Groen, vrouwvriendelijk en soms arrogant: dit is de invloedrijkste man van Nederland

‘Ik raak geïrriteerd en teleurgesteld als mannen negatief reageren op een zwangerschap of twijfelen om een vrouw van begin 30 een hogere functie te geven.’ En: ‘Afrika zelfvoorzienend maken, dat is de enige oplossing voor de problemen waarmee dat continent te maken heeft’.

Aan het woord is niet een hoge functionaris van GroenLinks of de Verenigde Naties, maar Feike Sijbesma, de bestuursvoorzitter van het beursgenoteerde chemie- en biotechnologieconcern DSM. Sijbesma (59) is daarnaast nog commissaris van Unilever en van De Nederlandsche Bank en een van de ‘aanjagers’ van NL2025, een initiatief van allerlei toplieden voor sociale projecten; bij elkaar voldoende om de nieuwe aanvoerder te worden van de Volkskrant Top-200 van invloedrijkste Nederlanders.

Sijbesma – spreek uit: Siebesma – is dus geen doorsnee-topman, zoals uit bovenstaande citaten blijkt. ‘Nóg meer mannen brengen mij geen nieuwe inzichten’, zei hij dit jaar tegen het werkgeversblad Forum, dat hem vroeg waarom het DSM wél lukte topvrouwen te vinden. Hij liet ook nog weten ‘geen fel tegenstander’ te zijn van een verplichtend vrouwenquotum, een maatregel waarvan de werkgevers gruwen.

Een duurzame koploper is de DSM-baas ook al jaren, samen met zijn vriend Paul Polman, de Unilever-topman,  die net als Sijbesma zelf een graag geziene gast is bij het World Economic Forum in Davos en andere onderonsjes van de mondiale zakelijke en politieke elite. Want ook internationaal telt de DSM-topman mee. Hij is een ‘climate leader’ van de Wereldbank en lid van de Global CEO Council, een adviesorgaan van de Chinese overheid. Ondertussen weet hij nog meer winst te maken ook. ‘Ruim elf jaar staat ceo Feike Sijbesma al aan het roer bij DSM, dat in die periode is uitgegroeid van een middelmatig  Limburgs chemiebedrijf tot een winstmachine met een  milieuvriendelijk randje’, schreef het Financieele Dagblad dit jaar bewonderend.   

Sijbesma (Loosdrecht, 1959) studeerde medische biologie in Utrecht en bedrijfskunde in Rotterdam en begon bij Gist Brocades, dat later werd overgenomen door DSM.  Daar kwam als jonge veertiger in de raad van bestuur. Hij zou de laatste jaren benaderd  zijn om de baas te worden van de Rabobank en van ABN Amro, maar bleef  bij DSM. ‘Ik ben geen bankier’, was het enige dat  Sijbesma kwijt wilde. 

Lijkt de (import-)Limburger (getrouwd, twee kinderen) dan in helemaal niets op de doorsnee Nederlandse topman? Jawel. Net als zijn collega’s stoort hij zich aan het wantrouwen tegen het bedrijfsleven. ‘Alle grote bedrijven over een kam scheren is gevaarlijk’,  zei hij onlangs bij een bijeenkomst met jongeren. En net als zijn collega’s raakt hij geïrriteerd bij kritische vragen over zijn beloning. Die is overigens, met 2,6 miljoen euro, bescheiden. Voor AEX-begrippen dan. Sijbesma is ook heel tevreden met zichzelf, zeggen mensen die met hem hebben gewerkt, en kan arrogant overkomen.          

De DSM-baas vulde ook de vragenlijst in die de Volkskrant stuurde aan een reeks Ceo’s.  Daarin laat Sijbesma weten dat de uitgangspositie van Nederland positief is, maar waarschuwt hij voor de relatief hoge kosten van energie, grondstoffen en arbeid en de lasten- en regeldruk. Nederland moet slagvaardiger worden, vindt Sijbesma, maar dan natuurlijk wel op duurzame wijze. ‘Het draait niet alleen om economische waardecreatie. Juist door samen te werken kan er waarde worden gecreëerd voor zowel de maatschappij, het milieu als de economie.’