Wijk betreurt negatief imago na steekpartij en brandstichtingen: “Dat ze maar een andere bijnaam zoeken dan ‘Klein Chicago’”

In de sociale wijk waar de meeste huizen door Woonpunt Mechelen beheerd worden, wonen momenteel 1175 mensen in 485 flats of woningen. De populatie bestaat voor een deel nog uit een vergrijzende autochtone bevolking die er vaak al tientallen jaren woont, gecombineerd met een staalkaart van een veertigtal nationaliteiten uit de hele wereld.

De op 12 februari doodgeschoten Mohamed E.O. woonde ook in de Mahatma Gandhiwijk. Hij had eerst zijn partner en daarna een fietser verwond met een mes. Het nieuws dat hij overleden was na een politieoptreden aan de Spar op de grens met Zemst, kwam zwaar aan in de buurt, want hij was er goed gekend. Vorig weekend brandden twee nachten op rij auto’s in de buurt uit na brandstichting, afgelopen dinsdag moesten zelfs twee geparkeerde politiewagens er aan geloven.

De eerste persoon die we tegenkomen is Victor Van Kerckhoven (79). “Ach, ik maak er me niet al te druk om. Mijn vrouw en ik zijn hier komen wonen toen de huisjes hier pas gezet zijn. Dat is veertig jaar geleden en we zijn hier altijd gebleven. Wat ze soms ook beweren: het is hier niet slecht wonen. We zien soms wel eens kleine dingen waar we van denken dat het toch beter anders zou zijn. Zoals mensen die voor onze garage parkeren. En de sfeer en samenhang is soms wat weg. Met al die nationaliteiten is het moeilijker om contact te leggen. Ik heb ook gehoord van die branden, maar ik lig er niet wakker van. Mijn buren hebben mijn voortuin nog geruimd toen het onlangs zo hard gesneeuwd had. Dat is toch schoon?”

Viviane Van Dam (58), die bekendstaat als ‘de mama van Mahatma Gandhiwijk’, denkt er ook het hare van. “Ze spreken nu van wraakacties door die schietpartij. Zoiets haalt natuurlijk weinig uit. Het zet onze wijk vooral in een slecht daglicht. Ik vind het hier best aangenaam om te wonen. Pas op, niet alles is perfect. Maar we hebben daar mee leren leven. En als er iemand drugs wil nemen, dat hij maar doet, zolang ze de anderen er maar niet mee lastigvallen. Van die bommetjes die ze soms smijten ben ik minder fan. Maar klagen helpt niet, we plukken de dag.”

Gaan lopen

In de wijk wordt hard gewerkt. De oude woonblokken worden stap voor stap vervangen door nieuwbouw, een werk de komende jaren verder voltooid zal worden. “Ik mag binnenkort ook naar een nieuwe blok verhuizen”, zegt W. (64). “Het appartement waar ik mijn kinderen heb grootgebracht zal afgebroken worden. Of ik hier graag woon? Zeker. Al begrijp je ook dat hier vooral mensen wonen die een heel laag inkomen hebben. Natuurlijk zouden we allemaal gaan lopen als we de centen hadden, iedereen droomt van een eigen huis in een mooie wijk. Maar dat geld hebben we niet, dus blijven we hier. En dat doen we zonder zeuren, want het is hier niet slecht.”

“Die branden in en rond de wijk? Spijtig. Maar hebben jullie al eens geteld hoeveel mensen hier wonen? Omdat dit een goed afgelijnde wijk is, lijkt het alsof hier meer gebeurt, maar dat is niet altijd waar. Er rijdt wel eens een gek tegen zeventig door de straten en er zijn mensen die drugs dealen, maar tja, waar gebeurt dat nooit? En af en toe een trouwstoet, dat overleven we wel.”

Het zit de man duidelijk hoog dat zijn buurt als minder wordt aanzien. “Klein Chicago? Dat ze maar snel een andere bijnaam zoeken voor deze wijk. Vroeger is hier wel eens geschoten geweest, of ik herinner me een geval waar een meisje werd aangereden en de bestuurder werd belaagd door omstanders. Maar zware incidenten gebeuren hier nog zelden. Nu er hier een paar auto’s in of rond de wijk zijn uitgebrand, lezen we weer over Klein Chicago. Dat is makkelijk. Het is hier de banlieue van Parijs niet, daar zie je nog wel wat andere dingen. Als ik tegen mensen zeg dat ik in deze wijk woon, dan vragen ze me of dat niet gevaarlijk is. Belachelijk. Ik ben fier op deze wijk. We hebben niet veel middelen, maar we maken er het beste van. Dat mag ook eens gezegd worden.”

Pedalen kwijt

We horen nog enkele gelijkaardige verhalen. Spreken over hun wijk willen de meeste bewoners wel. Maar met naam en toenaam doen de meesten dat liever niet, wegens ‘te gevoelig’. En de camera van de fotograaf blijkt niet zo populair. Maar we stappen verder Wat verderop zit een Marokkaanse twintiger een blikje energiedrank te drinken en een sigaretje te roken op een pleintje. “Ik ga seffens werken, maar ik kom hier nog even rustig zitten. Hoe het is om in deze wijk te wonen? Goed. Ik heb hier een hele goeie jeugd gehad. Er was hier vroeger een tienerwerking en daar heb ik heel goede herinneringen aan. We konden er stoom aflaten en leerden er veel.”

“Nu is iedereen wel wat ongerust, nadat ze een broeder hebben doodgeschoten. Hij was een goeie gast, ik heb hem vrij goed gekend. Hij haalde elke dag zijn dochtertjes af van school en kwam hier soms mee een sigaretje roken. Hij had waarschijnlijk een slecht moment, waardoor hij de pedalen even kwijt was. Hij was zeker geen slecht persoon. Als iemand die je kent wordt neergeschoten, dan komt dat hard aan.”

