Direct naar artikelinhoud
Rusland

Rusland moet oppositieleider Navalny en broer 80.000 euro betalen na oneerlijk fraudeproces

Aleksej Navalny.Beeld epa

Rusland moet ruim 80.000 euro schadevergoeding betalen aan de Russische oppositieleider Aleksej Navalny en diens broer Oleg. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) oordeelde vandaag dat het fraudeproces tegen hen in 2014 niet eerlijk verlopen is. Toch mag de politicus zich nog steeds niet verkiesbaar stellen tot 2028.

In dat proces werd Oleg Navalny tot 3,5 jaar strafkamp veroordeeld. Aleksej Navalny kwam er vanaf met 3,5 jaar voorwaardelijk.

De broers zouden de Russische vestiging van Yves Rocher hebben opgelicht en de opbrengst daarvan hebben witgewassen. Het bedrijf van de Navalny's zou informatie hebben achtergehouden voor Yves Rocher om het cosmeticabedrijf zo een ongunstig contract te kunnen aansmeren. Maar het EHRM concludeerde dat de Russische rechters een veel te ruime uitleg hadden gegeven aan wat in de wet wordt verstaan onder fraude. Daardoor hadden de beklaagden volgens het Hof nooit kunnen voorzien dat wat zij deden frauduleus was.

Het is onduidelijk wat de Russische autoriteiten met het vonnis zullen doen. Twee jaar geleden besloot het Russische Constitutionele Hof dat Rusland uitspraken van het Europese mensenrechtenhof naast zich kan neerleggen als die in strijd zijn met de Russische grondwet. Maar meestal geeft Rusland wel gehoor aan de uitspraken van het Hof.

Zo zei Moskou vorige maand dat het zich zou houden aan de opdracht van het Hof om 3 miljoen euro smartengeld te betalen aan de familie van slachtoffers van de gijzelingszaak in Beslan in 2004, waar Tsjetsjeense terroristen een school hadden overvallen. Bij de bevrijdingsactie door Russische troepen kwamen 330 gegijzelden, onder wie 186 kinderen, om het leven.

Het Russische ministerie van Justitie zei het niet eens te zijn met de conclusie van het EHRM dat de rechtszekerheid was geschonden. Maar het ministerie wees er triomfantelijk op dat de Europese rechters ondanks alle kritiek toch niet hadden geconcludeerd dat er sprake was van een politiek proces.

Kiescommissie

Oleg Navalny heeft zijn straf inmiddels uitgezeten, maar Aleksej heeft nog steeds last van zijn voorwaardelijke gevangenisstraf. De Russische kiescommissie verklaarde vandaag dat de oppositieleider zich tot 2028 niet verkiesbaar mag stellen omwille van zijn gerechtelijk verleden. Eén van de belangrijkste tegenstanders van de Russische president Vladimir Poetin wordt zo monddood gemaakt, in aanloop naar de presidentsverkiezingen van maart volgend jaar.

"Tegen 2028 plus vijf maanden kan hij weer voluit kandideren. Hij heeft nog een heel leven voor zich. En hij heeft de kaarten in handen", verklaarde Ella Pamfilova, voorzitster van de kiescommissie, aan de Russische persagentschappen.

De oppositieleider zelf verwijst altijd naar de Russische grondwet waarin staat dat iedereen zich kandidaat kan stellen, tenzij men in de gevangenis zit. Pamfilova baseert zich naar eigen zeggen op de kieswet.

Het is nog niet officieel, maar het wordt wel algemeen verwacht dat Poetin, die sinds 1999 aan de macht is in Rusland, zich kandidaat zal stellen voor een vierde mandaat, dat loopt tot 2024.

Een demonstrant draagt een T-shirt met een karikatuur van Poetin.Beeld epa

Mensenrechtenhof

Het mensenrechtenhof had eerder ook al kritiek op de veroordeling van Navalny in een andere fraudezaak, die volgens de oppositie een politieke achtergrond had. Ook die rechtszaak was volgens het Hof niet eerlijk verlopen.

Navalny heeft zich gehaat gemaakt bij de regering van president Poetin met zijn onthullingen over de corruptie in kringen rond het Kremlin. Zo publiceerde hij onlangs een uitgebreid onderzoek over premier Medvedev, die voor honderden miljoenen aan villa's en andere bezittingen zou hebben verborgen in een netwerk van liefdadigheidsinstellingen. 

De oppositieleider zit momenteel in de cel. Hij kreeg onlangs 20 dagen celstraf, omdat hij zijn aanhangers had opgeroepen de straat op te gaan hoewel de autoriteiten geen toestemming voor de betogingen hadden gegeven. Het was al de derde keer dit jaar dat hij de gevangenis in moest.