‘Bedreiging voor alle democratieën die vechten tegen terrorisme’: Netanyahu reageert op berichten arrestatiebevel

Premier Netanyahu heeft op sociale media al fel uitgehaald naar het Internationaal Strafhof (ICC) en gewaarschuwd voor een “gevaarlijk precedent”. Israëlisch minister van Buitenlandse Zaken Israel Katz heeft Israëlische ambassades wereldwijd gewaarschuwd dat ze de beveiliging moeten verscherpen en dat ze voorbereid moeten zijn op een “golf van ernstig antisemitisme”, mochten die arrestatiebevelen er inderdaad komen.

De arrestatiebevelen zouden onder meer verband houden met de reactie van Israël op de door Hamas geleide bloedige aanval op Israëlisch grondgebied op 7 oktober, waarbij 1.200 mensen werden gedood en zo’n 250 Israëliërs en buitenlanders als gijzelaars werden meegenomen naar Gaza. Israël viel daarop Gaza binnen en richtte enorme verwoestingen aan, waarbij meer dan 34.000 Palestijnen zijn gedood. Zelfs Amerikaans president Joe Biden, de belangrijkste bondgenoot van Israël, noemde die reactie onlangs “over the top”.

Israëlische hoge functionarissen zouden volgens The New York Times ook gedagvaard kunnen worden voor hun weigering voedseltransporten door te laten naar Gaza, waar het grootste deel van de Palestijnse bevolking ontheemd is en volledig afhankelijk van hulp van buitenaf. Het ICC zou ook overwegen arrestatiebevelen uit te vaardigen voor leiders van Hamas, in verband met de bloedige aanslag van 7 oktober.

Morele klap

Israël is vooral beducht voor de deuk die de arrestatiebevelen zouden maken in het imago van het land, en voor mogelijke reacties daarop. The New York Times zegt vijf functionarissen te hebben gesproken die anoniem willen blijven. Volgens hen zouden arrestatiebevelen “in een groot deel van de wereld” worden gezien als een morele klap voor Israël, dat toch al maanden internationaal verzet te verduren heeft voor zijn gedrag in Gaza.

Premier Netanyahu schreef op sociale media dat elke interventie door het ICC “een gevaarlijk precedent zou scheppen en een bedreiging zou zijn voor soldaten en functionarissen van alle democratieën die tegen grof terrorisme en tegen buitensporige agressie strijden”.

Hij dreigde dat, zolang hij premier is, “Israël nooit enige poging van het ICC tot aantasting van zijn onvervreemdbare recht op zelfverdediging zou accepteren”. Volgens Netanyahu is “het dreigement om de soldaten en leiders van de enige democratie van het Midden-Oosten, en de enige Joodse staat van de wereld, te arresteren ongehoord”.

Of het ICC inderdaad arrestatiebevelen gaat uitvaardigen, is niet zeker. Noch het Strafhof, noch zijn aanklager Karim Khan wil reageren op de steeds sterker wordende berichten uit Israël. Katz zei zondag te verwachten dat de arrestatiebevelen er niet komen.

Volgens The Times of Israel is er onder leiding van de Verenigde Staten een grootscheeps diplomatiek offensief gaande om het ICC te weerhouden van het plan, en de Jeruzalem Post probeert de gemoederen te sussen door te melden dat het ICC niets kan doen “zonder goedkeuring van de VS”.

Juridisch gezichtsverlies

Haaretz meldt echter dat ICC-hoofdaanklager de arrestatiebevelen mogelijk deze week al zou uitvaardigen. Dat zou niet betekenen dat de gedaagden meteen zouden worden gearresteerd: de VS en Israël maken geen deel uit van de 124 lidstaten die het ICC steunen en kunnen de arrestatiebevelen naast zich neerleggen.

Bij buitenlandse reizen wordt een arrestatiebevel echter wel een probleem, omdat landen die wel op de lijst van 124 staan verplicht zijn om gedagvaarde personen te arresteren. Dat beperkt hun bewegingsvrijheid in het buitenland aanmerkelijk. Landen kunnen afzien van die plicht, al leidt dat elke keer weer tot diplomatieke en politieke ophef.

Israël heeft al eerder juridisch gezichtsverlies geleden. Bij een ander internationaal hof in Den Haag, het Internationaal Gerechtshof (ICJ), had Zuid-Afrika een klacht ingediend tegen Israël, omdat het land zich in Gaza schuldig zou maken aan genocide op Palestijnen. Het ICJ drong er, na het horen van de partijen, bij Israël op aan dat het land erop zou toezien dat zijn troepen zich niet schuldig maken aan genocide, en dat Israël ook het aanzetten tot genocide zou bestraffen.

Het ICC is het enige internationale hof dat bij machte is om individuen te vervolgen die worden beschuldigd van oorlogsmisdaden, genocide en misdaden tegen de menselijkheid. Zo heeft het in het verleden al arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen ex-president van Soedan Omar al-Bashir, voor oorlogsmisdaden, en tegen Russisch president Vladimir Poetin voor de invasie van Oekraïne.

Als ook Netanyahu, Gallant en Halevi worden gedagvaard, zullen zij met die twee in één adem worden genoemd, en dat alleen al is “diep stigmatiserend”, concludeerde The New York Times maandag.