‘Onze universiteit heeft contract met bedrijf dat Israëlisch leger ondersteunt’: zij gaan vanaf vandaag de universiteit bezetten

“Dit conflict legt de hypocrisie van het Westen genadeloos bloot”, zegt Basile Peeters. De 21-jarige student geschiedenis is een van de naar schatting honderd studenten die de komende dagen de gebouwen van de UGent zullen bezetten. “Ik ga wel naar mijn lessen en ik neem mijn laptop mee, zodat ik van daar kan werken aan mijn bachelorproef.” De argumenten voor de actie zijn evident, vindt Basile: “Er is zoveel onrecht in de wereld en ik wil daar iets aan doen. Dan kan ik niet stil blijven als mijn universiteit, die graag uitpakt met progressieve waarden, weigert om de banden met Israëlische partners te verbreken en daarmee de facto medeplichtig is aan oorlogsmisdaden.”

Academische boycot

Ook Joelle doet mee, een masterstudente Global Studies die om veiligheidsredenen haar achternaam niet in de krant wil. “Er is altijd een risico; je weet hoe mensen zijn op sociale media”, zegt ze. Ze is van Libanese afkomst, uit een dorp vlak bij de Israëlische grens, en is opgegroeid met verhalen over de Israëlische bezetting in Libanon. “De laatste maanden zijn ook daar 300 doden gevallen door bombardementen. Natuurlijk is dit voor mij deels een persoonlijke strijd: ik ken het Israëlische geweld en ik voel me genoodzaakt om iets te doen.” De snel uitdijende studentenprotesten in de Verenigde Staten bieden inspiratie, geeft Joelle toe, al liggen de bezettingsplannen in Gent volgens haar al veel langer op tafel. “Maar er is duidelijk een momentum en daar wil ik deel van uitmaken.”

De eis die de studenten wereldwijd verbindt, van de Columbia University in New York over de Londense University College tot de UGent, is de zogenaamde academische boycot. Ze vinden dat onderwijsinstellingen niet langer kunnen samenwerken met Israëlische universiteiten of bedrijven die de oorlog en de bezetting van de Palestijnse gebieden op één of andere manier steunen of faciliteren.

Dat gaat van onderzoekers van de VUB en de KU Leuven die samenwerken met het Israëlische Technion-instituut, een technologiecampus die het leger kennis levert voor drones, afweersystemen en andere wapens, tot de VUB die een servicecontract heeft met computerbedrijf HP. “Dat bedrijf ondersteunt ook het Israëlische leger, dus we staan erop dat onze universiteit dat contract niet verlengt”, verklaart filosofiestudente Isa Tomasevic.

Basile – die net als Isa ook lid is van COMAC, de studentenvereniging van PVDA – is ervan overtuigd dat veel studenten hen daarin bijtreden. Hij is namelijk juist verkozen als studentenvertegenwoordiger, met de academische boycot als een van de speerpunten van zijn campagne. “Universiteiten spelen een belangrijke maatschappelijke rol. Daarom moeten we ervoor waken dat onze kennis, onderzoek en onderwijs niet voor de verkeerde dingen worden ingezet. Dat gevoel leeft heel erg bij studenten, die massaal onze petities en open brieven ondertekenen.”

Doelbewust geweld

Die betrokkenheid heeft veel te maken met de huidige zichtbaarheid van het conflict: de gevolgen van de bombardementen zijn op elk moment te zien via sociale media. “Het is de eerste keer dat ik mensenrechtenschendingen meemaak op deze schaal”, vertelt Witse Hofmans van kdg4palestine, die als eerstejaarsstudent sociaal werk aan de Karel de Grote Hogeschool elke donderdag een sit-in organiseert. “Het apartheidssysteem en de genocide worden door lokale journalisten goed gedocumenteerd op sociale media. We kunnen deze keer niet doen alsof we niet weten wat er gebeurt.” Dat frustreert ook wel, vult Joelle aan: “Je ziet die gruwelijke beelden op de telefoon en denkt: nu is de rode lijn overschreden, nu zal het stoppen. Maar dat gebeurt maar niet, het geweld gaat gewoon door.”

Kdg4palestine vraagt daarom dat de hogeschool een kant kiest. “We willen dat de instelling het doelbewuste geweld op Palestijnse scholen, academici en studenten uitdrukkelijk veroordeelt”, vertelt Witse. Hij haalt het internationale onderzoeksproject Cosmos aan, waar zijn hogeschool aan meewerkt, net als het Israëlische ministerie van Onderwijs en de Beit Berl College. “De hogeschool moet zich terugtrekken. In dit stadium van de genocide moeten we moeilijke beslissingen durven te nemen.”

Hetzelfde verhaal aan de Universiteit Antwerpen, waar studenten al sinds november elke dinsdagmiddag een sit-in houden. “We trekken een divers publiek, zelfs enkele proffen doen mee”, vertelt organisator Lukas Janssens. Aan de rechtenfaculteit is daar al een samenwerking met een Israëlische partner opgezegd, vooral onder druk van doctoraatsstudenten, maar de studenten vragen om meer transparantie. “Het is moeilijk om een zicht te krijgen op de banden met Israël.”

Dat de UGent vorige week een advies van haar eigen mensenrechtencommissie naast zich neerlegde en bepaalde samenwerkingsverbanden niet zal opzeggen, stuit de studenten tegen de borst. “We moeten de druk verhogen”, stelt Joelle. De pro-Palestijnse activisten aan de andere universiteiten houden de Gentse bezetters nauwlettend in de gaten. De KdG-studenten verwachten half mei een antwoord van de hogeschooldirectie op hun grieven, bij de VUB is er maandag een overleg gepland met de rector, bij de KU Leuven is dat dinsdag. Voorlopig wil niemand vooruitlopen op de feiten: “Wat er daarna gebeurt, zal afhangen van de antwoorden die we krijgen.”