Steeds meer Palestijnen vragen asiel aan in België ondanks moeilijke evacuatie uit Gazastrook: hoe kan dat?

Het is een vraag waar de asieldiensten in ons land niet meteen een antwoord op hebben. De Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) bevestigt wel dat momenteel zo'n 88 procent van de Palestijnen die bij ons asiel aanvragen uit Gaza afkomstig is. 

De beschermingsgraad van die groep lag vóór de oorlog van Israël tegen Hamas in Gaza al op 87 procent. Nu het er voor iedereen gevaarlijk is, krijgt ongeveer 95 procent een erkenning als vluchteling. De 4 à 5 procent die een negatief antwoord krijgen op hun asielaanvraag zijn mensen die niet kunnen bewijzen dat ze uit Gaza komen.

Maar dan blijft de vraag: hoe zijn ze kunnen vertrekken uit de Gazastrook? "Op enkele uitzonderingen na, moeten ze allemaal al voor 7 oktober vertrokken zijn", stelt Ine Vandenberghe van het federaal migratiecentrum Myria. Zij houdt bij hoe de evacuaties vanuit Gaza verlopen.

"Uit Gaza vertrekken is nu zo goed als onmogelijk. Enkel wie op de evacuatielijst staat, kan in Rafah door de grenspost tussen Gaza en Egypte. Op die evacuatielijst staan mensen die bijvoorbeeld de Amerikaanse nationaliteit hebben of die van een EU-lidstaat. Wie het oorlogsgeweld wil ontvluchten, kan dus niet zomaar weg." 

Op de evacuatielijst staan geeft ook geen zekerheid om echt uit Gaza te kunnen vertrekken. "Israël moet die lijst ook screenen en zij nemen daar graag hun tijd voor. Het is vaak maanden wachten en soms komt de goedkeuring gewoon nooit." 

Palestijnse asielzoekers zijn de laatste jaren samen met Syriërs, Afghanen en Eritreeërs sowieso al bij de grootste groep asielzoekers in ons land. Sinds december zijn de Palestijnen samen met de Syriërs de grootste groep.

"Ruim de helft van de Palestijnen uit Gaza die in ons land arriveren zijn eerder al erkend als vluchteling in een ander Europees land", merken ze op bij Dienst Vreemdelingenzaken. Bij aankomst in ons land wordt dat voor elke asielzoeker gecontroleerd via de Europese databank Eurodac. "Klopt", vult Olivier Brasseur van het Commissariaat-Generaal voor Vluchtelingen en Staatlozen aan. "Bijna allemaal woonden ze al een tijd als erkend vluchteling in Griekenland en reizen ze door naar ons land om hier opnieuw asiel aan te vragen".

En die zogenoemde secundaire migratie neemt dus toe. "Dat verbaast me niks", zegt Hanne Beirens van de Europese denktank Migration Policy Institute. "Hetzelfde fenomeen zag je bijvoorbeeld met de Syriërs. Die vluchtten bij het uitbreken van het conflict eerst naar buurland Turkije." Pas in 2015, toen duidelijk werd dat de situatie in Syrië uitzichtloos was, reisden grote groepen Syriërs door naar Europa.

Beirens vult aan: "Je ziet het telkens opnieuw bij conflicten: vluchtelingen blijven zo dicht mogelijk bij huis. Maar als de situatie uitzichtloos wordt, gaan vluchtelingen nadenken over definitieve oplossingen. En dan zie je dat een deel van hen gaat doorreizen. De keuze van de eindbestemming hangt dan bijvoorbeeld af van familie of kennissen in een ander land, of wat ze horen via smokkelnetwerken of gewoon omdat ze denken dat er in een bepaald land meer kansen zijn voor hun kinderen inzake onderwijs... heel wat factoren spelen mee."

"Ook dat wordt geval per geval bekeken", zegt Brasseur van het Commissariaat-Generaal voor Vluchtelingen en Staatlozen. "Ons onderzoek richt zich in deze gevallen dan eerst op de vraag of de internationale beschermingsstatus die de verzoeker in Griekenland kreeg voldoende effectief kan geacht worden."

Als er in een individueel geval geoordeeld wordt dat de bescherming in Griekenland voor die persoon niet voldoet, dan kan er eventueel een verblijfsvergunning voor België volgen. In de andere gevallen zal de Palestijnse vluchteling teruggestuurd worden naar Griekenland.