. Met de leegloop in haar regering in het achterhoofd, dan leverde die zinsnede haar veel hoongelach op.

Ook haar opmerking dat het 585 pagina's tellende document nog 'niet definitief' is, zorgde voor heel wat oproer. May herinnerde er aan dat ook de Europese Unie zich moet uitspreken over het voorstel. De finale tekst volgt pas over een paar weken, en pas dan wordt er over de inhoud gestemd.

'Onvoldoende steun'

Tijdens het debat legde Mark Francois, een partijgenoot van May, de vinger pijnlijk op de wonde. Volgens zijn telling zijn er al 84 Tories die tegen de deal zullen stemmen. Daarom spreekt hij van een 'doodgeboren' akkoord, dat onmogelijk voldoende steun kan binnenhalen in het parlement. 'De premier moet zich neerleggen bij de politieke realiteit', gaf hij aan.

Ook andere parlementsleden vinden dat het geen zin heeft om nog weken te wachten op de definitieve tekst. David Lammy van Labour sluit zich aan bij degenen die veronderstellen dat de tekst verworpen wordt. Daarom oppert hij om het referendum over te doen. 'Als de politiek faalt, kunnen we de beslissing alleen terugschuiven naar het volk'.

'Beste deal'

May lijkt wel haar toekomst samen te hangen met die van het akkoord. 'Dit is de beste deal die we konden onderhandelen. Dit wegstemmen brengt ons helemaal terug naar af. (...) We krijgen de controle over onze grenzen, wetten en geld terug. Het beschermt de werkgelegenheid, de veiligheid en de integriteit van het Verenigd Koninkrijk en het zorgt daarvoor op een manier die sommigen niet voor mogelijk hielden'.

Toch geeft ze toe dat het een moeilijk proces is en blijft, vooral dan het deel over de Noord-Ierse grens. 'Ik zal niet doen alsof dit een comfortabel proces was, of dat wij en de EU volledig tevreden zijn met alle onderdelen van het akkoord', zei May daarover. 'Maar het vermijdt een harde grens in Ierland, we kunnen eruit stappen en het is tijdelijk.'