Een andere jonge bewoner vervoegt ons en komt meteen tussen, met forsere bewoordingen. “Het is schandalig wat er met hem (Mohamed E.O., red.) gebeurd is. De politie heeft hem niet gewoon neergeschoten, maar doorzeefd met kogels. Ze hebben toch tasers, of pepperspray, of ze hadden in zijn been of schouder kunnen schieten? Is dat gerechtigheid? Daar heb ik andere woorden voor”, foetert hij.

De schietpartij heeft deze jonge mannen duidelijk geraakt. Verschillende anderen komen mee in het groepje staan, waaronder iemand met een enkelband, en doen hun zeg. De vraag stellen lijkt wat overbodig, maar we doen het toch. Voor de duidelijkheid. “Of er een rechtstreeks verband is tussen de manier waarop Mohamed gestorven is en de autobranden van de laatste dagen? Natuurlijk. Iedereen praat er hier over. Sommigen ondernemen dan dat soort acties. Wat ik er van vind? Zelf blijf ik neutraal. Ik keur brandstichtingen niet goed, maar ik keur ze ook niet af. Boontje komt om zijn loontje”, meent de jongeman die daarnet ook tussenkwam.

De meeste jongeren in de wijk lijken die laatste opmerking niet te delen. “Heel onze gemeenschap is geraakt door wat er gebeurd is. Ook ik vind wat de politie heeft gedaan echt niet ok. Maar branden stichten is ook niet ok. Wat als de auto ontploft en er gewonden vallen? Wie zoiets doet, verdient het zelf ook om naar de gevangenis gestuurd te worden. Hopelijk gebeurt het niet meer.”

“Wat ons allemaal wel enorm stoort is dat de media dan weer slecht schrijven over ons. We worden nu weer extra geviseerd. Heel Mechelen wijst nu weer naar ons alsof de mensen die hier wonen allemaal slechteriken zijn. Sommigen van ons hebben eerder fouten gemaakt, maar dat wil niet zeggen dat we nog fouten willen maken. Mensen van buiten de wijk denken dat ze schrik moeten hebben van ons. Geloof me: iedereen is hier welkom. Wie ons respecteert, krijgt respect terug”, zegt iemand.

Maar de onvrede zit bij sommigen ook dieper. “Het is niet gemakkelijk voor ons. De regering neemt ons niet serieus. Wij worden altijd vergeten. Er is nog altijd een groot verschil tussen autochtoon en allochtoon. Ga maar eens werk zoeken. En zelfs op de allochtone politici kunnen we niet rekenen. Gatlikkers zijn het. Maar zoiets zullen jullie niet schrijven. Of een eindredacteur zal dat wel schrappen.”

We gooien nog iets in de groep, die ondertussen weer wat uitgedund is. Wat moet er gebeuren om de huidige onvrede weg te nemen? “Misschien kan de politie eens met ons komen praten, zonder dat er iets aan de hand is. Dat zijn ook maar mensen die hun job doen, dat weten we, maar nu zien we ze vooral als er een probleem is. En burgemeester Bart Somers zou wat meer uitleg kunnen komen geven in het zaaltje over wat er gebeurd is en hoe ze dat in de toekomst willen vermijden. Zelf heb ik de laatste dagen veel met jonge mensen gebabbeld, om te zeggen dat ze rustig moeten blijven. Dat is het slimste”, zegt iemand met veel contacten in de wijk.

Ooievaars en krokodillen

We zien nog een eenzame ooievaar op een dak en een grote brandplek in het gras, naast de zitbanken. “Daar is recent nog een brommer in brand gestoken. Waarom? Geen idee”, klinkt het. Er volgt nog een handdruk. “Bedankt om te luisteren”, klinkt het. Maar niet iedereen ziet dat zo. Stilaan doet de aanwezigheid van journalisten de ronde en het wordt duidelijk dat niet iedereen dat leuk vindt. Wat verderop staan twee jongeren te babbelen. Ze draaien hun rug als we passeren. “Of we iets willen zeggen? Wij spreken niet met journalisten. Voor jullie eigen veiligheid is het beter om nu weg te gaan.”

Dat waren we sowieso van plan. Maar even verderop stoten we nog op een tuintje dat volledig versierd is met de mafste attributen. Van een krokodil tot een dinosaurus: allerlei figuren staan opgesteld in de voor- en achtertuin. Bordjes maken gewag van camerabewaking, die wellicht moet verzekeren dat alle objecten onaangeroerd blijven. Hoe graag zou deze ongetwijfeld kleurrijke persoon hier al dan niet wonen? Na twee keer aanbellen, wordt duidelijk dat we ook hier niet welkom zijn. Iemand maakt aan de andere kant van het gesloten raam op de eerste verdieping allerlei hevige bewegingen, die duidelijk moeten maken dat we beter niet nog eens op de bel drukken. Jammer.

Dan maken we maar een eindbalans zonder krokodillen. In de Mahatma Gandhiwijk is het niet allemaal rozengeur en maneschijn, al lijkt het dat de meeste mensen die er wonen elk op hun eigen manier geleerd om van hun wijk te houden. In de allochtone gemeenschap heerst er momenteel wel een ongenoegen over de manier waarop de dodelijke schietpartij is aangepakt. Over de wijze waarop daar door enkelingen op wordt gereageerd -met brandstichtingen- is de overgrote meerderheid niet te spreken.

Althans niet volgens diegenen die met ons hebben willen praten.