Ondanks omstreden deelname was Israël een publieksfavoriet: boycot, lobby of gewoon een leuk nummer?
Hoewel de deelname van Israël aan het Songfestival niet ongecontesteerd was, was de Israëlische inzending 'Hurricane' een van de publieksfavorieten. Zangeres Eden Golan kreeg in totaal van maar liefst 15 landen de maximumscore, waaronder België, Nederland, Frankrijk, Duitsland en Spanje. Israël eindigde zo op de tweede plaats bij de televoting. "Dat heeft verschillende oorzaken", zegt VRT NWS-journalist Gianni Paelinck.
Na veel commotie is de Zwitser Nemo met het nummer 'The Code' gisteren dan uiteindelijk als winnaar uit de bus gekomen. De 68e editie van een Songfestival tumultueus noemen, is een understatement.
Vooral rond de deelname van Israël was veel te doen. Die was omstreden vanwege de oorlog in Gaza, waarbij al bijna 35.000 Palestijnen zijn gedood in Israëlische lucht- en grondoperaties. Maar de EBU, de koepel van tv-omroepen die het Songfestival organiseert, zag geen gegronde reden om Israël uit te sluiten.
Dat leidde tot fel protest. Deze week was er tijdens de repetities, de halve finales en de finale gefluit en boegeroep voor de Israëlische zangeres Eden Golan. Ook op straat in Malmö, waar het Songfestival plaatsvond, werd betoogd tegen de Israëlische deelname.
Favoriet van het publiek
Maar opvallend genoeg leek dat protest weinig impact te hebben op de publieksstemming, want op het einde van de rit ging Golan met een groot deel van de televotes aan de haal. Israël kon namelijk op een maximumscore rekenen van maar liefst 15 landen: België, Nederland, Frankrijk, Zwitserland, Australië, Spanje, Finland, het Verenigd Koninkrijk, Italië, Luxemburg, Portugal, Zweden, San Marino, Duitsland en de 'Rest of the world'.
Met 323 punten was Israël, na Kroatië, de favoriet van het publiek. Volgens VRT NWS-journalist en Songfestivalkenner Gianni Paelinck zijn daar verschillende redenen voor. "Als je mag deelnemen, kan je uiteraard stemmen winnen. Veel mensen kunnen de inzending van Israël ook gewoon goed vinden. Het is dus niet zo vreemd dat Golan hoge punten scoort."
Pro-Palestijnse boycot en pro-Israëlische sympathie
"Vanuit pro-Palestijnse hoek is er natuurlijk ook de oproep geweest voor een boycot van het Songfestival. Dat wil zeggen: niet kijken en niet stemmen", gaat Paelinck verder. "Het is moeilijk in te schatten hoe groot de impact van die boycot is geweest, maar het kan wel een paradoxaal effect hebben."
"Men kan namelijk niet tégen bepaalde landen stemmen. Zo laat je natuurlijk de ruimte voor mensen die gewoon stemmen op wat ze leuk vinden of mensen die sympathie hebben voor een bepaalde inzending. Daarnaast is er in veel landen een joodse gemeenschap. Die zal allicht ook wel affiniteit hebben met de Israëlische inzending", klinkt het.
Er is actief geronseld om massaal op Israël te stemmen, ook vanuit politieke hoek
Dat is te merken bij de ‘Rest of the world’-stemming, zegt Paelinck. "Al de stemmen van de niet-deelnemende landen worden onder die noemer samengenomen. Israël kreeg ook daar het maximale aantal stemmen. Dat was overigens ook in de vorige editie het geval."
Vanuit verschillende groepen is er ook opgeroepen om de Israëlische deelname te steunen, stelt Paelinck. "Er is actief geronseld om massaal op Israël te stemmen, ook vanuit politieke hoek. Ook dat kan een invloed hebben gehad op de resultaten", aldus Paelinck.