Direct naar artikelinhoud

Het kan gaan knetteren bij Buitenlandse Zaken: beoogde ministers Kaag en Zijlstra zijn tegenpolen

D66 schuift naar alle waarschijnlijkheid topdiplomaat Sigrid Kaag naar voren als nieuwe minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Zij zal het ministerie moeten delen met VVD'er Halbe Zijlstra, die op het eerste gezicht in alle opzichten haar tegenpool is.

Sigrid Kaag spreekt in mei van dit jaar de Henri Dunantlezing uit in Den Haag.Beeld anp

Kaag werd in 2013 even wereldberoemd toen ze de opdracht kreeg om namens de Verenigde Naties alle chemische wapens uit Syrië te vervoeren en onschadelijk te maken. Het werd een ongeëvenaarde missie, waarvoor ze regelmatig met landen als de Verenigde Staten, Rusland, Saoedi-Arabië en Qatar moest onderhandelen. Kaag hield er een schat aan contacten aan over.

Haar benoeming is pikant omdat ze het ministerie van Buitenlandse Zaken zal moeten delen met VVD'er Halbe Zijlstra, een man die op het eerst gezicht in alle opzichten haar tegenpool is. In Kaags ogen had zij het ministerie prima zelf kunnen leiden, daar heeft ze Zijlstra niet voor nodig. De kans dat het gaat knetteren tussen die twee is aanzienlijk.

De kans dat het gaat knetteren tussen die twee is aanzienlijk

Migratie

Kaag formuleert genuanceerd, diplomatiek en kijkt naar wat de internationale partners willen en kunnen. Zijlstra formuleert juist recht voor zijn raap, redeneert vanuit politiek Den Haag en stelt het nationaal belang voorop.

Maar de wrijving tussen Zijlstra en Kaag zal vooral gaan over het migratiebeleid van het kabinet. Kaag heeft behoorlijk linksige ideeën - zelf zou ze zeggen: reële ideeën - over migratie. In Kaags ogen is migratie 'een verrijking' voor de Nederlandse samenleving. Ze vindt dat Nederland 'meer had kunnen doen' toen Europa in 2015 te maken kreeg met een vluchtelingenstroom van twee miljoen mensen. Opvang in de eigen regio is niet zomaar mogelijk, vindt Kaag. Nederland zal daarom zijn steentje bij moeten dragen wil het zijn 'geloofwaardigheid' niet verliezen.

Deze ideeën staan lijnrecht tegenover die van de VVD'er Zijlstra. Hij ziet migratie eerder als bedreiging voor Nederland dan als verrijking en wil het aantal migranten daarom indammen.

'Het komt natuurlijk niet wekelijks voor dat ik een VN-taskforce chemische wapens leidt en dat mijn moeder komt te overlijden.' 

In 2015 interviewde John Schoorl Sigrid Kaag, namens de VN gestationeerd in Libanon om daar de vrede te bewaren. Eerder leidde ze de ontwapeningsmissie in Syrië. De topdiplomaat over haar zwervende bestaan, haar jeugd, haar vier kinderen en het gebrek aan politieke moed dat ze in Nederland ontwaart. (+)

Palestijnse kwestie

Ook de Palestijnse kwestie is een mogelijk twistpunt tussen Kaag en Zijlstra. VVD wil de druk op Israël met regelmaat niet opvoeren ten gunste van de Palestijnen. Voor Kaag was het juist ooit haar baan om op te komen voor de Palestijnen. En ze is getrouwd met de voormalige Palestijnse ambassadeur in Zwitserland. Het is de vraag of zij een pro-Israëlstandpunt van het nieuwe kabinet kan verdedigen of juist zal tegenspreken.

Voor iemand die al ruim twintig jaar weg is uit Nederland, is het lastig te weten wat goed valt in politiek Den Haag

Tegenover alle mogelijke onenigheid staan ook punten waar het duo Kaag en Zijlstra elkaar zal kunnen vinden. Zijlstra zal dankbaar gebruikmaken van Kaags kennis van het Midden-Oosten en Rusland nu het Nederlandse buitenlandbeleid steeds meer is gericht op het stabiliseren van landen aan de zuid- en oostgrens van Europa. Liefst 19 van de 22 nieuw benoemde ambassadeurs zijn vorig jaar naar die regio gestuurd. Denk aan Ankara, Beiroet, Moskou. Kaag weet hoe ze daar dingen gedaan kan krijgen. Ze woonde veel in de regio en spreekt zes talen, waaronder vloeiend Arabisch.

Omgekeerd kan Kaag dankbaar gebruik maken van Zijlstra's politieke kennis. Het spel op het Binnenhof is subtiel. Voor iemand die al ruim twintig jaar weg is uit Nederland, is het lastig te weten wat goed valt in politiek Den Haag en wat de kiezer wil horen.


Meer weten over Rutte III?

De belangrijkste plannen van het nieuwe kabinet
Na een historisch lange formatie is het kabinet Rutte III er eindelijk. Hoe wordt het geld verdeeld? Wat hebben de partijen binnengesleept? En op welke punten gaat de coalitie het moeilijk krijgen? Wij gidsen je door het regeerakkoord.

Doet Rutte III meer voor de rijken of de armen?
Voor de oppositie is duidelijk dat jan modaal de rekening betaalt, maar uit deze analyse blijkt dat het niet zo eenduidig is.

Zijn vrouwen in Rutte III 'bijzaak'?
Mark Rutte vindt het aantal vrouwen in het kabinet 'bijzaak'. Zijn streven is 'de beste mensen' te vinden. Heeft hij gelijk?