Goed bestuur is werk van lange adem:"Geef de kleine sportfederaties wat clementie"
Liefst een op de drie Vlaamse sportfederaties krijgt bij een doorlichting een buis voor 'goed bestuur'. Of moet de boodschap zijn: twee derde is geslaagd? Volgens expert Arnout Geeraert klimmen we langzaam uit een diep dal.
"Muyters wil dat we professioneler gaan werken? Er is niemand in Vlaanderen die van taekwondo alleen kan leven", zucht Erik Baert, voorzitter van de Vlaamse taekwondobond. Met 3.000 leden en veel vrijwillige handen heeft de federatie het moeilijk om te voldoen aan de 'code goed bestuur', die in 2017 door Vlaams minister van Sport Philippe Muyters (N-VA) geïnstalleerd werd. Tonen hoe democratisch en transparant je bent als organisatie, staat gelijk aan veel extra paperassen.
'Het amateurisme in de sportbonden moet eruit', is echter de boodschap en daar lijkt het schoentje na één jaar nog te wringen. Van de 46 sportfederaties haalden 16 organisaties de helft van de 29 criteria niet. Nochtans hangt daar een financiële incentive aan vast: 15 procent van de subsidies is afhankelijk van die score, een regel die nu ten dele en vanaf 2020 volledig wordt toegepast.
'Er was tot twee jaar geleden gewoon geen cultuur van goed bestuur, zoals in Nederland. Daar is transparantie al meer dan tien jaar ingebed'
F.C. De Kampioenen
"Toch is het net positief dat twee op de drie geslaagd zijn", zegt Arnout Geeraert (KU Leuven). Twee jaar geleden legde hij met een studie de pijnpunten in Vlaanderen bloot. "Er was gewoon geen cultuur van goed bestuur, zoals in Nederland. Daar is transparantie al meer dan tien jaar ingebed."
Dat daar soms misbruik uit voortvloeide, werd duidelijk in focusgesprekken en anonieme meldingen. "Dat waren dan vooral verhalen van bestuursleden die net iets te vaak op restaurant gingen of allemaal met een auto van de organisatie reden. Corruptie hebben we echter nooit gemerkt, eerder een soort amateurisme van de orde van F.C. De Kampioenen", zegt Geeraert.
Muyters zelf linkt dat amateurisme aan decennialange voorzittersmandaten en vriendjespolitiek à la 'vadertje voorzitter, zoontje penningmeester'. Wie in het wereldje die voorzet geeft, komt al snel bij de Vlaamse Wielrijdersbond (VWB) uit: een voorzitter die al een dertigtal jaar aan zet is, en onder meer zoon (manager) en schoondochter (administratief coördinator) op de payroll heeft.
"Dat is inderdaad een schoolvoorbeeld van wat we niet willen", zegt Philippe Paquay (Sport Vlaanderen), die erop wijst dat de VWB geen subsidies meer ontvangt omdat ze in het verleden een fusie met Cycling Vlaanderen weigerden. "Zelfs de slechtst scorende federaties binnen onze subsidiegroep komen niet in de buurt van zo'n situatie."
De slechtste federatie scoort 30 procent, terwijl de meeste federaties 60 à 70 procent scoren. "Dit is een eerste snapshot", vertelt Paquay. "Federaties die relatief slecht scoren, hebben het laatste jaar misschien enorme inspanningen geleverd. Niemand zegt foert tegen deze professionalisering." Goed bestuur is een werk van lange adem, en vandaar ook de anonimiteit bij de resultaten. "Het zou niet eerlijk zijn om nu al te oordelen", vindt Geeraert.
'We hebben vier vaste mensen om dat goede bestuur te ontwikkelen, maar omdat die subsidies op het spel staan, weet ik niet eens of iedereen kan aanblijven'
Clementie
"Geef de kleine federaties wat clementie", zegt Paquay. Bestuurstalent is nu eenmaal moeilijker te vinden in een beperkte vijver en met minder middelen moet een taekwandobond dezelfde lat halen als de atletiekfederatie. "We hebben vier vaste mensen om goed bestuur te ontwikkelen, maar omdat die subsidies op het spel staan, weet ik niet eens of iedereen kan aanblijven", vreest Erik Baert, die meent dat die score als een boemerang kan werken.
Bij de Klim- en Bergsportfederatie (KBF) hebben ze de score al vernomen. "74 procent", zegt voorzitter Tuur Ceuleers, maar daartegenover staan ferme inspanningen. "Een consultant heeft onze raad van bestuur doorgelicht: twee sessies voor 5.000 euro." En dat terwijl 15 procent subsidies voor de KBF gelijkstaan aan zo'n 30.000 euro.
"Maar ook zonder dure consultants slagen veel kleine federaties erin om een goede score te halen", besluit Geeraert, die Vlaanderen daardoor ziet klimmen in de Europese pikorde. "Zonder die bestuurscode bengelden we achterop, nu zitten we ergens in de buik van het peloton."