Direct naar artikelinhoud
Valutacrisis

Ook de roebel duikt omlaag: waar hebben de Russen dat aan te danken?

Een munt van 1 roebel bovenop een briefje van 1 dollarBeeld EPA

De val is minder draconisch, maar net als de Turkse lira verliest de Russische roebel snel aan waarde. In de afgelopen week is de Russische munt gedaald naar het laagste niveau in twee jaar: 1 euro kost plots 76 roebel. Voor de Russische bevolking betekent dat hogere prijzen voor geïmporteerde producten en duurdere, meestal onbetaalbare, vakanties naar het Westen. Waar hebben de Russen dat aan te danken?

1. Meer Amerikaanse sancties op komst

De eerste klap voor de roebel was de aankondiging van twee nieuwe, Amerikaanse sanctiepakketten tegen Rusland. De strafmaatregelen gaan mogelijk veel verder dan de sancties die de VS instelden sinds de annexatie van de Krim in 2014.

De sancties worden "verpletterend", zo stellen Republikeinse en de Democratische senatoren over de sancties in hun wetsvoorstel. De senatoren willen Rusland nog zwaarder aanpakken voor verkiezingsinmenging. Dit voorjaar strafte de Amerikaanse regering al zeventien Russische topambtenaren en zeven oligarchen.

Nu dreigt een verbod op dollartransacties voor Russische staatsbanken. Hoewel de kans groot is dat de senatoren het wetsvoorstel nog willen aanpassen, doen de onzekerheid over de omvang van de sancties de roebel geen goed.

De munt daalde verder toen de Amerikaanse regering nóg een set sancties beloofde. Ditmaal wegens de vergiftiging van oud-spion Sergej Skripal en diens dochter in Engeland. De VS geloven de claim van de Britse regering dat Rusland achter de zenuwgasaanval zit. Ook is de reikwijdte van deze sancties nog niet duidelijk. De wet waarmee de sancties ingesteld worden – een wet tegen gebruik van chemische en biologische wapens – stelt dat er over drie maanden weer een golf van sancties volgt als Rusland zijn gedrag niet verbetert.

Zelfs een verbod op vliegverkeer tussen de VS en Rusland wordt voor mogelijk gehouden. Aeroflot, Ruslands grootste luchtvaartmaatschappij, verloor in de afgelopen week al meer dan 10 procent van haar waarde.

De VS geloven de claim van de Britse regering dat Rusland achter de zenuwgasaanval op oud-spion Sergej Skripal zit.Beeld AFP

2. De lira sleurt de roebel mee omlaag

Ook is de roebel slachtoffer van een valutacrisis in Turkije. De Turkse lira verloor de afgelopen dagen meer dan 20 procent nadat de VS handelssancties instelden tegen Turkije. Beleggers trekken zich sindsdien terug uit opkomende economieën en kiezen voor stabielere munten, zoals de dollar.

De afhankelijkheid van de dollar zit Rusland niet lekker. Sergej Lavrov, de Russische minister van Buitenlandse Zaken, kondigde dinsdag tijdens een bezoek aan Turkije aan dat Rusland van plan is om de dollar te vervangen door andere valuta in handel met Turkije, China en Iran. Maar een belofte maakte Lavrov niet.

Sinds 2014 probeert Rusland zich minder afhankelijk te maken van de Amerikaanse munt. Westerse sancties na de annexatie van de Krim leidden tot een diepe waardedaling van de roebel. Sindsdien lenen Russische bedrijven minder in het buitenland en importeert Rusland minder goederen die in dollars betaald moeten worden.

Maar op dit moment is de Russische economie zeer afhankelijk van Amerikaanse sancties en de dollar, stelt de Russische financiële pers na een week van waardedalingen. Premier Dmitri Medvedev probeerde de Amerikaanse regering al af te schrikken van nieuwe sancties. Maatregelen tegen Russische staatsbanken zouden "een verklaring van economische oorlog" zijn, zei Medvedev. "Dan moeten we economisch, politiek of, indien noodzakelijk, op een andere manier reageren."

3. Problemen in de eigen economie

Niet alleen buitenlandse ontwikkelingen duwen de roebel omlaag. Problemen in de binnenlandse economie zetten ook druk op de roebel, stelt de financiële nieuwsorganisatie RBK. Een aanstaande pensioenhervorming, een btw-verhoging en een belastingverhoging in de metaalindustrie zijn tekenen dat de Russische overheid krap bij kas zit.

Een aanstaande pensioenhervorming, een btw-verhoging en een belastingverhoging in de metaalindustrie zijn tekenen dat de Russische overheid krap bij kas zit

Het voorstel tot hogere belastingen voor veertien metaalproducenten zorgde maandag dat oligarchen met staal- en nikkelbedrijven binnen een dag bijna 3 miljard euro lichter waren. Een week eerder waren ze al honderden miljoenen kwijtgeraakt door de sanctieaankondigingen uit Amerika. Net als de Russen in de supermarkt, worden ook Poetins vrienden geraakt.