De helft meer tropische stormen dan normaal: Verenigde Staten bereiden zich voor op intens orkaanseizoen
Het orkaanseizoen wordt dit jaar wellicht bijzonder hevig in de Verenigde Staten. Er worden onder andere 5 zware orkanen verwacht, terwijl er zich gemiddeld slechts 3 voordoen per seizoen. Door een combinatie van warm oceaanwater en een ontwikkelende La Niña zijn de omstandigheden voor stormvorming boven de Atlantische Oceaan zeer gunstig.
"Het is een goed idee om je orkanen-nooduitrusting nu al na te kijken." Zo sloot de meteoroloog Jeff Berardelli zijn vooruitblik op het nieuwe orkaanseizoen af op de Amerikaanse televisiezender CNBC. Dat orkaanseizoen begint binnen een maand, op 1 juni, en eindigt op 30 november.
Het National Hurricane Center waarschuwde vorige week voor een hevig orkaanseizoen. De modellen voorspellen veel meer noodweer dan tijdens een gemiddeld orkaanseizoen.
Zo verwacht Colorado State University 23 tropische stormen (tegenover gemiddeld 14), 11 orkanen (gemiddeld 7) en 5 orkanen van de hoogste categorie (gemiddeld 3). Dat is de helft meer dan normaal. De vermaarde klimatoloog Michael Mann van University of Pennsylvania voorspelt zelfs 33 tropische stormen, meer dan het dubbele dus.
Kraamkamer van orkanen
Daar heeft het warme zeewater iets mee te maken. Al sinds maart vorig jaar maakt het oppervlaktewater in de oceaan een hittegolf door. Voor de kust van West-Afrika, zeg maar de kraamkamer van orkanen, is het water momenteel nog steeds 1,9 graden Celsius warmer dan normaal.
"In die regio zitten we nu al met oceaantemperaturen die je normaal in augustus verwacht. Zo krijg je stormdepressies die kunnen uitgroeien tot monsterorkanen", zegt klimaatwetenschapper Wim Thiery (VUB). Dat warme zeewater verdampt immers en koelt vervolgens op grote hoogte af, en vormt zo regenwolken. Die trekken vervolgens de Atlantische Oceaan over, voortgestuwd door de passaatwinden, en winnen aan kracht tot ze aan land komen aan de oostkust van de Verenigde Staten.
La Niña
Bovendien valt er deze zomer ook een buffer weg tegen die stormen, zegt Peter Landschützer van het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ). "Vorig jaar was nog een El Niño-jaar. Dat is traditioneel een zwakker orkaanseizoen in de Atlantische Oceaan."
Dan woeden er immers zogenaamde scheerwinden 2 tot 12 kilometer boven het oceaanoppervlak. Dat zijn stevige verticale winden die de opbouwende hitte en vochtigheid weer uiteen blazen, waardoor er minder gemakkelijk stormfronten ontstaan.
El Niño en La Niña, wat zijn dat? Het zijn allebei natuurlijke weerfenomenen. Tijdens een El Niño wordt het water in de oostelijke Stille Oceaan warmer dan gemiddeld, onder invloed van bepaalde windpatronen. Dat warmere oceaanwater beïnvloedt op zijn beurt het weer over grote delen van de wereld. Afhankelijk van de regio krijg je dan koeler en natter of net droger en warmer weer. Een El Niño doet zich om de 2 tot 7 jaar voor en duurt meestal 9 tot 12 maanden. La Niña doet dan weer het omgekeerde: dan koelt het oceaanwater in de oostelijke Stille Oceaan net af.
Maar die buffer kon vorig jaar zijn werk niet echt doen. "Door de hoge oceaantemperaturen kregen we toch een intenser orkaanseizoen", vervolgt Landschützer. In 2023 kwam er slechts 1 orkaan aan land in de VS, orkaan Idalia. Maar er ontstonden wel 20 tropische stormen boven de Atlantische Oceaan, 6 meer dan tijdens een gemiddeld jaar.
Nu loopt El Niño op zijn einde. De kans is groot dat het tegenovergestelde weerfenomeen, La Niña, zich deze zomer ontwikkelt. Begrijpelijk dus dat ze zich in de Verenigde Staten alvast voorbereiden op stevig rotweer.